Mùng Một Tết Con Lợn
BÀI GIẢNG LỄ MÙNG MỘT TẾT
(Mt 6, 25 – 34)
Anh chị em thân mến,
Chào năm mới,
Chúng ta họp nhau họp nhau đây những giờ phút đầu tiên của Năm Mới, để cầu xin Thiên Chúa tuôn đổ phúc lành xuống cho tất cả chúng ta trong suốt cả Năm Mới này. Đầu Năm Mới gặp nhau, ai trong chúng ta cũng cầu chúc cho nhau được sức khoẻ dồi dào, bình an, hạnh phúc. Chúc nhau đong đầy hạnh phúc, xuân sang đắc lộc, gia đình hạnh phúc, vạn sự cát tường v.v… tựu chung lại là cầu mong cho nhau được muôn phần an lành, ước cho nhau những điều tốt đẹp.
Nguyện cầu và ký thác
Năm Mới, chúng ta muốn mọi sự cũ phải được qua đi, cái mới, cái đẹp phải tỏa sáng. Vậy thì trong thánh lễ tân niên này, chúng ta hãy đặt tin tưởng, cậy trông và phó thác vào Chúa là nguồn mạch mọi ơn mọi phúc. Mọi sự tốt lành đều do Chúa, bởi Chúa mà ra, nên thánh vịnh gia khuyên chúng ta : “Hãy ký thác đường đời cho Chúa, tin tưởng vào Người, Người sẽ ra tay” (Tv 37,5). Chúa là Nguyên thủy và là Cùng đích của đời chúng ta, chúng ta cùng cầu xin Chúa : “Lạy Thiên Chúa là Đấng vô thủy vô chung, là căn nguyên và cùng đích vạn vật… chúng con hướng tâm hồn lên Chúa. Cúi xin Chúa rộng ban cho chúng con một năm dồi dào phúc lộc, và đầy lòng hăng hái làm việc lành để tôn vinh danh thánh” . Lời Thánh vịnh 133,3 mới đẹp làm sao, chúng ta nguyện cầu cho nhau : “Cúi xin Đấng tạo thành trời đất, xuống cho đoàn con muôn ngàn phúc cả từ núi thánh Sion” ( Tv 133, 3 ).
Quả thật, Chúa là Thiên Chúa Tình Yêu, Ngài yêu thương con người và hằng mong muốn con người được bình an hạnh phúc ngay từ khi tạo dựng con người, nên Ngài sẵn sàng chúc phúc cho chúng ta. Ngài vui khi nhìn thấy chúng ta mạnh khoẻ, cả về thể xác lẫn tâm hồn. Cha mẹ nào mà không vui khi thấy con cái mình lớn lên, khôn ngoan, khoẻ mạnh, huống chi là Thiên Chúa, Đấng đã dựng nên chúng ta, không để chúng ta hư không đời, mà lại sinh ra ta cho ta được làm người…lại cho Ngôi Hai Xuống thế làm người để cứu độ, giải thoát ta khỏi mọi tội lỗi và sự dữ, cứu chúng ta khỏi án phạt đời đời thì càng muốn chúng ta thanh nhàn vui vẻ đời đời.
“Các con chớ áy náy về ngày mai” (Mt 6, 34). Chúa luôn muốn mọi người nghĩ đến cùng đích của cuộc sống mình. Tương lai mỗi người đều nằm trong tay quyền năng và sự quan phòng của Thiên Chúa.Với tình thương và lòng nhân hậu của Ngài, chúng ta luôn tin tưởng và phó thác, bởi Ngài là người Cha luôn muốn những điều tốt nhất cho con cái. Lo lắng, bận rộn, tất bật làm việc để tích luỹ và để bảo đảm cho tương lai..tất cả đều tốt và cần thiết, nhưng cũng nên nhớ một điều “nếu như Chúa chẳng xây nhà, thợ nề vất vả cũng là uổng công” (x. Tv 127,1). Hãy làm tốt bao nhiêu có thể, những bổn phận và trách nhiệm của mình, phần còn lại hãy phó thác trong tay quan phòng của Thiên Chúa. Ngài sẽ hoàn tất những gì còn lại.
Ngày đầu năm chúng ta thường chúc nhau.
. Phúc, lộc, thọ.
. Phú, qúi, thọ, khang, ninh.
. Đa tử, đa tôn, đa phú qúi.
. Thăng quan tiến chức
. Buôn may bán đắt, nhất bán vạn lợi, một vốn bốn lời.
Đối với các cha chúng ta thường chúc:
. Thánh thiện,
. Khôn ngoan,
. Khỏe mạnh.
Thi sĩ Trần tế Xương lại chúc :
Bắt chước ai ta chúc mấy lời :
Chúc ai sống ra cái con người.
Năm “Hợi”, năm con lợn
Năm Mới chúng ta vừa bước vào theo văn hóa Đông Phương gọi là năm Kỷ Hợi, năm mang con lợn. Hợi là con lợn, miền Nam gọi là con heo. Không biết từ bao giờ mà hai miền có hai tên gọi khác nhau như vậy để chỉ một con vật. Từ điển Việt -Bồ – La (1651) đã viết về sự khác nhau này : “Heo, con heo: con heo. Tốt hơn, con lợn. Lợn: con lợn, con heo. Cùng một nghĩa”.
Lợn là con vật gần gũi với đời sống con người, hình ảnh của nó đã đi vào thơ ca, ca dao, hội họa dân gian, và là một biểu tượng văn hóa. Lợn được vẽ trong tranh, khắc ở cột đình làng, thông dụng là con heo đất. Trước Tết, lợn đã được nhiều nghệ nhân đắp vẽ và trang trí cho đủ màu sắc bán rất đắt tùy mẫu mã, nguyên liệu.
Trong tâm thức người Việt, tượng trưng cho sự may mắn, sung túc, ấm no và an nhàn, nên mới có câu : “Tuổi Hợi nằm đợi mà ăn”. Dân gian cho rằng, người tuổi lợn rất thông minh, sống hào hiệp, tốt bụng, nóng tính nhưng siêng năng và chịu lắng nghe, lạc quan, nhàn hạ, không vội vã, ít khi phải lo lắng về tiền bạc. Gặp khó, người tuổi “lợn” mới có dịp chứng tỏ cho mọi người thấy cái tài “xử lý” độc đáo của mình. Vì bản chất vui vẻ hòa nhã, thành thực, nên họ là người có thể tin cậy trong lúc lâm nguy. Người tuổi “lợn” không lo ế vợ ế chồng! vì người tuổi này hiểu rõ ý muốn của “đối tượng !” Tưởng Giới Thạch (Đài Loan,) Thủ Tướng Lý Quang Diệu (Tân Gia Ba) và Thống Đốc Arnold Schwarzenegger (California, USA), cả 3 người đều tuổi “lợn.”
Tuy nhiên, không rõ nguyên do từ đâu mà người ta thường khinh con lợn và hay nói theo quán tính cứ xấu là gán cho lợn. Ở Việt Nam, dù được xem là biểu tượng của sự may mắn và trù phú, nhưng trong dân gian lợi vẫn mang nhiều hình tượng tiêu cực. Nói đến lợn là người ta nói đến tính lười biếng (lười như lợn), ham ăn, bẩn thỉu, và dốt như lợn. Thật mất công bằng, bởi từ nguyên thủy Thiên Chúa tạo dựng mọi sự và Ngài thấy là tốt đẹp, kể cả con lợn.
Trong tất cả các loại thịt thì thịt lợn là được dùng nhiều nhất và có thể chế biến ra hàng trăm món khác nhau, ví dụ như : giò heo, da heo, tai heo, lòng heo … từ tiệc sang cho đến bửa cơm thường. Các đám cưới hỏi, cúng đình … thì không thể vắng mặt heo.
Bài học từ năm con lợn
Chuyện kể rằng, có một hôm lợn hỏi bò: “ Bò ơi bò, tại sao mọi người đều yêu quý cậu, đối xử tử tế với cậu và nghĩ rằng cậu hào phóng chỉ vì hàng ngày cậu cho người ta sữa? Còn tớ đây, tớ cho mọi người hết : thịt để làm nhiều món, cả da, cả tim gan, cả lông cứng… Thế mà không một ai biết ơn tớ! Chẳng hiểu sao nữa?”
Chúng ta có biết bò trả lời sao không ? Bò đã trả lời rằng: “Có thể vì bò cho người ta trong khi bò vẫn còn sống”.
Câu chuyện trên trả lời cho một người giầu có đã từng thốt lên như thế này : Chẳng hiểu sao mọi người đều gọi tôi là keo kiệt trong khi họ thừa biết là sau khi tôi chết tôi sẽ để lại tất cả cho xã hội?
Hay là câu chuyện “Lợn cưới áo mới ”, giúp người đọc rút ra được nhiều bài học ý nghĩa sâu sắc. Trước hết, lên án, phê phán đối với những kẻ khoác loác, khoe khoang một cách lố bịch và nhắc nhở chúng ta không nên a dua và học tập theo những kẻ hợm hĩnh. Đồng thời khuyên con người ta nên học đức tính khiêm tốn, luôn không ngừng học tập và rèn luyện để trau dồi bản thân, không nên có chút tự cao về những gì mình đang có. Và hiểu rằng, giá trị con người không nằm ở những kẻ thích chỉ trích, và lại càng không năm ở những kẻ thích ngồi phán xét người khác. Thước đo giá trị của con người chính là trí thức, tài năng, đóng góp và cống hiến của bản thân đối với cộng đồng, xã hội khi sống. Còn những thứ như tiền bạc, địa vị chỉ là phù du, không đáng đem ra để đánh giá con người.
Nhân dịp năm Kỷ Hợi, cầu chúc mọi người Năm Mới nhiều sức khỏe, khang an, thịnh vượng, phát đạt, thăng tiến về tinh thần cũng như vật chất nhờ hồng ân Thiên Chúa là Chúa Xuân tặng ban. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
