Biên bản cuộc họp hai ngày (22 – 23/11/2023) của Ủy ban Giáo dân nhiệm kì XV

Ủy ban Giáo dân
Hội đồng Giám mục Việt Nam

BIÊN BẢN CUỘC HỌP
HAI NGÀY CỦA ỦY BAN GIÁO DÂN NHIỆM KÌ XV
(22 – 23/11/2023)

Ngày 22/11/2023, tại Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Chủ tịch Ủy ban Giáo dân thánh hóa buổi họp đầu tiên trong cuộc họp hai ngày 22 – 23/11/2023 của Ủy ban Giáo dân cùng Ban Giáo dân thuộc ba Giáo Tỉnh và Ban đại diện các hội đoàn Công giáo tiến hành.

Thành viên tham dự cuộc họp trong ngày 22/11 gồm có:

Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Chủ tịch Ủy ban Giáo dân
Cha Antôn Hà Văn Minh, Thư kí Ủy ban Giáo dân (UBGD)
Cha Giuse Maria Lê Quốc Thăng, Phó Chủ tịch (PCT) đặc trách Hội đồng Mục vụ Giáo xứ
Cha Giuse Nguyễn Ý Định, PCT đặc trách các Hội đoàn Công Giáo tiến hành
Cha Tôma Vũ Ngọc Tín, SJ, PCT đặc trách Ban nghiên huấn (BNH)
Cha Giuse Nguyễn Viết Hiệp, Giáo tỉnh Hà Nội
Cha Giuse Trần Ngọc Cầu, Giáo tỉnh Huế
Cha Phaolô Phạm Minh Tân, Giáo tỉnh Sài Gòn
Cha Phaolô Phạm Minh Thanh, Giáo tỉnh Sài Gòn
Ông Phanxicô Xaviê Lê Văn Quyền, Giáo tỉnh Hà Nội
Bà Anna Hoàng Thị Hương, Giáo tỉnh Hà Nội
Ông Giuse Nguyễn Văn Tú, Giáo tỉnh Huế
Ông Phanxicô Xaviê Nguyễn Thái, Giáo tỉnh Sài Gòn

Cha Thư kí Antôn điều hành cuộc họp theo kế hoạch soạn thảo chương trình thường huấn năm 2024 gồm thời gian và địa điểm tổ chức cho sinh hoạt của UBGD năm 2024, lắng nghe và ghi nhận những đề nghị, ý kiến đóng góp từ ba Giáo tỉnh được đúc kết từ những sinh hoạt và đợt thường huấn trong năm 2023, trao đổi, đóng góp ý kiến về nội dung thường huấn.

Thời gian họp của Ban điều hành (BĐH) và Ban điều hành mở rộng trong năm 2024:

– Lần I, họp BĐH ngày 29/02/2024 tại Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN)

– Lần II, họp BĐH mở rộng ngày 22/04/2024 tại trụ sở Tòa Giám Mục Long Xuyên tại Sài Gòn

– Lần III, họp BĐH ngày 12/09/2024 tại Bãi Dâu Vũng Tàu

– Lần IV, họp BĐH mở rộng ngày 21/11/2024 tại trụ sở Tòa Giám Mục Long Xuyên tại Sài Gòn

Thời gian thường huấn năm 2024 dành cho ba Giáo tỉnh với chủ đề: Thúc đẩy người Giáo dân tham gia vào việc Tông đồ với tinh thần đồng trách nhiệm

– Giáo tỉnh Hà Nội: dự kiến từ ngày 8 – 10/05/2024 tại Hà Nội

– Giáo tỉnh Sài Gòn: dự kiến từ ngày 15 – 17/05/2024, tại Bãi Dâu, Vũng Tàu

– Giáo tỉnh Huế: dự kiến từ ngày 22 – 24/05/2024, tại Quy Nhơn

Lắng nghe và ghi nhận đề nghị, ý kiến đóng góp của Ban giáo dân tại ba Giáo tỉnh:

1) Cuộc thường huấn năm 2023 tại Giáo phận Lạng Sơn, Giáo tỉnh Hà Nội theo cha đặc trách Giuse Hiệp đã diễn ra tốt đẹp. Nét riêng tại giáo tỉnh là có địa bàn rộng, cách xa nên cha xin đề xuất cho chương trình năm 2024 được bắt đầu từ sau bữa cơm trưa để kịp giờ quy tụ. Địa điểm thường huấn năm 2024 dự kiến tại Hà Nội. Sinh hoạt chung của Ban Giáo dân tại Giáo tỉnh Hà Nội có khởi sắc, như tại Giáo phận Thanh hóa, Tổng Giáo phận Hà Nội, Giáo phận Phát Diệm đã có cha trẻ đang bắt tay vào công việc, Giáo phận Thái Bình có cha mới, Giáo phận Hải Phòng… Ông Phanxicô Xaviê Quyền đại diện giáo dân đề xuất trong cuộc thường huấn cần nêu rõ mục đích, có tài liệu đính kèm và tham dự viên được giải thích rõ mình tham gia ở mức độ nào, nội dung gì, trách nhiệm cụ thể ra sao để làm việc. Về nhân sự, năm 2024 cha Giuse Liên sẽ đặc trách Ban Giáo dân Giáo tỉnh Hà Nội thay cha Giuse Hiệp. Bà Anna Hương đại diện giáo dân thông tin cha đặc trách của Giáo phận Hải Phòng sắp tới là cha Inhaxiô Toản.

2) Tại Giáo tỉnh Huế, cha Giuse Cầu chia sẻ việc tổ chức thường huấn phụ thuộc cơ sở vật chất và nhân sự tại giáo phận đăng cai nên cũng gặp những thay đổi ngoài dự kiến trong lần vừa qua. Năm 2024 dự kiến sẽ tổ chức thường huấn tại Giáo phận Qui Nhơn. Sinh hoạt chung ở giáo tỉnh cũng chưa thực sự rõ nét, dù có tổ chức họp đưa ra đường hướng nhưng chưa thấy ý kiến, hoạt động rõ nét. Ông Giuse Tú đại diện giáo dân tham dự buổi họp cùng cha Giuse.

3) Cha Phaolô Tân đặc trách Ban Giáo dân Giáo tỉnh Sài Gòn chia theo cha Hội đồng Mục vụ đã và vẫn đang tham gia trong sinh hoạt giáo xứ còn hội đoàn thì còn thiếu liên kết, cần cho các hội viên thấy vai trò cụ thể hơn khi họ tham gia sinh hoạt trong tư cách tông đồ giáo dân. Ông Phanxicô Xaviê Thái, đại diện giáo dân đề nghị có thời lượng nói về nội tâm, về cầu nguyện tĩnh lặng, để thực tập cầu nguyện. Từ trải nghiệm cá nhân qua mấy chục năm tham gia sinh hoạt ông nhận ra việc hội họp, tổ chức, cơ cấu cũng cần thiết nhưng nếu không có cầu nguyện thì những việc còn lại không hiệu quả, không đi chiều sâu mà theo danh lợi, chỉ là thông tin, tri thức, hiểu biết thêm, không có ảnh hưởng bao nhiêu vào công việc mục vụ.

Cha Tôma Tín, PCT đặc trách Ban Nghiên huấn trình bày nội dung thường huấn qua đề cương thường huấn và cuốn sổ tay cầu nguyện dựa theo đề nghị của ông Thái từ cuộc họp lần trước để xin góp ý. Đề cương thường huấn gồm 12 đề tài tương ứng 12 tháng trong năm 2024, mỗi đề tài sẽ bao gồm 4 phần: giáo lý, sứ vụ, tu đức, nhân bản. 12 đề tài lần lượt là:

1) Nền tảng của tính đồng nghị – Giáo hội hiệp hành

2) Sống ơn gọi tông đồ: sự tham gia của giáo dân vào đời sống giáo hội

3) Giáo xứ là trường tông đồ

4) Cổ võ cung cách ứng xử hiệp nhất trong đa dạng

5) Giới trẻ và tông đồ giáo dân xây dựng Giáo hội tương lai

6) Lãnh đạo giáo dân: phục vụ cách khiêm tốn và khôn ngoan

7) Tông đồ giáo dân: muối và ánh sáng cho thế giới

8) Cùng nhau loan báo Tin mừng

9) Đi theo con đường Chúa Giêsu

10) Nuôi dưỡng tinh thần chiêm niệm

11) Giáo hội trong thế giới hiện đại

12) Vai trò của gia đình trong Giáo hội.

Cha Giuse Thăng góp ý thêm bài “Lịch sử Hội đồng Mục vụ Giáo xứ” do cha Bùi Thái Sơn soạn.

Đức cha Giuse, Chủ tịch UBGD phát biểu đúc kết cuộc họp, ghi nhận chương trình sinh hoạt năm 2024 giúp huấn luyện giáo dân để họ ý thức mình trong các cấp Giáo hội. Hướng tới sử dụng thư chung của HĐGMVN. Đức cha đề nghị chủ đề năm 2024 là thúc đẩy sự tham gia, người giáo dân làm tông đồ với tinh thần tham gia đồng trách nhiệm. Trong sinh hoạt có tọa đàm để lắng nghe, chia sẻ kinh nghiệm, từ đó học hỏi lẫn nhau. Đức cha thấy được ưu thế của đề cương. Cuốn sổ tay cầu nguyện nếu xong trước ngày 29/02/2024 ngài sẽ trình lên HĐGMVN. Đức cha dâng lời tạ ơn Chúa, cảm ơn các thành viên.

Buổi họp đầu tiên kết thúc lúc 11:30.

Vào lúc 8g30 ngày 23/11/2023, UBGD tổ chức cuộc gặp gỡ với Ban đại diện các đoàn hội đạo đức đang sinh hoạt tại Việt Nam trong ngày thứ hai của kì họp.

Cha Thư kí Antôn giới thiệu thành phần tham dự cuộc họp, gồm:

1) Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Chủ tịch Ủy ban Giáo dân

2) Cha Antôn Hà Văn Minh, Thư kí Ủy ban Giáo dân

3) Cha Giuse Nguyễn Ý Định, PCT đặc trách các Hội đoàn Công Giáo tiến hành

4) Cha Tôma Vũ Ngọc Tín, SJ, PCT đặc trách Ban nghiên huấn

5) Cha Gioan Baotixita Nguyễn Quang Tuyến, Linh hướng Cộng đoàn Emmanuel

6) Ông Giuse Phan Xuân Phú, Cộng đoàn Emmanuel

7) Cha Giuse Trần Thành Công, Linh hướng Cộng đoàn Khôi Bình

8) Bà Maria Hoàng Bích Phượng, Cộng đoàn Khôi Bình

9) Cha Vinhsơn Nguyễn Thành Tín OP., Linh hướng Huynh đoàn giáo dân Đa-minh

10) Ông Giuse Phạm Quang Bổng, Huynh đoàn giáo dân Đa-minh

11) Cha Giuse Nguyễn Đức Cương, SSS., Linh hướng Huynh đoàn Thánh Thể

12) Cha Phêrô JM. Hà Thiên Trúc, Phó Linh hướng Legio Marie

13) Ông Đaminh Đỗ Ngọc Phác, Legio Marie

14) Bà Têrêxa Lê Thị Quỳnh Tú, Phan Sinh Tại Thế

15) Bà Êlisabét Đặng Thị Hiếu, Hội các bà mẹ Công Giáo

16) Bà Maria Hoàng Thị Nhiễu, Hiệp hội Thánh Mẫu

17) Ông Giuse Huỳnh Bá Song, Phạt Tạ Thánh Tâm

18) Ông Giuse Phạm Đình Vinh, Cộng đoàn Lòng Chúa thương xót

19) Ông Giuse Ngô Văn Hiền, Cộng đoàn gia đình Chúa

20) Ông Giuse Maria Trịnh Ngọc Năm, Gia đình tận hiến

21) Ông Vicente Đàm Duy Tân, Dòng 3 Cát Minh

22) Bà Maria Đặng Thị Kim, Hiệp hội bác ái Vinh-sơn

23) Ông Giuse Hà Duy Bích, Phong trào Focolare

24) Ông Phêrô Lâm Vĩnh Phú, Gia đình cùng theo Chúa

25) Ông Antôn Lê Minh, Cursillo

26) Ông Phanxicô Xaviê Nguyễn Thái, Giáo tỉnh Sài Gòn

27) Ông Micae Nguyễn Hữu Xuân Điềm, Giáo tỉnh Sài Gòn

Sau khi thánh hóa khai mạc cuộc họp, Đức cha Giuse Chủ tịch UBGD giới thiệu mục đích của UBGD, hoạt động cùng với các ủy ban khác trực thuộc HĐGMVN, cách chung nhằm phục vụ cộng đồng dân Chúa thuộc Giáo hội Việt Nam để sứ vụ của Chúa Kitô tiếp tục được thực hiện trong thế giới ngày nay, cụ thể là tại Việt Nam. Cách riêng, giúp người Kitô hữu giáo dân ngày càng ý thức hơn về phẩm giá, ơn gọi, vai trò và về đường hướng nên thánh của mình. Nhờ đó, họ sẽ ngày càng dấn thân, sống ơn gọi và thi hành sứ vụ tông đồ của người giáo dân trong Giáo hội và xã hội. Tiếp theo ngài nhắc lại về tôn chỉ, đối tượng phục vụ, trong đó đặc biệt có các tông đồ giáo dân trong Hội đồng mục vụ giáo xứ (HĐMVGX) và các hội đoàn tông đồ đạo đức của người Kitô hữu giáo dân, nhiệm vụ, sinh hoạt, huấn luyện và cơ cấu tổ chức của UBGD.

Cha Giuse Ý Định, PCT đặc trách các Hội đoàn Công Giáo tiến hành, điều hành cuộc họp. Cha gửi đến tất cả tham dự viên thư chung của HĐGMVN năm 2023 và bản câu hỏi gợi ý cho những buổi tọa đàm trong năm 2024. BĐH lắng nghe góp ý và quyết định chung về ngày thường huấn dành riêng cho quý cha và quý đại diện hội đoàn bên cạnh ba cuộc thường huấn tại ba Giáo tỉnh.

Quý cha linh hướng, quý vị đại diện hội đoàn và BĐH đã đóng góp ý kiến xây dựng chương trình sinh hoạt, họp và thường huấn năm 2024, cách triển khai, sử dụng và chia sẻ tài liệu huấn luyện từ BNH, giúp lan tỏa tài liệu trên tinh thần học hỏi, hiệp thông, đồng trách nhiệm qua việc chọn lọc in chung trong tài liệu, tạp chí phát hành mỗi tháng, trong nguyệt hội, trong sinh hoạt nội bộ của hội đoàn. Phần thảo luận, lắng nghe ý kiến đã diễn ra sôi nổi, tất cả tham dự viên đều giơ tay biểu quyết tán thành và Đức cha Chủ tịch quyết định, ngày 12 – 13/09/2024 tại Trung tâm hành hương Đức Mẹ Bãi Dâu sẽ tổ chức riêng một lần đại hội cho hội đoàn đạo đức, nhằm mục tiêu giúp thanh luyện lòng đạo đức, nhiệt tình tông đồ, tinh thần đồng trách nhiệm, có tọa đàm, chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm để nâng đỡ nhau.

Đức cha tổng kết, ngài rất vui vì được tín nhiệm giao phụ trách UBGD, vui nhất là nhận được sự cộng tác của quý cha và tất cả anh chị em. Tất cả cùng trao đổi, đóng góp ý kiến đưa ra đường hướng sinh hoạt từng bước phong phú, quyết định hôm nay thêm riêng một lần thường huấn. BĐH rất vui vì sự cộng tác của cha Tô-ma, ngay khi nhận được đề cương chương trình soạn tài liệu. Nội dung huấn luyện có sự liên kết chặt chẽ, đặt vấn đề cụ thể, thiết thực giúp nâng cao hiểu biết, giúp tông đồ giáo dân luyện tập nhiều khả năng hơn nhằm phục vụ cho Giáo hội và xã hội. Trong mỗi nhiệm kỳ ba năm của UBGD, năm cuối sẽ có một kỳ đại hội. Kỳ đại hội trong nhiệm kỳ XIV đã được hưởng ứng, Đức cha nhận được phản ảnh về sự hài lòng, phản ánh từ các Đức cha, các ngài cổ vũ, động viên cố gắng thực hiện nhiệm vụ. Vai trò của người tín hữu giáo dân ngày càng được trân trọng, chúng ta đang được Chúa Thánh Thần sử dụng cho chương trình của Ngài. Đức cha hình dung một đống củi chất lên, lửa cháy sẽ lâu tàn nhưng nếu rút ra một thanh củi lửa sẽ sớm tàn. Có Chúa Thánh Thần, chúng ta nhìn thấy sự hiệp nhất, bình an khi chúng ta kết hiệp với nhau. Đức cha dâng lời tạ ơn Thiên Chúa, qua lời chuyển cầu của Đức Mẹ và các Thánh tử đạo Việt Nam cho chúng ta trở thành những người thợ tốt trong vườn nho của Thiên Chúa.