Chẳng lẽ tôi lại không có quyền tuỳ ý định đoạt về những gì là của tôi sao?
Hay vì thấy tôi tốt bụng, mà bạn đâm ra ghen tức?”
(Mt 20,15)
BÀI ĐỌC I: Is 55, 6-9
“Tư tưởng Ta không phải là tư tưởng các ngươi”.
Trích sách Tiên tri Isaia.
Hãy tìm Chúa khi còn tìm được, hãy kêu cầu Người khi Người còn ở gần. Kẻ gian ác, hãy bỏ đường lối mình, và kẻ bất lương, hãy bỏ những tư tưởng mình, hãy trở về với Chúa, thì Người sẽ thương xót; hãy trở về với Thiên Chúa chúng ta, vì Chúa rộng lòng tha thứ.
Vì tư tưởng Ta không phải là tư tưởng các ngươi, và đường lối các ngươi không phải là đường lối của Ta, Chúa phán như vậy. Như trời cao hơn đất thế nào, thì đường lối Ta vượt trên đường lối các ngươi, và tư tưởng Ta cũng vượt trên tư tưởng các ngươi thế ấy.
ĐÁP CA: Tv 144, 2-3. 8-9. 17-18
Đáp: Chúa ở gần mọi kẻ kêu cầu Người (c. 18a).
Xướng:
1) Hằng ngày tôi sẽ chúc tụng Chúa, và tôi sẽ khen ngợi danh Chúa tới muôn đời. Chúa vĩ đại và rất đáng ngợi khen, sự vĩ đại của Chúa không thể đo lường được. – Đáp.
2) Chúa nhân ái và từ bi, chậm bất bình và giàu ân sủng. Chúa hảo tâm với hết mọi người, và từ bi với mọi công cuộc của Chúa. – Đáp.
3) Chúa công minh trong mọi đường lối, và thánh thiện trong việc Chúa làm. Chúa gần gũi mọi kẻ kêu cầu Người, mọi kẻ kêu cầu Người cách thành tâm. – Đáp.
BÀI ĐỌC II: Pl 1, 20c-24. 27a
“Đối với tôi, sống là Đức Kitô”
Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Philipphê.
Anh em thân mến, dù tôi sống hay tôi chết, Đức Kitô sẽ được vẻ vang trong thân xác tôi. Vì đối với tôi, sống là Đức Kitô, còn chết là một mối lợi. Nhưng nếu sống trong xác thịt này đem lại cho tôi kết quả trong việc làm, thì tôi không biết phải chọn đàng nào. Tôi đang lúng túng trong hai điều này: là ước ao chết để được ở với Đức Kitô thì tốt hơn bội phần, nhưng cứ ở lại trong xác thịt thì cần thiết cho anh em. Anh em hãy sống xứng đáng với Tin Mừng của Đức Kitô.
TIN MỪNG: Mt 20, 1-16a
1 “Nước Trời giống như chuyện gia chủ kia, vừa tảng sáng đã ra mướn thợ vào làm việc trong vườn nho của mình. 2 Sau khi đã thoả thuận với thợ là mỗi ngày một quan tiền, ông sai họ vào vườn nho làm việc. 3 Khoảng giờ thứ ba, ông lại trở ra, thấy có những người khác ở không, đang đứng ngoài chợ. 4 Ông cũng bảo họ: “Cả các anh nữa, hãy đi vào vườn nho, tôi sẽ trả cho các anh hợp lẽ công bằng.” 5 Họ liền đi. Khoảng giờ thứ sáu, rồi giờ thứ chín, ông lại trở ra và cũng làm y như vậy. 6 Khoảng giờ mười một, ông trở ra và thấy còn có những người khác đứng đó, ông nói với họ: “Sao các anh đứng đây suốt ngày không làm gì hết?” 7 Họ đáp: “Vì không ai mướn chúng tôi.” Ông bảo họ: “Cả các anh nữa, hãy đi vào vườn nho !”
8 Chiều đến, ông chủ vườn nho bảo người quản lý: “Anh gọi thợ lại mà trả công cho họ, bắt đầu từ những người vào làm sau chót tới những người vào làm trước nhất.” 9 Vậy những người mới vào làm lúc giờ mười một tiến lại, và lãnh được mỗi người một quan tiền. 10 Khi đến lượt những người vào làm trước nhất, họ tưởng sẽ được lãnh nhiều hơn, thế nhưng cũng chỉ lãnh được mỗi người một quan tiền. 11 Họ vừa lãnh vừa cằn nhằn gia chủ: 12 ”Mấy người sau chót này chỉ làm có một giờ, thế mà ông lại coi họ ngang hàng với chúng tôi là những người đã phải làm việc nặng nhọc cả ngày, lại còn bị nắng nôi thiêu đốt.” 13 Ông chủ trả lời cho một người trong bọn họ: “Này bạn, tôi đâu có xử bất công với bạn. Bạn đã chẳng thoả thuận với tôi là một quan tiền sao? 14 Cầm lấy phần của bạn mà đi đi. Còn tôi, tôi muốn cho người vào làm sau chót này cũng được bằng bạn đó. 15 Chẳng lẽ tôi lại không có quyền tuỳ ý định đoạt về những gì là của tôi sao? Hay vì thấy tôi tốt bụng, mà bạn đâm ra ghen tức?” 16a Thế là những kẻ đứng chót sẽ được lên hàng đầu, còn những kẻ đứng đầu sẽ phải xuống hàng chót.
SUY NIỆM
A/ 5 phút với Lời Chúa
VÌ MỘT NỀN KINH TẾ CHIA SẺ
Khoảng giờ thứ mười một ông chủ trở ra và thấy còn có những người khác đứng đó, ông nói với họ: “Sao các anh đứng đây suốt ngày không làm gì hết?” Họ đáp: “Vì không ai mướn chúng tôi.” (Mt 20,6-7)
Suy niệm: Trong thời đại toàn cầu hoá hiện nay, các sản phẩm càng ngày càng đòi hỏi chất lượng cao với kỹ thuật tinh vi hiện đại. Vì thế, muốn có việc làm lương cao, phải có trình độ chuyên môn cao. Muốn thế thì phải học hành cao mới đáp ứng nổi yêu cầu. Thế nhưng chi phí đầu tư cho việc học hành lại vượt quá khả năng của những người nghèo cơm ăn bữa no bữa đói. Thế nên, người nghèo bị bó chặt trong cái vòng luẩn quẩn của kiếp nghèo, bị loại ra bên lề cuộc chơi ‘chất lượng cao’, giống như những người thợ vườn nho đành đứng ngoài ngáp ruồi “vì không ai mướn chúng tôi.”
Lời Chúa hôm nay thúc bách chúng ta nghĩ đến một toàn cầu hoá không-loại-trừ thay vì một toàn cầu hoá ‘hoang dã’, một nền kinh tế chia sẻ thay vì một nền kinh tế tiêu thụ ích kỷ.
Mời Bạn: Bác ái trong thời đại toàn cầu hoá đòi hỏi bạn bước ra khỏi ‘căn nhà’ tiện nghi, và an toàn của mình để tìm gặp những người đang bị gạt ra bên lề đó, không chỉ để bố thí cho họ một chút cơm thừa, mà là tìm cách tốt nhất chia sẻ với họ cả những điều kiện, những cơ hội để họ có thể thăng tiến cuộc sống.
Chia sẻ: Có nhiều trường hợp đòi hỏi sự chia sẻ ‘tổng lực’ của cả cộng đoàn. Nhóm của bạn điểm ra những trường hợp như thế và lên kế hoạch chia sẻ.
Sống Lời Chúa: Luôn luôn sẵn sàng và quảng đại hợp tác với những chương trình chia sẻ trong cộng đoàn của bạn.
Cầu nguyện: Lạy Chúa, vì Chúa đã mặc lấy thân phận người nghèo ở giữa chúng con, chúng con không được phép làm ngơ trước những anh em nghèo đói chung quanh chúng con.
B/ Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB
LUẬT YÊU THƯƠNG
Qua Lời Tổng Nguyện của Tuần XXV Thường Niên, Năm A này, các nhà phụng vụ muốn chúng ta ý thức rằng: Chúa đã thu gọn toàn thể lề luật thánh vào giới răn độc nhất là mến Chúa yêu người, chúng ta phải xin cho mình: hằng vâng giữ điều Chúa truyền dạy, để sau này đạt tới phúc trường sinh.
Khi nghe nói tới điều răn, giới luật, chúng ta thường nghĩ ngay tới điều gì đó cứng nhắc, khuôn khổ. Tuy nhiên, giới răn yêu thương của Chúa không phải là một định đề toán học, chính xác, minh bạch, rõ ràng như: một cộng một bằng hai.
Luật yêu thương của Chúa thì luôn sống động, tươi mới, thích ứng trong mọi tình huống, ngay cả, trong những hoàn cảnh bất ngờ, vượt quá trí hiểu của loài người chúng ta, như trong bài đọc một của Thánh Lễ, ngôn sứ Isaia đã nói: Trời cao hơn đất chừng nào, thì đường lối của Ta cũng cao hơn đường lối các ngươi, và tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng các ngươi chừng ấy. Điều này cũng được nói đến trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, khi dân chúng không hiểu những gì ngôn sứ Êdêkien đã làm theo lệnh Đức Chúa, và họ đã hỏi ông: “Ông không cắt nghĩa cho chúng tôi hiểu những gì ông đã làm sao?”
Đường lối, giới luật của Chúa thật khó hiểu, nhưng vịnh gia, trong Thánh Vịnh 144 của bài Đáp Ca hôm nay, vẫn tin tưởng rằng: Chúa công minh trong mọi đường lối Chúa, đầy yêu thương trong mọi việc Người làm. Chúa gần gũi tất cả những ai cầu khẩn Chúa, mọi kẻ thành tâm cầu khẩn Người. Bởi vì, huấn lệnh Chúa vượt quá sức hiểu của chúng ta, nên chúng ta phải xin Chúa mở lòng chúng ta, để chúng ta lắng nghe lời của Con Chúa như câu Tung Hô Tin Mừng mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay.
Trí khôn của chúng ta không có khả năng để tách bạch rõ ràng đường lối, huấn lệnh của Chúa, nên chúng ta thường bị đặt ở ngã ba đường, như thánh Phaolô trong bài đọc một của Thánh Lễ, ngài bị giằng co giữa hai đàng: Ao ước của ngài là ra đi để được ở với Đức Kitô, điều này tốt hơn bội phần, nhưng, ở lại đời này thì cần thiết hơn cho các tín hữu. Thánh nhân sống giới luật yêu thương của Chúa bằng cách đã trở nên yếu với những người yếu, để chinh phục những người yếu. Vì Tin Mừng, ngài đã trở nên tất cả để hoà mình với mọi người, để mọi người cùng được thông chia phần phúc của Tin Mừng. Trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, thánh Autinh cũng cùng chung tâm tình với thánh Phaolô, khi ngài đề cập đến các Kitô đau yếu, bất toại cần được những người vững mạnh khiêng đến, dở mái nhà, và đặt xuống trước Chúa. Ngài cũng trấn an chúng ta khi gặp những thử thách, mặc dù chúng ta không thể hiểu được, nhưng, vẫn cứ vững tin rằng: Khi để chúng ta bị thử thách, Chúa sẽ cho kết thúc tốt đẹp, để chúng ta có sức chịu đựng.
Bài Tin Mừng hôm nay cũng gây thắc mắc cho nhiều người về việc trả công của ông chủ vườn nho, khi ông trả cho người vào làm sau hết cũng bằng với những người đã phải làm việc nặng nhọc cả ngày, lại còn bị nắng nôi thiêu đốt. Chúa có đường lối riêng của Chúa, Chúa không hành xử theo luật của người đời, nhưng, theo luật tình yêu của Chúa.
Khi suy niệm các bản văn Lời Chúa của Chúa Nhật Tuần 25 này, chúng ta nhận thấy rằng: Chúa muốn chúng ta sống giới luật yêu thương của Chúa từ sự nhận biết, chứ không như các Kinh Sư, Pharisêu, họ không biết việc họ làm. Luật Chúa không như đường sắt để hàng ngày các đoàn tàu chạy lên. Luật Chúa như một dòng sông chảy xuống từ đỉnh núi, xuôi ra đại dương. Dòng sông sống động, không chảy theo một bản đồ nào, không nhân tạo như những con kênh đào thẳng tắp. Dòng sông chảy tự do, nhưng vẫn đi tới đại dương. Kênh đào không có những khúc ngoặt tự nhiên, bất ngờ, nó thẳng băng như hình học. Dòng sông thì ngoằn ngoèo, khi chảy xuôi phương Nam, lúc ngược về phương Bắc, khi chảy nhanh, lúc chảy chậm, chảy qua những vùng đất khác nhau, có những tính chất khác nhau, khí hậu khác nhau, chấp nhận những khúc quanh đột ngột, không bị bó buộc, không như nô lệ, tù nhân có người giám sát, nó tự do chảy, mỗi bước đi đều là vẻ đẹp riêng của nó.
Luật yêu thương của Chúa thì linh động, thích ứng với những hoàn cảnh cụ thể, đầy tràn tình yêu, và sự sống. Tuân giữ luật trọn hảo không hề có một công thức cố định nào, tất cả đều tùy thuộc vào những đòi hỏi của tình yêu đích thực, một tình yêu cứu chuộc của Đấng sẵn sàng thí mạng vì chúng ta. Ước gì chúng ta tuân giữ Luật yêu thương của Chúa với một tình yêu bao dung, rộng mở để chúng ta sau này đạt tới phúc trường sinh như Lời Tổng Nguyện mà các nhà phụng đã muốn chúng ta xin trong suốt Tuần 25 Thường Niên này.
C/ Lm. Inhaxiô Hồ Thông
Phụng Vụ Lời Chúa Chúa Nhật XXV Thường Niên Năm A nêu rõ: đường lối của Thiên Chúa không là đường lối của con người.
Is 55: 6-9
Ngôn sứ I-sai-a đệ nhị loan báo sự giải thoát sắp đến và kêu mời những người lưu đày tại Ba-by-lon thật lòng hoán cải ngõ hầu được Thiên Chúa thứ tha, bởi vì đường lối của Thiên Chúa không là đường lối của con người.
Pl 1: 20-24, 27
Bài Đọc II trích từ thư của thánh Phao-lô gởi tín hữu Phi-líp-phê, trong đó thánh nhân bị giằng co thế đôi ngã: hoặc bị tuyên án tử, như thế được ra đi để được ở với Chúa; hay được phóng thích để tiếp tục sứ vụ rao giảng Tin Mừng.
Mt 20: 1-16
Tin Mừng tường thuật dụ ngôn thợ làm vườn nho, trong đó Đức Giê-su viện dẫn tấm lòng xót thương của Thiên Chúa vượt lên trên sự công bằng giao hoán.
BÀI ĐỌC I (Is 55: 6-9)
Đoạn trích nầy là một trong những sứ điệp sau cùng của ngôn sứ I-sai-a đệ nhị gởi đến những người Do thái lưu đày tại Ba-by-lon vào khoảng những năm 545-540 tCn, để báo tin cuộc giải phóng sắp gần kề, nhưng vài người trong họ nghi ngờ và nhụt chí. Trong sứ điệp sau cùng này, ngôn sứ I-sai-a đệ nhị nhấn mạnh Đức Chúa là Thiên Chúa sẵn lòng tha thứ và là Đấng toàn năng.
1.Thiên Chúa sẵn lòng tha thứ (55: 7-9)
Theo ngôn sứ I-sai-a đệ nhị, thời gian cứu độ sắp tới gần phải là thời gian của cầu nguyện và hoán cải, vì vào lúc này Thiên Chúa ở bên dân Ngài gần gũi hơn bao giờ hết để giải thoái và cứu độ họ.
“Hãy tìm Đức Chúa, khi Người còn cho gặp,
kêu cầu đi, lúc Người ở gần bên” (55: 6).
Đã gần năm mươi năm trôi qua kể từ cuộc phát lưu đầu tiên lúc mà ngôn sứ Giê-rê-mi-a viết cho những người lưu đày hầu như theo cùng một cách: “Các ngươi sẽ tìm Ta, và các ngươi sẽ thấy, bởi vì các ngươi sẽ hết lòng kiếm Ta, Ta sẽ cho các ngươi được gặp. Ta sẽ đổi vận mạng của các ngươi và sẽ thu họp các ngươi về từ khắp các dân, từ mọi nơi Ta đã xua các ngươi đến” (Gr 29: 13-14).
Lòng hoán cải mà Thiên Chúa trông đợi là “trở về với Ngài”, Ngài là một vị Thiên Chúa luôn sẵn lòng tha thứ. Chân thành trở về với Thiên Chúa không gì khác hơn là tránh xa những tư tưởng gian tà, chấm dứt những việc làm gian ác:
“Kẻ gian ác, hãy bỏ đường lối mình đang theo,
người bất lương, hãy bỏ tư tưởng mình đang có” (55: 7).
Đối với ngôn sứ I-sai-a đệ nhị, cuộc trở về Giê-ru-sa-lem phải đồng nhất với cuộc trở về với Đức Chúa. Động lực tột cùng của niềm tin tưởng nầy mà những người lưu đày phải thấm nhuần đó là: Thiên Chúa là Đấng vô cùng độ lượng. Đường lối của Thiên Chúa không phải là đường lối của con người. Tư tưởng của Thiên Chúa cao vời trên cõi trời cao thẳm, trong khi tư tưởng của con người ở tận chốn đất thấp. Bởi vậy, mỗi khi con người nghĩ rằng tội lỗi của mình quá nặng nề không thể nào được tha thứ, thì Thiên Chúa mặc khải cho họ biết Ngài rộng lượng từ bi đón nhận những kẻ tội lỗi khi họ quay về với Ngài, cũng như sẵn sàng trả công bội hậu cho con người vượt quá công sức của họ gấp trăm ngàn lần.
2.Thiên Chúa là Đấng toàn năng (55: 9):
Ngôn sứ hoàn tất sứ điệp của mình bằng cách nhắc lại hình ảnh “trời cao đất thấp” để đánh dấu khoảng cách phân chia vô tận giữa con người và Thiên Chúa:
“Trời cao hơn đất chừng nào
thì đường lối của Ta cũng cao hơn đường lối các ngươi
và tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng các ngươi chừng ấy” (55: 9).
Đây là ý niệm truyền thống mà Đức Giê-su sẽ dạy cho chúng ta trong kinh Lạy Cha: “Lạy Cha chúng con là Đấng ngự trên trời” (Mt 6: 9).
Ngôn sứ I-sai-a đệ nhị đã kết nối quyền năng cao vời khôn ví của Thiên Chúa với tấm lòng sẵn sàng tha thứ của Ngài. Con người nhỏ bé và mõng dòn, bởi vì chúng là kẻ tội lỗi trong khi Thiên Chúa thì cao vời khôn ví, bởi vì Ngài cưu mang những tư tưởng cứu độ.
BÀI ĐỌC II (Pl 1: 20-24, 27)
Thành Phi-líp-phê miền Ma-xê-đoan là thành phố Châu Âu đầu tiên đón nhận sứ điệp Tin Mừng. Thánh Phao-lô thử mạo hiểm loan báo Tin Mừng trên lục địa nầy. Vào lúc đó, cộng đoàn Phi-líp-phê gồm một số ít là người Do thái và đa số là lương dân. Vào năm 49 hay 50, thánh nhân đến Phi-líp-phê, ngài luôn dành cho các tín hữu Phi-líp-phê một ân tình sâu sắc. Các tín hữu Phi-líp-phê giúp đỡ thánh nhân trong khi thánh nhân đang lâm cảnh túng thiếu. Chỉ duy từ họ mà thánh nhân chấp nhận giúp đỡ.
Thư gởi tín hữu Phi-líp-phê (chúng ta sẽ tiếp tục đọc nhiều trích dẫn thư nầy trong nhiều Chúa Nhật kế tiếp) hình thành nên một chứng liệu đặc biệt. Hơn bất kỳ thư nào khác, thư gởi tín hữu Phi-líp-phê vén mở cho chúng ta con người nội tâm của thánh Phao-lô, những đức tính và một tấm lòng gắn bó của thánh nhân vào Đức Ki-tô. Từ tính khí bộc trực, những lời khuyên bảo của thánh nhân lại chan chứa những niềm tin tưởng vô bờ.
Khi thánh Phao-lô viết thư nầy, ngài đang bị giam cầm, có thể ở Ê-phê-xô vào năm 55 hay 56. Thánh nhân không biết số phận đang chờ đợi ngài: hoặc bị kết án tử và như thế được ở với Đức Ki-tô, hay được phóng thích và lại tiếp tục sứ vụ của ngài. Sự giằng co đôi ngã, mà thánh nhân trình bày trong đoạn văn nầy, không là thế đôi ngã của sự chọn lựa. Rõ ràng thánh nhân nhắm đến thế đôi ngã nầy ở nơi lời kết luận ngay từ đầu: “Đức Giê-su sẽ tỏ bày quyền uy cao cả của Người nơi thân xác tôi, dù tôi sống hay tôi chết” (1: 20).
1.Chết là một mối lợi.
Bị giằng co giữa hai đàng, hiển nhiên thánh nhân thích được chết hơn: “Ao ước của tôi là ra đi để được ở với Đức Ki-tô, điều nầy tốt hơn bội phần” (1: 23). Thánh nhân đã xác định mục đích của cuộc đời mình rồi: “sống là Đức Ki-tô”. Bên kia cái chết, hiệp nhất với Đức Ki-tô lại còn trọn vẹn hơn.
Nếu thư gởi cho các tín hữu Phi-líp-phê nầy được viết giữa hai thư gởi tín hữu Cô-rin-tô, như ngày nay người ta có khuynh hướng nghĩ như vậy, thánh Phao-lô hoàn tất tư tưởng của mình trong thư thứ hai gởi tín hữu Cô-rin-tô: “Vậy chúng tôi luôn mạnh dạn, và chúng tôi biết rằng: ở lại trong thân xác nầy là lưu lạc xa Chúa, vì chúng ta tiến bước nhờ lòng tin chứ không phải nhờ được thấy Chúa…Vậy, chúng tôi luôn mạnh dạn, và điều chúng tôi thích hơn, đó là lìa bỏ thân xác để được ở bên Chúa” (2Cr 5: 6-8).
Trong đoạn trích nầy, tư tưởng của thánh Phao-lô rõ ràng nhuốm màu sắc tư tưởng Hy lạp, tuy nhiên, tất cả các thư khác của thánh nhân đều làm chứng rằng thánh nhân không hoàn toàn chấp nhận khía cạnh tiêu cực của nhị nguyên thuyết Hy lạp, tức là khinh bỉ thân xác. Trái lại, thánh nhân ca ngợi thân xác nầy là “đền thờ của Chúa Thánh Thần” và sẽ được sống lại vào ngày sau hết. Thánh nhân luôn nhắm đến sự hiệp nhất trọn vẹn với Đức Kitô sau khi chết, tuy thế, thánh nhân cũng không ngừng nói rằng sự hiệp nhất nầy vốn đã bắt đầu ngay từ cõi thế nầy rồi. Cuộc sống của người Ki-tô hữu vốn là đã được Đức Ki-tô chiếm đoạt rồi, là nơi Chúa Thánh cư ngụ cùng với chúng ta. Thần Học của Giáo Hội tiếp nối thánh nhân trên con đường nầy. Cái chết không gây nên một sự đứt đoạn cuộc sống chúng ta trong Đức Kitô.
2.Nhu cầu loan báo Tin Mừng.
Nhưng thánh nhân bị giằng co đôi ngã. Dù thánh nhân mong ước được ra đi để được ở với Đức Ki-tô, tuy nhiên thánh nhân nói với các tín hữu Phi-líp thân yêu của ngài: “Ở lại đời nầy thì cần thiết hơn, vì anh em”. Vả lại, thánh nhân luôn luôn say mê theo đuổi sứ vụ loan báo Tin Mừng của ngài. Cuối cùng thánh nhân khuyên bảo họ: “Chỉ có một điều là anh em phải ăn ở làm sao cho xứng với Tin Mừng của Đức Ki-tô” (1: 27).
TIN MỪNG (Mt 20: 1-16)
Dụ ngôn “thợ làm vườn nho” nầy đóng lại một loạt dụ ngôn về Nước Trời trong giáo huấn của Đức Giê-su ở Ga-li-lê. Một lần nữa Đức Giê-su cố gắng làm cho hiểu rằng điều xảy ra trong Nước Trời không giống chút nào với cách hành xử của con người. Đức Giê-su chủ ý chọn những ví dụ cực đoan để gây chú ý ngõ hầu truyền đạt một sứ điệp khó khăn. Các dụ ngôn rất thuận tiện cho việc sử dụng lối ngoa ngữ, nhưng luôn luôn được sắp xếp làm thế nào hướng đến chủ điểm của dụ ngôn, để rồi từ đó bài học được rút ra.
Ở đây, sự thú vị của câu chuyện nằm ở nơi sự công phẩn của những người thợ được mướn từ sáng sớm. Mới đọc thoáng qua, dụ ngôn nầy như muốn loan báo lời Đức Chúa phán qua vị ngôn sứ của Ngài trong Bài Đọc I:
“Trời cao hơn đất bao nhiêu,
thì đường lối của Ta cũng cao hơn đường lối các ngươi,
và tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng các ngươi bấy nhiêu” (Is 55: 9).
1.Thiên Chúa hoàn toàn tự do.
Thật vô lý nếu người ta tiếp cận dụ ngôn nầy theo khía cạnh trần thế, vì Đức Giê-su rõ ràng dạy rằng Nước Trời không là tiền thù lao, nhưng là ân ban, theo đó Thiên Chúa hoàn toàn tự do định liệu, nhưng không là một kẻ chuyên quyền độc đoán; đây là một sự tự do được điều khiển bởi tình yêu. Lòng nhân ái của Thiên Chúa vượt quá sự công bằng giao hoán.
Tuy nhiên, chúng ta hãy khảo sát cách hành xử của con người với con người. Dụ ngôn nầy làm thương tổn đặc biệt đến độ nhạy bén của con người hiện đại, rất gai góc đối với vấn đề công bằng giao hoán. Tuy nhiên, dụ ngôn nầy xem ra gần gũi hơn với thế giới của chúng ta đang khủng hoảng, một thế giới đang quần quại sống trong nỗi đau của đa số người cố bám víu vào bất kỳ một công việc nào để sống cho qua ngày đoạn tháng. Họ chờ đợi suốt ngày bất cứ công việc nào để đổi mồ hôi lấy bát cơm. Ông chủ năm lần bảy lượt ra ngoài phố chợ mướn thợ vào làm vườn nho của mình, thậm chí cho đến lúc ngày sắp tàn. Đọc đoạn Tin Mừng nầy, chúng ta cảm thấy một sự đắc ý nào đó khi ghi nhận rằng những người thợ bất đắc dĩ được mướn sau cùng đã nhận được đầy đủ tiền công nhật để có thể nuôi sống gia đình trong một ngày nhờ vào tấm lòng rộng lượng của ông chủ vườn nho. Tiền công nhật được thỏa thuận là một đồng, đó là giá trị phải chăng để nuôi sống gia đình trong một ngày.
2.Sống trong tư thế sẵn sàng:
“Chủ điểm” của dụ ngôn nầy được định vị ở nơi tư thế sẵn sàng của những người thợ giờ sau chót nầy. Họ chờ đợi suốt ngày trong sự nôn nao thấp thỏm và chỉ vào lúc xế chiều mới được mướn vào làm vườn nho. Nếu được thuê mướn sớm hơn, chắc chắn họ đã làm việc cho ông suốt ngày như bao nhiêu người khác.
Biết bao câu chuyện Tin Mừng theo cùng một hướng nầy: Đức Giê-su tìm kiếm những tấm lòng sẵn sàng nầy. Ngài tỏ mình ra cho người phụ nữ Sa-ma-ri, không vì công trạng của chị, nhưng vì Ngài đã phát hiện ở nơi chị một tư thế sẵn sàng đón nhận mặc khải của Ngài.
3.Nổi bất bình của những thợ đầu tiên.
Những người thợ làm việc ngay từ sáng sớm ngạc nhiên trước tiền công mà ông chủ trả công cho những người thợ sau chót chỉ làm có một giờ vào lúc trời mát mẽ cũng bằng với những người thợ đã làm việc nặng nhọc suốt ngày trong cái nắng chói chang! Dụ ngôn có nhiều điểm tương tự với dụ ngôn của người con hoang đàng. Người con cả công phẩn trước cách cư xử của cha anh đối với người con út, kẻ lang bạt vừa mới chân ướt chân ráo trở về nhà cha, sau khi đã sống cho đến tận bùn nhơ của cuộc đời. Người con cả không hiểu nỗi tấm lòng của cha anh, bởi vì anh thiếu tấm lòng khoan dung rộng lượng.
“Nầy bạn” ông chủ trả lời với một trong những người bất bình. Trong Tin Mừng Mát-thêu, Đức Giê-su nhẹ nhàng quở trách Giu-đa, kẻ phản bội Thầy cũng một cách như thế: “Nầy bạn” (Mt 26: 50). Vị vua cũng quở trách người khách vào dự tiệc cưới mà không mặc áo cưới cũng một cách thế như vậy (Mt 22: 12).
4.Công bình và lòng nhân ái:
Những người thợ được thuê từ sáng sớm bị quở trách vì thiếu tấm lòng nhân ái: “Hay vì thấy tôi tốt bụng mà bạn đâm ra ghét tức?”. Không loại trừ rằng dụ ngôn có một hậu cảnh bút chiến nhắm đến nhóm Biệt Phái. Những người nầy tự hào tự phụ vì mình được mời gọi làm vườn nho cho Thiên Chúa trước tiên. Họ đã vất vã nhiều trong việc tuân giữ Lề Luật một cách nghiêm nhặt đến từng chấm từng câu nên khỉnh bỉ những kẻ thu thuế và phường tội lỗi, những người mà Đức Giê-su quan tâm đặc biệt. Văn hào Barnanos đã viết: “Nhân loại tự tách mình ra thành hai loại khác biệt tùy theo quan niệm mà người ta có về sự công bình. Đối với những người nầy, công bình là một thế cân bằng, một sự thỏa hiệp. Còn những người khác, nó như một sự thăng hoa, một sự đăng quang vinh hiển của lòng nhân ái.”
Dụ ngôn nầy cũng đề cao mầu nhiệm Giáo Hội: Ki-tô hữu là những người đến sau được gọi gia nhập Nước Trời. Dụ ngôn này đem đến một niềm hy vọng tuyệt vời cho lương dân, những người đã đón nhận lời mời gọi của tôn chủ chỉ sau một thời gian dài dân Ít-ra-en được tuyển chọn.
Nhưng đây cũng là một niềm hy vọng tuyệt vời cho những ai khám phá Thiên Chúa chỉ vào những giờ phút cuối đời mình. Ví dụ cảm động nhất chắc hẳn là câu chuyện của tên gian phi sám hối. Cả một đời gian phi nhưng chỉ một lời nói đầy cảm thương của anh vào giây phút cuối đời đã đem lại cho anh một lời hứa ngay tức khắc của Đức Giê-su: “Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Nước Trời” (Lc 23: 43).
D/ Lm. Giuse Đinh Lập Liễm
LÒNG QUẢNG ĐẠI CỦA THIÊN CHÚA
A.DẪN NHẬP
Hôm nay Chúa sẽ nói với chúng ta: “Tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng của các ngươi và đường lối của Ta cũng không phải là đường lối của các ngươi” (Is 55,8). Đúng vậy, có bao giờ chúng ta ngạc nhiên và sửng sốt bởi cách hàng động của Chúa không? Những hành động đó không đúng với tính toán và dự liệu của chúng ta, và có khi đi ngược lại các dự tính của chúng ta.
Tư tưởng và đường lối của Thiên Chúa khác hẳn con người, khác nhau như trời cao đất thấp. Con người thì thấp hèn nhỏ nhen, hay so đo ghen tị, chỉ thích giữ công bằng mà quên đi tình yêu. Còn Thiên Chúa thì khác hẳn, Ngài không thích chúng ta chỉ sống như người làm thuê, tính toán sòng phẳng như kẻ mua người bán, mà chỉ muốn là người Cha yêu thương hằng săn sóc đến con cái, cung cấp cho nó những cái gì cần thiết và tốt đẹp nhất.
Vì thế dụ ngôn những người thợ được thuê vào giờ thứ 11 mà phụng vụ hôm nay đọc lại cho chúng ta sẽ va chạm đến ý niệm của chúng ta về công bằng trong phân phát. Đấy là vì Chúa Kitô đặt công lý của Nước trời trên một bình diện khác hẳn bình diện của chúng ta dưới thế gian, đến độ mà “đường lối và tư tưởng của chúng ta” bị xáo động và sửng sốt.
Chúng ta hãy cố gắng sống với Chúa như người con thảo, muốn làm đẹp lòng Cha yêu thương. Đừng bao giờ sống như người làm thuê trong nhà Cha mà so đo tính toán với Chúa. Hãy bằng lòng với hiện trạng của mình, đừng kiêu ngạo, đừng phân bì với tha nhân. Hãy sống trong tình anh em con một Cha trên trời.
B.TÌM HIỂU LỜI CHÚA
+ Bài đọc 1: Is 55,6-9
Kẻ có tội thường sợ Thiên Chúa trừng phạt nên trốn tránh Ngài. Tiên tri Isaia hối thúc dân Israel từ chốn lưu đày trở về, phải sám hối và hãy tìm đến Chúa. Hãy tin tưởng vào Thiên Chúa bởi vì những dự định và cách hành xử của Ngài không giống với tư tưởng của ta. Ngài không nghĩ đến trừng phạt mà chỉ nghĩ đến cứu vớt, Ngài không bắt tội mà chỉ thứ tha.
Nếu đem so sánh tư tưởng và cách cư xử của loài người và của Thiên Chúa, chúng ta sẽ nhận ra một khoảng cách rất xa, rất cách biệt: “Như trời cao hơn đất thế nào, thì đường lối của Ta cao hơn của các ngươi và tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng của các ngươi chừng ấy”.
+ Bài đọc 2: Pl 1,21-24,27
Thánh Phaolô viết thư này ở trong tù vào khoảng năm 63 gửi cho tín hữu Philipphê biết: Ngài không biết số phận của Ngài sẽ ra sao, được tha hay bị kết án, nhưng Ngài sẵn sàng đương đầu với tất cả:
– Nếu được thả tự do, Ngài sẽ tiếp tục rao giảng Tin mừng Đức Giêsu Kitô và Đức Kitô sẽ được vẻ vang.
– Nếu bị giết chết, Ngài sẵn sàng hy sinh vì Chúa, vì cái chết của Ngài cũng làm vẻ vang cho Đức Kitô.
Và Ngài kết luận: Dù tôi sống hay tôi chết, Đức Kitô sẽ được vẻ vang nơi tôi.
+ Bài Tin mừng: Mt 20,1-16a
Chúa Giêsu đưa ra dụ ngôn này có ý nói lên lòng quảng đại của Thiên Chúa. Ngài là người Cha yêu thương và nhân hậu. Cách cư xử của Ngài không giống với lối cư xử của con người.
Dụ ngôn này gợi cho ta hai cách suy nghĩ:
a) Suy nghĩ của loài người:theo cách cư xử thông thường thì người thợ làm nhiều sẽ được lãnh nhiều, người làm ít sẽ lãnh lương ít. Như thế mới công bằng và hợp lý.
b) Suy nghĩ của Thiên Chúa:ông chủ vẫn trả lương cho người làm nhiều giờ như đã hợp đồng. Nhưng ở đây, ông chủ có lòng quảng đại, muốn trả cho người thợ làm có một giờ cũng được lãnh một quan tiền mà không có hợp đồng, hoàn toàn do lòng tốt của ông chủ. Như vậy, người làm thợ giờ cuối cùng được ông chủ thương cách riêng, không có lỗi đức công bằng.
C.THỰC HÀNH LỜI CHÚA:
TẤT CẢ LÀ HỒNG ÂN
I.TÌM HIỂU DỤ NGÔN
1.Tình trạng thất nghiệp
Mọi người phải có công ăn việc làm để nuôi sống mình và gia đình. Ai cũng phải có một việc làm hoặc bằng chân tay hoặc bằng trí óc. Không có việc làm là thất nghiệp. Tình trạng thất nghiệp đã làm đau đầu các nhà lãnh đạo quốc gia, vì phải tìm cách tạo công ăn việc làm cho dân. Ngày nay, những người thất nghiệp được nhận vào làm việc trong các nhà máy là một niềm vui và hy vọng. Ngày xưa cũng không thiếu gì người thất nghiệp cả ngày ngồi ở chợ, chờ đợi mà không có chủ thuê, nếu được gọi vào làm công cho người ta thì là một sự may mắn.
2.Cách thuê thợ ở Palestine
Ở Palestine, mùa hái nho chín vào đầu tháng 10, sau đó là mùa mưa. Nếu không hái nho kịp trước khi mưa đến thì nho sẽ hư, vì vậy người ta phải chạy đua với thời gian để kịp thu hoạch. Bất cứ người làm công nào cũng được thu nhận dù người đó chỉ làm được một giờ.
Tiền công trả cũng bình thường, một denier (một quan tiền) là tiền công của một ngày bình thường của một người làm mướn. Những người đứng ở chợ không phải là những người biếng nhác ở đầu đường xó chợ, hạng ăn không ngồi rồi. Ở Palestine, chợ là nơi trao đổi lao động. Người ta đến đó vào sáng sớm, mang theo dụng cụ lao động của mình, và chờ ở đó cho đến khi có người đến mướn. Họ ở đó chờ công việc, bằng chứng là trong số họ có người chờ đến 5 giờ chiều, chứng tỏ họ muốn làm việc như thế nào.
Thời giờ trong dụ ngôn cũng là thời giờ bình thường của người Do thái. Giờ của người Do thái bắt đầu từ 6 giờ sáng và được tính từ đó đến 6 giờ chiều. Tính từ 6 giờ sáng thì giờ thứ 3 là 9 giờ sáng, giờ thứ 6 là 12 giờ trưa, và giờ thứ 11 là 5 giờ chiều.
3.Ý nghĩa dụ ngôn
Để hiểu dụ ngôn này, chúng ta phải chú ý tới tâm trạng của người Do thái lúc bấy giờ. Họ quan niệm rằng: Nước trời chỉ dành cho họ những con cái Abraham, còn người ngoại bang, dân ngoại bị loại trừ hoàn toàn. Người Do thái chiếm được Nước trời là vì sự trung thành của họ đối với Lề luật Maisen, được thể diện ở giao ước Sinai giữa Israel và Giavê. Để đả phá quan niệm sai lầm này, Chúa Giêsu đã đưa ra dụ ngôn “Thợ vườn nho” đây, vì Nước trời không phải là món tiền lương, hay một đặc ân, nhưng là một ơn nhưng không Thiên Chúa ban cho toàn thể nhân loại.
Dụ ngôn này là lời cảnh cáo đối với người Do thái. Người Do thái biết họ là dân được chọn, và không bao giờ quên được sự tuyển trạch đó. Kết quả là họ khinh người ngoại bang, chỉ muốn cho người ngoại bang bị huỷ diệt. Thái độ này có nguy cơ được đem vào Hội thánh Chúa. Nếu người ngoại bang được cho vào thân hữu của Hội thánh thì phải vào như những kẻ thấp kém hơn.
Trong đạo Chúa không có quan niệm ưu đãi một dân tộc nào. Chính những người tin Chúa lâu năm có thể học hỏi được nhiều nơi những người tân tòng, những người mới bước vào cộng đồng đức tin.
Ông chủ trong Tin mừng hôm nay thật là siêu việt, ông đã thực thi và đề ra chính sách công bằng, bác ái vượt thời gian và không gian. Ông chủ đó chính là Thiên Chúa, là Đức Giêsu Kitô. Đấng cứu thế đã đặt ra giải pháp cứu con người và truyền dạy con người phải biết sống công bằng và bác ái, như thế mới mong xây dựng được một xã hội tuyệt hảo.
Thế nhưng, con người từ bao nhiêu ngàn năm vẫn đố kỵ, ghen ghét lẫn nhau. “Họ lẩm bẩm kêu trách chủ rằng: bọn sau chỉ làm một giờ mà ông trả bằng chúng tôi sao?” Ông buộc lòng phải sửa trị thói ghen tị đó bằng cách vạch ra cho họ thấy lòng bác ái cao cả của ông: “Chẳng lẽ tôi không có quyền cho của cải của tôi sao? Hay vì bạn thấy lòng tốt của tôi, mà bạn ghen tức ư?”
II.BÀI HỌC CHO CHÚNG TA
1.Tư tưởng của Chúa và của ta
Loài người chúng ta suy nghĩ giống như một người buôn bán: món hàng trị giá thế nào, vậy phải mua thế nào, bán thế nào? bao nhiêu thì đúng, bao nhiêu thì sai?
Chúng ta áp dụng suy nghĩ ấy chẳng những trong đối xử với người khác, mà còn cho cả Thiên Chúa nữa: tôi đã làm gì và làm bao nhiêu, cho nên Thiên Chúa phải ban cho tôi ơn gì và ban bao nhiêu. Chúng ta cho rằng như thế là công bằng.
Nhưng Thiên Chúa không muốn làm người bán cũng không muốn làm người mua. Ngài chỉ muốn làm người Cha, yêu thương chúng ta là con. Ngài chỉ có yêu thương và chỉ dùng lòng tốt để đối xử. Đối với từng đứa con, Ngài không xem xét nó đã làm được gì, nó đáng được bao nhiêu. Ngài chỉ nghĩ nó cần được chăm sóc như thế nào, ban cho nó cái gì là tốt nhất.
Khi lẩm bẩm trách, những người thợ làm nhiều giờ muốn lấy suy nghĩ của mình áp đặt lên lối suy nghĩ của ông chủ, họ muốn ông chủ đừng làm người cha yêu thương, mà hãy làm người buôn bán vô tình (Lm. Carôlô, Sợi chỉ đỏ, năm A, tr 478).
2.Hai bài học cho ta
a)Bài học thứ nhất: Như đã nói: mọi công việc đối với Chúa đều bằng nhau, vấn đề không phải ở số lượng công việc nhưng ở tình yêu thúc đẩy làm công việc đó. Một người có thể tặng chúng ta một món quà cả trăm ngàn, chúng ta rất biết ơn người đó. Một em bé có thể tặng chúng ta một món quà chỉ đáng giá vài ngàn, nhưng đó là món quà dành dụm đầy nỗ lực và yêu thương của nó, dù món quà nhỏ không giá trị bao nhiêu, nhưng nó khiến chúng ta cảm động nhiều hơn. Thiên Chúa không nhìn vào số lượng công việc của chúng ta. Bao lâu ta còn làm, công việc đều được xếp như nhau trước mặt Chúa.
b)Bài học thứ hai: Đó là tất cả mọi sự Chúa ban cho ta đều là ân sủng của Ngài. Chúng ta không thể làm ra những điều Chúa ban cho, chúng ta không xứng đáng với điều đó. Thiên Chúa cho chúng ta là do bởi lòng tốt của Ngài, bởi ân sủng Ngài. Tất cả những gì Chúa ban cho không phải là để trả công nhưng là quà tặng, đó không phải là phần thưởng nhưng là ân sủng.
3.Thái độ chúng ta phải có
Chúng ta phải chấp nhận như một người con khiêm nhường những hành động của Chúa, vì chúng ta biết rằng: động cơ duy nhất thúc đẩy người ta trong sự lựa chọn là tình yêu. Chúng ta hãy khôn ngoan chấp nhận những quyết định của Người với sự mau mắn và biết ơn.
Chúng ta phải hành động như Chúa đối với tha nhân: không ganh tị, không nghiêm khắc, không phán xét xấu, không lên án chung thẩm, nhưng phải thông cảm, ưu ái với “một nụ cười của tâm hồn”.
Muốn nên giống Chúa Kitô, chúng ta phải sống theo tinh thần Tân ước, không chỉ chú ý đến công bằng mà nhất là chú ý đến Bác ái. Đối với Chúa, đức công bằng chưa đủ vì như thế chúng ta còn đang sống theo tinh thần Cựu ước, vì Cựu ước chưa được hoàn hảo… Chính vì vậy mà dụ ngôn hôm nay nhắc cho chúng ta là phải chú trọng đến tình yêu đối với Chúa và với tha nhân. Từ nay chúng ta đừng bao giờ phân bì với nhau, mà hãy để cho Chúa hành động theo ý Ngài.
Truyện: Cha Sở và Cha Phó
Tại một xứ đạo kia số giáo dân khá đông, có Cha Sở, Cha Phó. Một số giáo dân, vì cuộc sống bác ái chưa trưởng thành, nên có hai nhóm xung khắc với nhau. Một nhóm quí Cha Sở, nhóm kia mến Cha Phó, vì ngài còn trẻ, năng nổ.
Một hôm nhóm ủng hộ Cha Sở đến trao đổi tâm tình với ngài:
– Thưa cha, cha ở đây đã lâu năm, công dầy, đức cao, sao cha để Cha Phó thay đổi nề nếp giáo xứ mình – bỏ đi công lao cha xây dựng? Và đám thanh niên cùng một số lớn giáo dân có vẻ nghiêng cảm tình về Cha Phó. Xin cha ngăn cản đi.
Cha Sở bình tĩnh trả lời:
– Giữa tôi và Cha Phó ai vất vả hơn?
– Cha Phó.
Cha Sở chậm rãi nói tiếp:
– Ngài còn trẻ, còn có sức hoạt động, phải dấn thân nhiều, và Chúa cũng lo liệu và trợ giúp Ngài bằng cách cho những tâm hồn biết thông cảm, cộng tác. Đó là điều công bằng, điều tốt đẹp, sao các ông bà so bì với tôi – một người đáng lẽ đã về hưu?
Nghe Cha Sở nói sai tần số với mình, nhóm kia chống chế:
– Cha cũng đã từng hoạt động dấn thân, có khi còn hơn Cha Phó bây giờ.
Cha Sở nói tiếp:
– Và tôi cũng đã từng được người ta quí mến, ủng hộ. Và biết đâu còn hơn Cha Phó. Vì bây giờ Cha Phó vẫn còn một số người thiếu thông cảm, muốn hạ thấp.
Đám người kia ra về, họ cảm phục Cha Sở “đức cao” và cảm thấy tâm hồn, cõi lòng mình sao nhỏ nhen, trần thế quá! Từ đó nạn “bè phái” bớt nhiều (Cử hành Phụng vụ Chúa nhật, năm A, tr 175-177).
Chúng ta hãy nhớ: ghen tị là một trong bảy mối tội đầu. Kẻ ghen tị là người không muốn ai hơn mình, mà nếu có ai hơn mình thì tỏ ra khó chịu, buồn sầu, tức bực và oán ghét với những thành công của người khác.
Người ta ghen tị về đủ mọi mặt: của cải, tài ba, nhan sắc, thành công, nhân đức. Người ta ghen tị nhau, vì không lượng đúng giá trị những gì mình có, không thoả mãn với hiện trạng của mình, không nhận ra vị thế của mình, lúc nào cũng thấy núi khác cao hơn.
Người ta ghen tị nhau vì kiêu ngạo, vì ích kỷ, không muốn ai thành công hơn mình, đạo đức hơn mình, phục vụ hơn mình. Càng liên hệ thân thiết với nhau người ta càng ghen tị nhau. Thường thường những người ở trong một hoàn cảnh, cùng gia tộc, cùng một tình thân như bạn bè mới ghen tị nhau, chẳng hạn chị em ghen tị nhau, nhà giáo, nghệ sĩ, hàng thịt hàng cá… ghen tị nhau.
Bài Tin mừng trong Thánh lễ hôm nay nhắc cho chúng ta hai điều:
1. Chúng ta phải luôn luôn khiêm nhường nhìn nhận mình không có gì cả, lúc nào cũng phải nương nhờ vào ơn Chúa, vì tất cả những gì chúng ta đã có, đang có hay sẽ có đều là do Chúa ban. Chúa là Đấng tốt lành vô cùng. Ta hãy nói như thánh Phaolô: “Tất cả là hồng ân”.
2. Mỗi người hãy bằng lòng với hiện trạng của mình, bằng lòng với những gì mình đang có, đừng nhìn vào người khác mà phân bì ghen tị. Ghen tị làm mất tình yêu thương và gây nên những gương mù gương xấu.
“Lạy Chúa, xin cho chúng con biết sống tâm tình tạ ơn, vì muôn ơn phúc Chúa đã tặng ban cho chúng con suốt cả cuộc đời.
“Xin giúp chúng con lánh xa lối suy nghĩ do lòng ghen tị, và biết cố gắng làm cho trổ hoa kết trái ân phúc Chúa đã ban cho mỗi người, để Chúa được vinh danh, anh em được an bình và hạnh phúc”.
Ta hãy có tâm tình như Chúa Giêsu đã dạy trong Tin mừng:
Khi hoàn tất việc phải làm
Nâng lòng lên Chúa mà than thở rằng:
Này con vô dụng muôn phần,
Phần con, con đã thi hành mà thôi (Mt 5,16)
