TẾT NGUYÊN ÐÁN NHÂM NGỌ
LỄ GIAO THỪA
(12-02-2002)
NGHE
* Bài đọc 1: Ds 6,22-27: Công thức chúc lành
(22) Ðức Chúa phán với ông Mô-sê: (23) “Hãy nói với A-ha-ron và các con nó rằng: Khi chúc lành cho con cái Ít-ra-en, anh em hãy nói thế này: (24) Nguyện Ðức Chúa chúc lành và giữ gìn anh (em)! (25) Nguyện Ðức Chúa tươi nét mặt nhìn đến anh (em) và dủ lòng thương anh (em)! (26) Nguyện Ðức Chúa ghé mắt nhìn và ban bình an cho anh (em)! (27) Chúc như thế là đặt con cái Ít-ra-en dưới quyền bảo trợ của danh Ta, và Ta, Ta sẽ chúc lành cho chúng.”
* Bài đọc 2: 1 Tx 5,16-26.28: Một vài đòi hỏi của đời sống cộng đoàn
(16) Anh em hãy vui mừng luôn mãi (17) và hãy cầu nguyện không ngừng. (18) Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh. Anh em hãy làm như vậy, đó là điều Thiên Chúa muốn. (19) Anh em đừng dập tắt Thần Khí. (20) Chớ khinh thường ơn nói tiên tri. (21) Hãy cân nhắc mọi sự: điều gì tốt thì giữ; (22) còn điều xấu dưới bất cứ hình thức nào thì lánh cho xa.
* Bài Tin Mừng: Mt 5,1-10: Tám Mối Phúc
(1) Thấy đám đông, Ðức Giê-su lên núi. (2) Người ngồi xuống, các môn đệ đến gần bên. Người mở miệng dạy họ rằng: (3) “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ. (4) Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Ðất Hứa làm gia nghiệp. (5) Phúc thay ai sầu khổ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an. (6) Phúc thay ai khát khao nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thỏa lòng. (7) Phúc thay ai xót thương người, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương. (8) Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa. (9) Phúc thay ai xây dựng hòa bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa. (10) Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ.
NGẪM
· Câu hỏi gợi ý
1. Theo văn hóa Việt Nam thì thời gian và ngày đầu năm có ý nghĩa gì?
2. Theo Ki-tô giáo thì thời gian và ngày đầu năm có ý nghĩa gì?
3. Chúng ta phải có những tâm tình nào cho xứng hợp với ngày đầu năm?
* Suy tư gợi ý
1. Ý nghĩa của thời gian và ngày đầu năm theo văn hóa Việt Nam:
Trong việc đón mừng Năm Mới, mỗi dân tộc có cách riêng của mình. Cách đón mừng Năm Mới của người Việt Nam – còn được gọi một cách bình dân là cách Ăn Tết- phải nói là hết sức độc đáo: với tục lệ cúng trời đất, cúng tổ tiên ông bà cha mẹ đã khuất; với phong tục biếu quà và chúc tết; với những món ăn truyền thống là bánh chưng (bánh tét) thịt mỡ dưa hành; với các trò chơi câu đối, đốt pháo, múa lân, đánh bạc. Nay đánh bạc và đốt pháo đã bị nghiêm cấm vì ích lợi chung của cộng đồng và tránh lãng phí. Còn các tục lệ khác vẫn còn được duy trì.
Sở dĩ chúng ta đón mừng Năm Mới hay ăn Tết một cách vừa thâm trầm vừa ồn ào, náo nhiệt như thế vì chúng ta quan niệm rằng thời gian là một điều vô cùng cao quí mà Trời Phật ban cho con người, ngày đầu năm là thời gian cao quí nhất và giây phút giao thừa là giây phút thiêng liêng nhất của một năm. Vì thế không khí Tết là không khí hân hoan, vui vẻ, lạc quan, yêu đời, tràn trề hy vọng: “Vui như Tết” người ta thường nói vắn gọn như thế!
2. Ý nghĩa của thời gian và ngày đầu năm theo Ki-tô giáo:
Là người Việt Nam công giáo, chẳng những chúng ta không coi nhẹ ý nghĩa văn hoá dân tộc của thời gian, của ngày đầu năm, của giây phút giao thừa, mà còn thấy được ý nghĩa thâm sâu hơn nhờ Niềm Tin Ki-tô giáo. Thật vậy chúng ta tin rằng thời gian là của Chúa và có giá trị đời đời theo nghĩa thời gian là hành trình cần thiết cho sự hoán cải và trở về, cho việc nên thánh của chúng ta. Ngày đầu năm là thời gian đặc biệt nhất của Năm Mới và giây phút giao thừa là giây phút thiêng liêng nhất của ngày đầu năm, của Năm Mới.
Các bài Thánh Kinh đọc trong Thánh Lễ Giao Thừa giúp chúng ta tìm thấy ý nghĩa đầy đủ của thời gian và ngày đầu Năm Mới:
* Ðầu Năm Mới là thời gian của phúc lành (bài đọc 1): Người Việt có tập quán tốt đẹp là mọi người chúc Tuổi Mới, chúc Phúc-Lộc-Thọ cho nhau trong dịp đầu năm. Người công giáo không chỉ hiểu Phúc-Lộc-Thọ theo nghĩa thông thường, mà còn hiểu theo nghĩa của tôn giáo, của Thánh Kinh mạc khải. Ðối với Ki-tô hữu thì chẳng có Phúc nào lớn hơn, quí báu hơn Ơn Phúc của Thiên Chúa; chẳng có Lộc nào đáng mơ ước hơn Lộc của Trời và chẳng có Thọ nào có đầy đủ ý nghĩa hơn là Sự Sống vĩnh hằng mà Thiên Chúa hứa ban cho con người trong Ðức Giê-su Ki-tô, Ðấng Cứu độ chúng sinh. Nói cách khác Phúc-Lộc-Thọ lớn nhất, cao trọng nhất đối với chúng ta là được sống trong Tình Yêu Thương che chở của Thiên Chúa. Tình Yêu Thương bao la ấy là bảo chứng cho sự sống đời đời và bất diệt của chúng ta.
* Ðầu Năm Mới là thời gian của hân hoan, của cầu nguyện và tạ ơn (bài đọc 2), vì đầu Năm Mới là khởi sự một giai đoạn mới trong cuộc đời với bao hy vọng và ước mơ trong đời sống tâm linh, trong mối liên hệ với Thiên Chúa. Thật vậy, còn gì vui hơn khi chúng ta được sống thêm một năm ân nghĩa cùng Thiên Chúa và hoà đồng với tha nhân? Bước sang Năm Mới mỗi người chúng ta có biết bao điều ước nguyện và dự tính tốt đẹp, thánh thiện. Nhưng ai nấy đều biết rằng: “mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên” nên cùng với quyết tâm dùng hết sức mình để thực hiện kế hoạch, là lời cầu xin tha thiết dâng lên Thiên Chúa là Chủ Tể Trời Ðất, Chủ Tể Thời Gian để xin Người chúc lành cho mọi nỗ lực của chúng ta và giúp chúng ta thực hiện các dự tính của mình. “Hãy làm việc như tất cả tùy thuộc ở bạn và đồng thời hãy cầu nguyện như tất cả tùy thuộc vào Thiên Chúa” đó là câu nói rất có ý nghĩa của một danh nhân mà chúng ta có thể chọn làm phương châm cho ngày đầu năm Nhâm Ngọ này.
* Ðầu Năm Mới là thời gian của định hướng, chọn lựa cách sống và lên kế hoạch sống (bài Tin Mừng & bài đọc 2): Ðây là điều quan trọng nhất cho Năm Mới. Lời Chúa mà Giáo hội chọn đọc trong Thánh lễ Giao Thừa là định hướng tuyệt vời cho chúng ta là những người muốn làm môn đệ Ðức Giê-su. Trước hết bài Tin Mừng đề nghị với chúng ta cách sống theo Tám Mối Phúc: (1) khó nghèo, (2) hiền lành, (3) khát khao nên người công chính, (4) biết xót thương người, (5) có tâm hồn trong sạch, (6) xây dựng hòa bình, (7) chấp nhận khổ đau trong cuộc đời và (8) chịu bách hại vì sống công chính. Sống theo Tám Mối Phúc là sống theo Chúa Giê-su Ki-tô.
Sau đó bài đọc 2 cũng đưa ra cho chúng ta một cách sống chuẩn mực khác: đó là biết trân trọng Thần Khí, đón nhận và phát huy các đặc sủng Người ban (ơn tiên tri) và sống dưới sự hướng dẫn và linh ứng của Người với phương châm: “điều gì tốt thì giữ; còn điều xấu dưới bất cứ hình thức nào thì lánh cho xa”.
3. Những tâm tình xứng hợp với ngày đầu Năm Mới:
Vì thế những tâm tình sau đây phải được coi là xứng hợp với ngày đầu Năm Mới:
* Trước hết là tâm tình cảm tạ, biết ơn đối với Thiên Chúa, đối với tổ tiên, ông bà cha mẹ, đối với quê hương và các bậc anh hùng dân tộc cũng như các vị thánh.
* Kế đến là tâm tình tin tưởng, phó thác khi nhìn về tương lai, tin chắc rằng Thiên Chúa là Cha sẽ yêu thương chăm sóc, an bài cho mình và sẽ dẫn đưa mình qua các nẻo đường an toàn.
* Sau cùng là tâm tình khiêm cung, cầu khấn, vì nhận thức sâu sắc sự yếu đuối, dòn mỏng của mình, với những xu hướng xấu và mầm mống tội lỗi và sự bất lực của mình trong lãnh vực thiêng liêng.
NGUYỆN
Lạy Cha, chúng con nhìn nhận Cha là Chủ Tể Vạn Vật và Thời Gian: chúng con dâng lời chúc tụng, ngợi khen Cha vì Cha đã thương ban cho chúng con Năm Mới này để chúng con sống đẹp lòng Cha và hữu ích cho những người xung quanh và cho chính bản thân chúng con!
Lạy Cha, chúng con quyết tâm trong Năm Nhâm Ngọ này sẽ cố gắng sống theo Ðức Giê-su Con Cha là Ðấng đã sống khó nghèo, hiền lành, khao khát sự công chính, biết xót thương người, có tâm hồn trong sạch, xây dựng hòa bình, chấp nhận khổ đau và bách hại vì công chính!
Lạy Cha, chúng con xin Cha chúc lành cho quyết tâm của chúng con và xin Cha ban ơn phù trợ chúng con trong việc thực hiện quyết tâm ấy. Amen.
Giê-rô-ni-mô Nguyễn Văn Nội
