Thánh Mathia, Tông Đồ
1. ĐÔI DÒNG LỊCH SỬ.
Tài liệu duy nhất đáng kể về thánh Matthia là tường thuật của sách Công vụ các tông đồ (Cv 1, 15-26). Theo điều kiện mà thánh Phêrô đưa ra để chọn người thế chân cho Giuđa trong nhóm 12. Chúng ta biết thánh Matthia là một trong số các môn đệ của Chúa Giêsu. Ngài đã theo Chúa Giêsu “Khởi từ lúc Gioan thanh tẩy cho đến ngày Chúa Giêsu về trời” (c. 22)
Khi Chúa Giêsu đã về trời, các tông đồ vâng lệnh Chúa trở về Giêrusalem cầu nguyện chờ đón Chúa Thánh Thần đến. Họ gặp nhau lại khoảng 120 người. Lúc ấy Phêrô lên tiếng nhắc lại sự Giuda phản bội và kết luận:
– “Phải chọn lấy thêm một người để cùng chúng tôi làm chứng tá cho sự sống lại của Chúa Giêsu”.
Cộng đoàn đã đề cử hai người xem ra xứng đáng nhất, với vinh dự này là Giuse, gọi là Barsabba biệt danh là Giustô và Matthia. Thế rồi họ cầu nguyện và bắt thăm chọn người Chúa muốn. Matthia đã trúng cử và nhập vào nhóm 12.
Vị tân tông đồ, sau khi đón nhận Chúa Thánh Thần, đã ra đi rao giảng Phúc âm và hiến phần còn lại cho việc tông đồ, thánh Clêmentê, thánh Alexandria kể lại rằng: các giáo huấn của thánh Matthia tập chú vào nhu cầu phải hy sinh hãm dẹp xác thịt và những ước muốn lăng loàn. Đó là bài học quan trọng Ngài đã lãnh nhận từ Chúa Giêsu và đem ra thực hành.
Nhiều sứ giả cho rằng thánh Matthia đi từ Giuđêa tới tận Ethiopia rao giảng và làm cho vô số người trở lại đạo. Sau ba mươi năm bị bách hại, nỗ lực và thành công, Ngài bị ném đá và bị chặt đầu dưới thời Nerô vào năm 63.
Theo dân Hy lạp, thánh Matthia đã mang Kitô giáo đến miền Cappadôcia rồi bị đóng đinh vào thập giá ở Colergis. Và xác Ngài được đưa về Giêrusalem. Một phần các xương thánh vẫn còn ở đền thờ Đức Bà cả nơi thánh nhân đã làm nhiều phép lạ.
2. BÀI HỌC
Cuộc đời của Thánh Matthia Tông Đồ minh họa cho lời khẳng định của Chúa Giêsu: ”Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em, và cắt cử anh em, để anh em ra đi, sinh được hoa trái và hoa trái của anh em tồn tại” (Ga 15, 16).
Chúa có một chương trình thật đặc biệt, một cách chọn gọi rất riêng để trao phó sứ mạng cao cả cho từng Tông Đồ và cho Thánh Matthia. Đáp lại, Thánh nhân đã dùng chính cuộc đời mình để đáp trả tiếng gọi yêu thương của Chúa.
Mừng lễ thánh Matthia Tông Đồ, mỗi người được nhắc nhớ đến ơn gọi làm tông đồ và làm Kitô hữu của mình. Quả vậy, qua Bí Tích Rửa Tội, chúng ta được trở nên con cái Chúa với sứ mạng loan báo Tin Mừng. Mỗi ngày, ta được Chúa mời gọi trở nên tông đồ của Người trong môi trường đang sống, trong vai trò và bậc sống của mình. Chúng ta chỉ có thể đáp trả ơn gọi của mình khi biết dùng Lời Chúa dệt nên cuộc đời mình mỗi ngày. Hãy sinh hoa kết trái trong bậc sống và hoàn cảnh của mình. Hãy làm sáng danh Chúa trong gia đình, ngoài xã hội, nơi công sở, trên ruộng nương. Hãy làm chứng cho Tin Mừng bằng chính niềm tin vào Đức Giêsu Kitô Phục Sinh.
Tác giả Đường Hy Vọng đã có những chia sẻ rất hay về vấn đề này:
– Con hãy hy vọng luôn luôn, đừng chán nản vì những khó khăn nội bộ, ngay trong việc tông đồ. Như thánh Phaolô: “Kẻ thì rao Đức Kitô vì lòng mến, bởi biết rằng tôi đã được chỉ định lo bênh đỡ Tin mừng. Kẻ lại giảng truyền Đức Kitô vì ganh tị, ý định không tinh tuyền, tưởng làm vậy sẽ gây thêm khổ cực cho cảnh lao tù của tôi. Cần chi! Dù sao đi nữa, bởi lấy nê hay tình thật, miễn là Đức Kitô được loan truyền thì tôi vui mừng và tôi cứ vui mừng luôn!” (Phil 1.16). (ĐHV 976)
Nhiều người nghĩ rằng muốn làm tông đồ cần phải có ơn Chúa đặc biệt.
Không! ơn Chúa ban luôn luôn sẵn có, miễn là ta biết nhìn thấy và sử dụng. Đó chỉ là những ơn thông thường những đặc tính của mỗi người, những tình tiết của mỗi hoàn cảnh…
Nói như vậy thì ai cũng có tài năng cả, hoàn cảnh nào cũng thuận lợi cả; nhưng tài năng ấy, ân phúc ấy, thuận lợi ấy không phải chỉ để cho một mình ta được cứu rỗi mà là để phục vụ ích lợi của tất cả mọi người.
Trong việc dành cho người mù ở đảo Sardaigne (Ý) có một cô gái tên là Pina, mù cả hai mắt từ hồi còn nhỏ. Rủi ro thay! Cha tuyên úy của nhà mù vừa bị bệnh tê liệt, không thể dâng lễ được nữa. Vì lý do đó, người ta định đưa Chúa Giêsu ra khỏi nhà. Nghe tin ấy, cô Pina kêu nài tận đến Đức Giám mục, xin ngài để Chúa Giêsu ở lại, vì đó là ánh sáng duy nhất của những kẻ mù lòa như cô. Cô được phép, và cùng một trật cũng được đặc ân trao Mình Thánh Chúa cho cha tuyên úy và các bạn của cô.
Nhưng không những thế cô luôn luôn cầu nguyện và ước ao phục vụ hơn nữa theo sức cô.
Cô được dùng mấy giờ trên đài phát thanh nọ của tư nhân, và với phương tiện ấy, cô đã chuyển đến cho các bạn cô món quà tuyệt hảo nhất mà cô nhận được nơi Chúa để nâng đỡ những người đau khổ bằng chính kinh nghiệm của cô: Những bài suy niệm, những lời khuyên nhủ, những khuyến khích, và biết bao là câu chuyện bổ ích khác…
Làm sao cô Pina học được, làm được những điều ấy khi mà cô cũng như cả nhà đều phải mù loà: Ai đọc sách cho cô nghe: Ai giảng dạy cho cô hiểu? Đó là nhờ cô, ngoài những điều nghe người ta nói, còn nghe đài phát thanh quốc gia, đặc biệt là đài phát thanh Vatican; cô nghe những bài suy niệm Phúc âm, những tin tức nóng bỏng trên thế giới, những lời nhắn nhủ tha thiết của Đức Thánh cha, theo dõi những biến cố trong Hội Thánh… Cô mù lòa, nhưng ánh sáng Phúc âm vẫn chiếu giọi đến tâm hồn cô, cho cô chất liệu để suy niệm và sau đó chuyển lại cho những người bạn cùng đau khổ như cô.
Trong một thời gian rất lâu, chẳng ngờ rằng cô Pina là người tàn phế! Khi biết được, ai cũng xúc động. Cuộc đời của cô đã làm cho nhiều người, nhất là những tâm hồn tận hiến phải suy nghĩ:
* Có bao giờ tôi nghĩ đến việc dùng vài giờ trong tuần lễ, hoặc ít là mười lăm phút mỗi ngày để giúp người khác chưa?
* Tôi có biết săn sóc nhà cửa, nấu nướng, may vá và làm những việc lặt vặt trong nhà không?…
Lm. Giuse Đinh Tất Quý
SUY NIỆM
A/ 5 phút với Lời Chúa
Ở LẠI TRONG TÌNH YÊU CHÚA
‘‘Chúa Cha yêu mến Thầy thế nào, Thầy cũng yêu mến anh em như vậy. Anh em hãy ở lại trong tình thương của Thầy.’’(Ga 15,9)
Suy niệm: Khi đi rao giảng, Chúa Giê-su không ở một nơi cố định, nhưng có một ‘nơi’ mà Ngài luôn hiện diện và Ngài mời gọi các môn đệ cùng đến đó với Ngài: “Hãy lại trong tình yêu của Thầy”. Có thể nói: “Tình yêu của Chúa Cha” là ‘quê hương’, là ‘nhà’, là ‘môi trường sống’ của Chúa Giêsu. Ngài hít thở, lớn lên trong bầu khí đó từng ngày, từng giờ, và không bao giờ xa lìa ‘không gian’ thánh thiêng huyền diệu đó.
Mời Bạn: ‘Ở lại trong tình yêu của Chúa’ là tuân giữ các giới răn của Chúa, là yêu mến và sống kết hiệp với Chúa. Lời kêu mời “hãy ở lại trong tình yêu của Thầy” không phải là lời mời xã giao nhưng là tâm tình thiết tha của Chúa. Vì yêu thương ta Ngài mong muốn ta đến với Ngài vì chỉ nơi Ngài ta mới có niềm vui, bình an, sự sống đích thực.
Sống Lời Chúa: Thỉnh thoảng trong khi làm việc, tôi dừng lại một ít phút để thưa chuyện với Chúa, để bày tỏ với Ngài tâm tình yêu mến của tôi.
Cầu nguyện: “Lạy Chúa, con đã yêu Chúa quá muộn! Này Chúa vốn ở trong con, mà con lại ở ngoài con, và tìm Chúa ở bên ngoài. Là kẻ xấu xa, con đã lăn xả vào những thụ tạo xinh đẹp Chúa đã dựng nên. Chúa đã ở với con mà con lại không ở với Chúa. Chúa đã kêu gọi, đã gào thét, đã thắng sự điếc lác của con. Chúa đã soi sáng, đã chiếu rọi, đã xua đuổi sự mù lòa của con. Chúa đã tỏa mùi thơm của Chúa ra và con đã được hít lấy và đâm ra say mê Chúa. Con đã được nếm Chúa và đâm ra đói khát Chúa. Chúa đã chạm tới con và con ước ao sự bình an của Chúa.” (Thánh Augustinô, Tự Thuật)
B/ Lm. Phaolô Vũ Đức Vượng
Chúng ta không được biết nhiều về cuộc đời của thánh Mathia tông đồ, chỉ biết ngài qua cuộc tuyển chọn để nên Tông đồ của Chúa thay thế Giuđa, được sách Công vụ Tông đồ tường thuật lại. Theo lời của thánh Phêrô, thì thánh Mathia đã là môn đệ của Chúa từ lâu. Thánh Phêrô nói: “Vậy, trong những người cùng chúng ta theo Chúa Giêsu, kể từ ngày Gioan làm phép rửa cho đến ngày Ngài được rước lên khỏi chúng ta, cần phải có một người cùng chúng ta làm chứng về sự sống lại của Người” (Cv 1, 21-22).
Tuy sách Thánh cho biết, người đưa ra ý kiến là thánh Phêrô, nhưng thánh Phêrô không đơn phương quyết định ai sẽ là người thay thế Giuđa. Thánh nhân đưa ý kiến, nhưng tông đồ đoàn và các môn đệ của Chúa cùng nhau tuyển chọn bằng cách đưa ra người xứng đáng là Giuse và Mathia, để mọi người quyết định bằng cách bỏ thăm sau khi đã cầu nguyện. Như vậy chính Thiên Chúa, chứ không phải con người, đã tuyển chọn Mathia, khi những lá thăm của tông đồ đoàn và các môn đệ dồn cho người tên là Mathia. Từ đó, Mathia là tông đồ của Chúa, thay thế Giuđa. Tông đồ đoàn trở lại con số mười hai như ý Chúa muốn.
Mừng lễ thánh Mathia tông đồ, nhắc ta nhớ đến chính ơn gọi làm Kitô hữu của mình: Giống như thánh Mathia, ơn gọi làm Kitô hữu và làm tông đồ của chúng ta, theo từng vai trò của mỗi người, dù phát xuất trong Hội Thánh, vẫn do chính Thiên Chúa, bắt nguồn nơi Thiên Chúa. Bởi vì chỉ có một mình Người mới là nguồn gốc của mọi ơn gọi. chính Người mời gọi và tuyển chọn chúng ta. Chúa Giêsu đã từng nói: “Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em, và cắt cử anh em, để anh em ra đi, sinh được hoa trái và hoa trái của anh em tồn tại”.
Xin Chúa cho mỗi người chúng ta hôm nay, cũng được tiếp bước các thánh tông đồ và các môn đệ của Chúa xưa, mà làm chứng cho Chúa bằng cả cuộc đời chúng ta. Amen.
C/ Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB
NHỮNG NGƯỜI CHÚA CHỌN
Qua Lời Tổng Nguyện của ngày lễ kính Thánh Mátthia Tông Đồ, các nhà phụng vụ muốn chúng ta ý thức rằng: Chúa đã chọn thánh Mátthia để bổ sung Nhóm Mười Hai Tông Đồ. Cúi xin Chúa nhậm lời người cầu thay nguyện giúp, mà cho chúng ta nay đang vui hưởng tình yêu của Chúa, thì mai sau cũng được kể vào số những người Chúa chọn. Thánh Mátthia là người “đã theo Chúa Giêsu, kể từ khi Người chịu phép rửa của ông Gioan cho đến ngày Người thăng thiên”. Chính vì thế, thánh nhân đã được các Tông Đồ chọn làm người thế chỗ của ông Giuđa, để làm chứng cho Chúa Giêsu Phục Sinh. Thánh nhân được kể vào Nhóm Mười Hai, như sách Công Vụ Tông Đồ đã thuật lại.
Được kể vào số những người Chúa chọn, nếu chúng ta biết can đảm làm chứng cho Chúa như các Tông Đồ xưa, như trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, sách Công Vụ Tông Đồ tường thuật lại việc các Tông Đồ can đảm làm chứng cho Chúa: Nhờ quyền năng mạnh mẽ Thiên Chúa ban, các Tông Đồ làm chứng Chúa Giêsu đã sống lại. Các ngài được tràn đầy Thánh Thần, và bắt đầu mạnh dạn nói lời Thiên Chúa, và Thiên Chúa ban cho tất cả các ngài dồi dào ân sủng.
Được kể vào số những người Chúa chọn, nếu chúng ta biết để cho Chúa điều khiển và làm chủ những lựa chọn của chúng ta, như trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, thánh Gioan Kim Khẩu đã chú giải đoạn sách Công Vụ Tông Đồ: Rồi mọi người cùng nhau cầu nguyện rằng: Lạy Chúa, chính Chúa thấu suốt lòng mọi người, xin chỉ cho thấy: Chúa, chứ không phải chúng con. Họ kêu cầu Đấng thấu suốt lòng mọi người là phải, vì việc lựa chọn phải do Đấng ấy thực hiện, chứ không phải do những ai khác. Như thế, họ cầu xin với niềm tin tưởng, vì nhất thiết phải chọn cho được một người. Họ không nói: Xin Ngài chọn, nhưng xin chỉ cho thấy Ngài chọn ai, vì họ biết rằng mọi sự đều do Thiên Chúa ấn định trước. Rồi họ rút thăm.
Được kể vào số những người Chúa chọn, nếu chúng ta cũng biết bắt chước thánh Mátthia đi theo Chúa và làm chứng cho Chúa Phục Sinh, như trong bài đọc một của Thánh Lễ, sách Công Vụ Tông Đồ cho thấy tiêu chuẩn mà thánh Phêrô đưa ra, để chọn người thay thế ông Giuđa là: Những anh em đã cùng chúng tôi đi theo Chúa Giêsu suốt thời gian Người sống giữa chúng ta, kể từ khi Người được ông Gioan làm phép rửa cho đến ngày Người lìa bỏ chúng ta và được rước lên trời. Một trong những anh em đó phải cùng với chúng tôi làm chứng rằng Người đã phục sinh.
Được kể vào số những người Chúa chọn, là một ân huệ nhưng không của Thiên Chúa, chứ không phải do công trạng của chúng ta, như trong bài Đáp Ca, Thánh Vịnh 112, vịnh gia đã cho thấy: Chúa cho ông ngồi chung với hàng quyền quý, hàng quyền quý dân Người. Kẻ mọn hèn, Chúa kéo ra khỏi nơi cát bụi, ai nghèo túng, Người cất nhắc từ đống phân tro, đặt ngồi chung với hàng quyền quý, hàng quyền quý dân Người. Câu Tung Hô Tin Mừng, mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay là: Chúa nói: Chính Thầy đã chọn anh em từ giữa thế gian, để anh em ra đi, sinh được hoa trái, và hoa trái của anh em tồn tại. Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu nói: Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn anh em. Tình yêu của Thiên Chúa luôn đi bước trước, chính Người đã tuyển chọn chúng ta cách nhưng không. Do đó, trong mọi việc, Người chọn hay không chọn chúng ta để làm hay không làm một việc gì đó, thì đó cũng chính là do tình yêu của Người dành cho chúng ta, chỉ một mình Chúa mới biết rõ điều gì tốt nhất cho chúng ta. Ước gì chúng ta luôn biết ngoan ngùy: vâng theo sự quan phòng sắp đặt của Chúa, để cuộc đời của chúng ta luôn trổ sinh những hoa trái như lòng Chúa ước mong! Ước gì được như thế!
D/ Lasan Ngô Văn Vỹ, O.Cist
E/ Lm. Giuse Đinh Lập Liễm
THÁNH MÁTTHIA TÔNG ĐỒ
Trước khi từ biệt các môn đệ thân yêu để đi vào cuộc tử nạn. Đức Giêsu đã nói với các ông mệnh lệnh cuối cùng của Ngài, và cũng là lời trăn trối, lời di chúc của Ngài: “Đây là điều răn của Thầy, các con hãy yêu thương nhau”. Đó là câu mở đầu của bài Tin mừng, và cũng là câu cuối cùng của bài Tin mừng, Chúa nhắc lại: “Điều Thầy truyền cho các con là hãy yêu thương nhau”. Rõ ràng Đức Giêsu muôn dạy các môn đệ và chúng ta hãy yêu thương nhau.
Sứ điệp lời Chúa hôm nay mời gọi mỗi người hãy yêu thương nhau bằng một tình yêu không phân biệt hay loại trừ. Yêu mà không mong đền đáp, nhưng yêu một cách vô vị lợi, luôn chia sẻ, cảm thông và tha thứ với mọi hoàn cảnh. Sẵn sàng phục vụ như người tôi tớ… và cuối cùng, coi sự sống của mình là sự sống của người khác, nên nếu cần, chấp nhận hy sinh cho người khác như Đức Giêsu đã hiến mạng vì bạn hữu của mình.
Tình yêu trao ban cho anh em mà Đức Giêsu muốn người môn đệ thực hành luôn mang những đặc tính tiệm tiến:
– Yêu như Chúa yêu: “Các con hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương các con (Ga 15, 12) hoặc “Thiên Chúa đã sai Con Một đến thế gian, để nhờ Con Một của Người mà chúng ta được sống… và sai Con Một Người đến làm của lễ đền tội cho chúng ta” (1G 4, 8-11).
– Yêu đến tận cùng như Đức Giêsu dạy: “Không có tình yêu nào lớn hơn tình yêu của người thí mạng vì bạn hữu” (Ga 15, 13). Thánh Gioan diễn tả: “Đức Kitô đã thí mạng vì chúng ta. Như vậy, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng phải thí mạng vì anh em” (1Ga 3, 16).
– Tình yêu phải thể hiện trong việc làm: “Nếu các con giữ điều răn của Thầy”. Thánh Gioan diễn tả: “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ, chúng ta đừng yêu nhau nơi đầu môi chót lưỡi, nhưng phải yêu thương cách chân thật và bằng việc làm” (1Ga 3, 16-18).
Hy sinh cho người thân yêu là một đòi hỏi thường tình của tình yêu. Hy sinh cho người xa lạ là điều đáng khâm phục, và sẵn sàng hy sinh mạng sống cho người khác được sống quả là một diễn tả tuyệt vời của tình yêu.
Ai đã có dịp đọc cuốn tiểu thuyết “Anh phải sống” của Khái Hưng mới thấy thấm thía lời Đức Giêsu đã dạy. Nội dung cuốn tiểu thuyết nói về việc hai vợ chồng nọ quá nghèo, nên phải đi kiếm củi trên ngàn để bán lấy tiền nuôi con. Hôm đó trên đường về, họ gặp trời giông bão. Họ bị nước cuốn trôi đi. Họ bám được vào một khúc cây, nhưng khúc cây quá nhỏ chỉ đủ cho một người bám. Họ không thể kéo dài mãi tình trạng hai người cùng bám vào một khúc cây. Kéo dài thêm thì sẽ chết cả hai. Trước tình trạng đó, đòi hỏi họ có một sự lựa chọn. Người chồng bảo người vợ hãy bám vào khúc cây, vì “Em phải sống để lo cho các con”. Người vợ cũng bảo người chồng “Anh phải sống”. Cuối cùng, người vợ buông tay, tự tìm lấy cái chết cho mình, để nhường sự sống lại cho chồng và các con.
Tin mừng hôm nay cũng hướng chúng ta về hình ảnh yêu thương tuyệt vời này: “Không có tình yêu nào lớn hơn tình yêu của người hiến mạng sống mình vì người yêu”. Chúa Giêsu đã cứu thoát nhân loại bằng cách hiến mạng sống mình qua cái chết trên Thập giá, như một biểu lộ tột cùng của tình yêu. Một Thiên Chúa quyền năng có thể cứu nhân loại mà không cần phải nhập thể làm người và chết trên Thập giá. Thế nhưng, Ngài đã chọn phương thế này, vì Ngài muốn cho con người có được cảm nghiệm sâu xa về tình yêu của Ngài theo cách thế loài người, đó là hy sinh mạng sống vì người mình yêu.
Tóm lại, tình yêu không thể diễn tả được hết bằng ngôn từ, nhưng là sự cảm nhận rất riêng của mỗi người trong sự rung cảm của trái tim mà không bị lệ thuộc của bất cứ ranh giới nào. Tuy nhiên, người môn đệ có một tiêu chuẩn để diễn tả tình yêu đích thật là tuân giữ điều răn yêu thương của Chúa dành cho tha nhân, yêu thương một cách vô vị lợi, không so đo tính toán hơn thiệt, mà là “yêu như Chúa đã yêu” khi sẵn sàng hy sinh cả tính mạng vì bạn hữu.
Truyện: Sẵn sàng chết cho người khác
Một vị đạo sĩ kia kể rằng: Ngày nọ, ông từ trên núi cao đầy băng tuyết đi xuống với một người Tây Tạng. Dọc đường, ông gặp một người ngã quỵ trên băng tuyết, ông nói với người Tây Tạng đồng hành:
– Chúng ta mau lại giúp đỡ người gặp nạn đó!
Nhưng người Tây Tạng trả lời:
– Không ai bắt buộc chúng ta phải giúp đỡ kẻ khác, khi mà chính mạng sống của chúng ta đang bị giá lạnh đe doạ.
Nhưng vị đạo sĩ nói:
– Dù chúng ta có phải chết vì lạnh đi nữa thì chúng ta cũng nên chết vì đã giúp người khác, đó là điều tốt đẹp hơn.
Nói rồi, vị đạo sĩ chạy lại vác người bị nạn lên vai và khệ nệ đem người đó xuống núi, trong khi người Tây Tạng đã bỏ xuống trước. Đi được một quãng, vị đạo sĩ thấy người bạn đồng hành Tây Tạng đang nằm dài trên tuyết bất động. Thì ra, anh ta quá mệt ngồi nghỉ và bị lạnh cóng chết lúc nào không biết, còn vị đạo sĩ vì phải hết sức vác người bị nạn, nên cơ thể nóng lên thêm, nhờ đó mà ông thoát chết vì lạnh.
