Lễ Vọng Phục Sinh C
Tảng Đá Đã Lăn Ra
Lc 24:1-12: 1 Ngày thứ nhất trong tuần, vừa tảng sáng, các bà đi ra mộ, mang theo dầu thơm đã chuẩn bị sẵn. 2 Họ thấy tảng đá đã lăn ra khỏi mộ. 3 Nhưng khi bước vào, họ không thấy thi hài Chúa Giêsu đâu cả. 4 Họ còn đang phân vân, thì bỗng có hai người đàn ông y phục sáng chói, đứng bên họ. 5 Đang lúc các bà sợ hãi, cúi gầm xuống đất, thì hai người kia nói: “Sao các bà lại tìm Người Sống ở giữa kẻ chết? 6 Người không còn đây nữa, nhưng đã trỗi dậy rồi. Hãy nhớ lại điều Người đã nói với các bà hồi còn ở Galilê, 7 là Con Người phải bị nộp vào tay phường tội lỗi, và bị đóng đinh vào thập giá, rồi ngày thứ ba sống lại.” 8 Bấy giờ các bà nhớ lại những điều Đức Giê-su đã nói. 9 Khi từ mộ trở về, các bà kể cho Nhóm Mười Một và mọi người khác biết tất cả những sự việc ấy. 10 Mấy bà nói đây là bà Ma-ri-a Mác-đa-la, bà Gio-an-na, và bà Ma-ri-a, mẹ ông Gia-cô-bê. Các bà khác cùng đi với mấy bà này cũng nói với các Tông Đồ như vậy. 11 Nhưng các ông cho là chuyện vớ vẩn, nên chẳng tin. 12 Dầu vậy, ông Phêrô cũng đứng lên chạy ra mộ. Nhưng khi cúi nhìn, ông thấy chỉ còn có những khăn liệm thôi. Ông trở về nhà, rất đỗi ngạc nhiên về sự việc đã xảy ra.
Đoạn tin mừng 24:1-12 là trình thuật đầu tiên về Chúa Sống Lại trong Luca. Có thể phân chia đoạn như sau: – Các phụ nữ đi đến mộ (24:1-3); – Hai thiên sứ chỉ dạy họ (24:4-8); – Các bà đi báo tin cho nhóm Mười Một (24:9-10a); – Nhóm Mười Một phản ứng trước lời của các bà (24:10b-12). Đoạn nầy đóng khung bởi cụm từ “ra mộ” (24:1.12).
Các phụ nữ ra mộ (24:1-3). Khung cảnh của trình thuật nầy là nơi đã táng xác Chúa Giêsu. Các phụ nữ là những người đã chứng kiến lúc Người được đặt vào trong mộ và cả những điều được tường thuật trong đoạn nầy (x. 23:55-56). Điều khác biệt so với những ghi nhận ở cảnh chôn cất là: sáng sớm ngày thứ nhất sau ngày sabbát, tấm đá đã được lăn ra, và xác Chúa Giêsu không còn nữa. Việc các bà ra mộ và mang theo thuốc thơm từ sáng sớm, vào ngày thứ nhất sau ngày sabbát cho thấy lòng tốt và nao nức của các bà. Các bà muốn xức xác Chúa (x. Mc 16:1), vì hôm táng xác Người, các bà đã không mang theo dầu thơm nên đã trở về nhà chuẩn bị và không thể trở lại mộ ngay lúc ấy vì hôm đó là ngày sabbát. Việc xức thuốc thơm là biểu lộ của lòng mến và lòng tốt, như các bà đã làm cho Người (x. Mc 14:6). Khi đến mộ hai điều gây kinh ngạc cho họ là tảng đá đã lăn ra và không có “xác của Chúa Giêsu” (24: 2-3). Tảng đá chắc chắn đã đóng lại cửa mộ (x. Mc 15:46), và các bà nghĩ là cửa ấy vẫn đóng khi bà đến mộ (x. Mc 16:3-4). Và xác Chúa Giêsu chính mắt các bà đã thấy khi được đặt vào trong mộ như thế nào (24:55), nhưng bây giờ không thấy nữa (24:3). Vậy, việc tảng đá được lăn ra và không còn xác ở trong mộ nữa là dấu chỉ Chúa Giêsu đã đi ra khỏi mộ. Khám phá nầy dẫn các bà đến kinh nghiệm khác lớn hơn không thể so sánh được là Chúa Giêsu đã sống lại.
Hai thiên sứ chỉ dạy các bà (24:4-8). Bối cảnh của phân đoạn nầy là khi các bà đang nghi ngờ về những điều các bà đang thấy, hai thiên sứ đến đứng trước mặt các bà (24:4-5a), giải thích cho các bà hiểu sự kiện (24:5b-7) và phản ứng nơi các bà (24:8). Động từ “aporein” (Lc 24:4; Cv 25:20) có nghĩa là “ở trong tình trạng nghi ngờ, không chắc chắn, bối rối không biết phải quyết định thế nào”. Các bà đã thấy những sự kiện, nhưng không giải thích được và không biết phải làm gì. Trong lúc ấy, hai vị trong y phục sáng ngời, chỉ người đến từ thiên giới, đứng trước mặt họ (Lc 2:9; Cv 1:10; 12:7). Họ là hai, để bảo chứng cho lời nói của họ (x. Đnl 19:15). Việc các bà thấy hai vị thiên sứ nầy được hai môn đệ đi về làng Emmaus nhắc đến (24:23). Phản ứng đầu tiên của các bà là sợ và sấp mặt xuống đất (24:5). Cử chỉ không dám ngẩn mặt nhìn lên nầy diễn tả sự bối rối và lạc hướng (x. Mt 17:6).
Lời giải thích của các thiên sứ là nhắc lại điều mà giả thiết là các bà đã nghe biết: “Tại sao…?”, “Hãy nhớ lại…” Câu hỏi của các thiên sứ cho thấy sự phi lý của việc tìm kiếm “người đang sống” ở giữa “những kẻ chết” (24:5; Cv 1:3; 25:19). Người không thuộc thế giới người chết, vì Người là Thiên Chúa của những người đang sống (x. 20:38). Tiếp theo, các thiên sứ quả quyết là Chúa Giêsu không ở đây, trong mộ nữa giữa những người chết, mà Người đã sống lại. Động từ “ēgerthē”, “sống lại”, ở thể thụ động như thường thấy ám chỉ là Thiên Chúa làm cho Chúa Giêsu sống lại. Các thiên sứ ra lệnh cho họ “Hãy nhớ lại…”. Và chính các thiên sứ nhắc lại điều Chúa Giêsu đã tiên báo về cuộc thương khó và phục sinh của Người (9:22.31.44; 17:25; 18:32tt; 24:7.26.46). Các bà thường đi theo giúp Chúa Giêsu và các môn đệ x. (:1-3), nên chắc chắn các bà đã nghe những điều nầy. Việc các bà “nhớ lại” (24:8) chấm dứt phân đoạn nầy: Như thế, việc nhắc lại lời tiên báo ở giữa cảnh mộ trống và không có xác Chúa Giêsu cho thấy điều cuối cùng trong các lời tiên báo ấy “ngày thứ ba Người sẽ sống lại” đã được thực hiện, và việc các bà đi tìm Chúa “nơi của kẻ chết” là không đúng chỗ.
Phản ứng của các môn đệ (24:9-12). Tuy không nhận lệnh truyền là đi loan báo cho các môn đệ, các bà đã làm điều nầy. Khung cảnh của phân đoạn là nơi nhóm Mười Một và các môn đệ khác (24:9): – lời kể lại của các bà (24: 9-10a) và phản ứng của những người nghe (24:10b-12). Lần đầu tiên, các bà trở lại từ mộ Chúa Giêsu để chuẩn bị dầu thơm (23:56). Lần nầy, không xức dầu thơm được cho Người, các bà cũng trở lại từ đó, để loan tin Người đã sống lại. Động từ “angellō” “loan tin”, 11 lần trong Luca, là loan báo hay thuật lại sự kiện hay điều đã chứng kiến (7:18.22; 18:37). Tuy nhiên, trong trình thuật sống lại nầy, động từ nầy mang ý nghĩa sâu xa hơn. Không chỉ là thuật lại điều các bà đã gặp trong mộ, mà “tất cả những điều ấy” (24:9) nghĩa là cả những gì các bà đã hiểu về sự việc đã xảy ra và lòng tin vào Chúa sống lại được bày tỏ qua những dấu chỉ ấy (x. 24:8). Tuy nhiên, điều các bà loan báo không được tin. Nhóm Mười Một, thiếu Giuđa (x. 22:3-6), không xem đó là điều khả tín. Phêrô chạy ra mộ để minh xác điều đã được nghe; Chúa Giêsu đã giao cho Phêrô nhiệm vụ củng cố đức tin cho anh em ông (x. 22:32). Chỉ Luca và Gioan ghi nhận là Phêrô đến để quan sát mộ trống, và trong mộ ấy chỉ có tấm khnă liệm chứ không có xác của Chúa Giêsu (24:12; Gio 20:5.6.7). Ông từ thái độ không tin đến kinh ngạc. Ông không chỉ kinh ngạc về điều đã thấy, mà cả những gì đã xảy ra, nghĩa là cả những điều do các phụ nữ kể lại (x. 2:18.33; 4:22;20:26). Vậy, các phụ nữ là những người đầu tiên mang chứng từ Chúa Giêsu sống lại cho nhóm Mười Một và các môn đệ khác. Họ đã ra khỏi phòng và đi gặp Đức Kitô Phục sinh (24:12.34).
Chúa Kitô đã ra khỏi mộ. Người không ở giữa kẻ chết nữa, vì Người đang sống. Hãy đi gặp Người.
Lm. Luigi Gonzaga Đặng Quang Tiến
