Chúa Nhật III Mùa Chay B
Điện Thờ Thân Thể Của Người
Gio 2:13-25: 13 Và lễ Vượt Qua của người Do thái đã gần, Đức Giêsu lên Giêrusalem. 14 Người thấy trong đền thờ những người bán bò, chiên và bồ câu, và những người ngồi đang đổi tiền. 15 Làm một cái roi bằng dây, Người xua đuổi tất cả ra khỏi đền thờ, cùng với chiên và bò. Người đổ tung tiền của những người đổi bạc, và lật nhào bàn ghế. 16 Với những người bán bồ câu, Người nói: “Hãy đem tất cả ra khỏi đây, ngưng làm nhà Cha tôi thành cái chợ.” 17 Các môn đệ của Người nhớ lại lời đã được viết: “Nhiệt tâm cho nhà Người sẽ hủy hoại tôi.”
18 Rồi người Do thái đáp lại và nói với Người: “Dấu lạ nào ông chỉ cho chúng tôi thấy để ông làm chuyện đó?” 19 Đức Giêsu đáp và nói với họ: “Các ông hãy phá huỷ điện thờ này đi; trong ba ngày, tôi sẽ dựng lên lại.” 20 Rồi người Do thái nói: “Mất bốn mươi sáu năm để điện thờ này được xây dựng, thế mà ông dựng nó lên lại trong ba ngày sao?” 21 Nhưng Người đang nói đến điện thờ thân thể của Người. 22 Vậy, khi Người được trỗi dậy từ cõi chết, các môn đệ nhớ lại Người đã nói điều nầy; họ tin vào kinh thánh và lời Đức Giêsu đã nói.
Chương hai gồm hai câu chuyện: phép lạ tại Cana, như là dấu lạ đầu tiên để các môn đệ tin vào Chúa Giêsu (2:1-11) và việc thanh tẩy đền thờ và loan báo đền thờ thân thể Người, như là dấu lạ cho người Do thái, nhưng họ không hiểu (2:13-25). Đoạn 2:13-25 gồm hai phần song song với nhau: – phần 2:13-17 gồm: hành động của Chúa Giêsu (c.14-15), lời của Người về nhà của Thiên Chúa bị làm thành cái chợ (c. 16), và việc nhớ lại của các môn đệ (c. 17); – và phần 2:18-25 gồm: hành động của người Do thái (c. 18), lời của Chúa Giêsu về điện thờ mới (c.19), và việc nhớ lại của các môn đệ (c. 22). Trong phần nầy có thêm ghi nhận việc không hiểu của người Do thái (c. 20) và lời giải thích của thánh sử (c. 21). Phần thứ hai hoàn thành phần thứ nhất.
Theo thánh Gioan, đây là lần đầu tiên Chúa Giêsu lên Giêrusalem. Người còn lên đó nhiều lần khác nữa (6:4; 11:15; 12:1; 13:1). Ba sự kiện: lễ Vượt Qua, thanh tẩy đền thờ và loan báo việc sống lại liên kết với nhau rất ý nghĩa. Mỗi dịp lễ Vượt Qua là lúc đền thờ được sử dụng cách đặc biệt để cử hành biến cố Thiên Chúa đưa dân Do thái ra khỏi kiếp nô lệ ở Ai cập. Chúa Giêsu thanh tẩy đến thờ là để phục hồi lại phẩm giá cho nhà của Thiên Chúa, vì những người buôn bán trong đền thờ đã tục hóa khi làm nơi đó thành cái chợ. Trong bối cảnh nầy, Chúa Giêsu loan báo một điện thờ mới, xứng đáng cách tuyệt đối làm nơi thờ phượng Thiên Chúa. Đó là thân thể phục sinh của Người. Muốn được thế, Người phải chịu hủy hoại, cũng vào dịp lễ Vượt Qua (2:17; 19:14).
Điện thờ mới gắn liền với sự chết và phục sinh của Chúa Giêsu. Thánh Gioan đã đi từ một đền thờ, ieros, Giêrusalem cụ thể, với những gian nhà và không gian chung quanh (2:14.15) đến một không gian hẹp hơn. Đó chỉ là điện thờ, naos, là nơi để cử hành các nghi thức thờ phượng Thiên Chúa (2:19.20. 21). Đền thờ Giêrusalem tượng trưng cho cơ chế và quyền bính của Do thái giáo. Chúa Giêsu không nói gì đến việc phá hủy đền thờ và quyền bính nầy, theo như lời cáo buộc sau nầy (Mc 14:58; Mt 26:61). Việc thanh tẩy đền thờ dẫn đến việc loan báo dựng lên một điện thờ mới chứng tỏ đền thờ cũ không cần thiết nữa và phải được thay thế (cf. 4:21).
Việc thay thế sẽ không là xây dựng một đền thờ trong bốn mươi sáu năm, mà trong ba ngày. Thân thể Chúa Giêsu chính là điện thờ. Người sẽ chết và sống lại trong ba ngày. Sự chết của Người được ám chỉ trong trích dẫn Thánh vịnh 69:10: “Nhiệt tâm cho nhà Người sẽ hủy hoại tôi” và trong mệnh lệnh “Các ông hãy phá huỷ điện thờ này đi” (2:19). Trong khi để chỉ sự sống lại, thánh Gioan đã cố ý dùng chữ egeiro, có hai nghĩa: dựng lên một căn nhà hay một đền thờ, và làm cho đứng dậy, trỗi dậy. Động từ nầy được dùng để chỉ việc Chúa Cha làm cho Chúa Giêsu trỗi dậy từ cõi chết (2:22; 21:14).
Điện thờ là nhà của Thiên Chúa, là nơi gặp gỡ giữa con người và Thiên Chúa. Nơi đó sẽ không còn là một không gian, mà là một đấng: Chúa Giêsu Kitô Sống Lại.
Lm. Luigi Gonzaga Đặng Quang Tiến
