SỰ LIÊN KẾT GIỮA HAI ĐIỀU RĂN TRỌNG NHẤT
CHÚA NHẬT XXX THƯỜNG NIÊN A
(Mt 22, 34 – 40)
Lắng nghe sứ điệp của bài Tin Mừng
Thất bại trong âm mưu gài bẫy để bắt lỗi Chúa Giê-su, nhóm Pha-ri-sêu muốn lợi dụng Người, kéo người vào phe của mình với mục đích để chống lại phái Xa-đốc! Tin Mừng Mát-thêu ghi lại chi tiết này. Mác-cô thay đổi chi tiết này đi một chút. Còn Lu-ca vì viết sách Tin Mừng cho độc giả là gốc Dân ngoại nên ngài đặt câu chuyện trong bối cảnh vị kinh sư đi tìm lối sống hoàn thiện, xin Chúa Giê-su giúp ông biết phải làm gì để được sống đời đời. Như vậy, theo Mát-thêu, mục đích vị kinh sư hỏi Chúa Giê-su về điều răn trọng nhất trong Luật chỉ là tìm lợi cho phe nhóm mình mà thôi. Tuy nhiên Chúa Giê-su cũng nhân cơ hội này lập lại cho họ và cho mọi người chúng ta biết về tầm quan trọng của sự liên kết không thể tách biệt giữa hai điều răn mến Chúa và yêu người.
Diễn tả sự liên kết mật thiết giữa hai điều răn ấy, Chúa Giê-su nói: “Còn điều răn thứ hai cũng giống điều răn thứ nhất” và “Tất cả Luật Mô-sê và các sách ngôn sứ đều tùy thuộc vào hai điều răn ấy”. Như thế, điểm thứ nhất nói lên sự liên kết, đó là vì cả hai điều răn giống nhau, giống nhau về nhiều điểm, thí dụ về tầm quan trọng hoặc về cách thức yêu mến. Cả hai điều răn đều quan trọng vì chúng nói lên những đối xử căn bản và cần thiết của con người: yêu mến Thiên Chúa theo mối tương quan chiều dọc và yêu thương anh chị em theo mối tương quan chiều ngang. Về cách thức yêu mến Thiên Chúa, chúng ta phải yêu mến Người hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn. Về cách thức yêu thương tha nhân, chúng ta phải yêu thương họ như chính mình. Hai cách thức tuy được mô tả bằng những ngôn từ khác nhau, nhưng nói lên cùng một ý tưởng. Nói khác đi, cả hai điều răn đều dạy chúng ta phải yêu mến bằng tất cả con người của mình.
Điểm thứ hai nói lên sự liên kết mật thiết giữa hai điều răn, đó là vì tất cả Luật Mô-sê và sách Ngôn sứ đều tùy thuộc vào hai điều răn ấy. Đúng vậy, tất cả Luật Mô-sê và sách các ngôn sứ đều lấy Thiên Chúa và con người làm đối tượng. Nội dung Luật Mô-sê và sách các ngôn sứ cùng nói về mối tương quan giữa con người với Thiên Chúa và giữa con người với nhau. Thí dụ Cựu Ước quảng diễn Mười điều răn thì đã có ba điều về tương quan con người với Thiên Chúa và bảy điều về tương quan con người với nhau, nghĩa là tất cả Cựu Ước nói về hai đề tài là mến Chúa và yêu người.
Trả lời vị kinh sư bằng cách nêu lên tầm quan trọng của sự liên kết giữa hai điều răn căn bản như thế, Chúa Giê-su chắc chắn đã không đáp ứng nguyện vọng của nhóm Pha-ri-sêu muốn kéo Người về phe họ để chống lại phái Xa-đốc. Bởi vì sau khi trả lời, chúng ta không thấy Chúa đưa ra lời khuyên nào như Người đã làm trong tường thuật của Mác-cô và Lu-ca.
Sống sứ điệp Tin Mừng
Điều nguy hiểm và cũng thường gặp thấy trong đời sống Ki-tô hữu là chúng ta tách biệt hai điều răn mến Chúa yêu người. Sự tách biệt này gây ra hậu quả là nhiều khi chúng ta đọc kinh xem lễ thật là ngoan đạo, nhưng trong cuộc sống hằng ngày và cách đối xử với người khác chúng ta lại là một con người hoàn toàn khác! Do đó, việc Chúa Giê-su liên kết chặt chẽ hai điều răn ấy quả thực là một nhắc nhở và cảnh giác để chúng ta đừng làm điều này mà quên điều kia. Mến Chúa phải là động lực và gương mẫu để chúng ta yêu thương anh chị em, và đổi lại, yêu thương anh chị em là phương thức để chúng ta nói với Chúa rằng vì Chúa dạy chúng ta yêu thương anh chị em nên chúng ta vâng lời Chúa mà thực hành để tỏ lòng yêu mến Người.
Nếu Chúa Giê-su đã nói lên tầm quan trọng như nhau của hai điều răn ấy, thì liệu chúng ta có dám tin rằng chúng ta cũng phải yêu thương anh chị em hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn chúng ta không? Có lẽ đây cũng là điều chúng ta nên suy nghĩ và xét lại lối sống yêu thương anh chị em của chúng ta: Có bao giờ tôi yêu thương tha nhân với tất cả lòng chân thành của tôi, hết cả khả năng và tất cả sự quan tâm của tôi, tức là cùng một mức độ như tôi yêu mến Chúa không? Tôi có hiểu rằng yêu thương anh chị em như thế là yêu mến chính Chúa trong anh chị em không?
Lm. Đaminh Trần Đình Nhi
