Trong một năm được ghi đậm dấu bởi những căng thẳng địa chính trị, những biến động kinh tế và bất ổn xã hội, Viện Bách khoa Toàn thư Ý Treccani đã vinh danh Đức Thánh cha Lêô XIV là Nhân vật của Năm 2025. Quyết định này nhấn mạnh tầm ảnh hưởng của một triều đại giáo hoàng tuy không phô trương trên bình diện công chúng, nhưng lại hiện thân cho những giá trị Kitô giáo nền tảng như sự tiết độ, sự phân định và thái độ chăm chú lắng nghe – những phẩm chất mà Viện này ca ngợi là biểu tượng của “một Giáo hội cho người nghèo”.
Niên giám Treccani 2025 nhấn mạnh sự lựa chọn có chủ đích của Đức Thánh Cha trong việc tiết chế sự hiện diện và các ngôn từ của mình. Với phong cách “kiệm lời và ít xuất hiện”, Đức Lêô XIV đã lèo lái qua những áp lực của sự chú ý toàn cầu bằng cách tránh phân loại mang tính phân cực, cả về chính trị lẫn thần học. Cách tiếp cận chừng mực này tương phản rõ nét với lối khoa trương đầy kịch tính của các nhà lãnh đạo thế giới đương đại, qua đó đặt Đức Giáo hoàng vào vai trò như điểm tựa ổn định trong một kỷ nguyên của những diễn ngôn phân mảnh và những tham vọng cạnh tranh.
Là một nhân vật mang tính lịch sử trên nhiều phương diện, Đức Lêô XIV là vị Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, người đầu tiên thực thi cách tiếp cận truyền giáo theo định hướng sứ vụ của công cuộc Tân Phúc âm hóa, và là vị giáo hoàng đầu tiên xuất thân từ Dòng Thánh Augustinô kể từ thời kỳ huy hoàng trong lịch sử của Dòng. Kinh nghiệm trước đây của ngài trong vai trò là nhà truyền giáo và quản trị Giáo hội tại Peru đã định hình một phong cách điều hành cân bằng giữa tính thực tiễn và sự nhạy bén mục vụ. Ngày nay, khi thế giới đối mặt với tham vọng của các cường quốc đang trỗi dậy và những cuộc khủng hoảng toàn cầu đan xen, Đức Thánh Cha đứng trước thách đố thiết lập những ưu tiên cho một chương trình nghị sự hết sức phức tạp, một chương trình đòi hỏi những can thiệp có chọn lọc, những phản hồi được suy tính cẩn trọng, và cả những sự trì hoãn khôn ngoan.
Niên giám Treccani, nay đã bước sang ấn bản thứ 26, thuật lại 365 ngày lịch sử thông qua sự biên soạn tỉ mỉ của 1.169 báo cáo chuyên sâu, 108 bài viết được ủy thác, 95 chuyên mục biên tập, 81 biểu đồ và 446 hình ảnh. Tập sách đặt Đức Lêô XIV vào vị trí trung tâm của trường quốc tế, khắc họa một triều đại giáo hoàng chủ tâm vun trồng một nền hòa bình “phi vũ trang và giải giới”. Như ông Marcello Sorgi, Giám đốc Treccani, nhận định, Đức Thánh Cha nổi bật lên như một nhân vật then chốt trong một năm bị chi phối bởi xung đột và bất ổn, kết hợp được thẩm quyền thiêng liêng với tầm nhìn chiến lược.
Sự công nhận của Treccani dành cho Đức Lêô XIV không chỉ phản ánh tầm ảnh hưởng của ngài trong các vòng tròn Giáo hội, mà cả khả năng thể hiện sự hiện diện đạo đức và ngoại giao trong các vấn đề thế giới. Bằng cách thực thi sự lãnh đạo âm thầm, ưu tiên chăm sóc mục vụ và khước từ áp lực phải đi theo những thái cực, ngài đã đặt Giáo hội Công giáo vào vị trí như một tác nhân suy tư trong các cuộc thảo luận toàn cầu về công lý, hòa bình và phẩm giá con người.
Sự lựa chọn của Treccani làm nổi bật sức mạnh của sự tiết chế và âm vang bền bỉ của một đường lối lãnh đạo có nguyên tắc. Triều đại giáo hoàng của Đức Lêô XIV là minh chứng cho những cách thức tinh tế nhưng sâu sắc mà đức tin, sự thận trọng và sự kiên nhẫn chiến lược có thể định hình đời sống tư tưởng trong cả giáo hội lẫn thế tục, khẳng định sự phù hợp lâu bền của Giáo hội trong bối cảnh toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng.
Tri Khoan
Chuyển ngữ từ: zenit
