SẮC CHỈ “VENERABILIUM NOSTRORUM “
Ngày 24 – 11 1960
Của Ðức Giáo Hoàng Gioan XXIII
về việc thiết lập phẩm trật Giáo Hội tại Việt Nam
Gioan giám mục, tôi tá các tôi tá Thiên Chúa
để ghi nhớ muôn đời .
Chư huynh đáng kính, là Hồng Y Giáo Hội Rôma, phụ trách tại Thánh Bộ Truyền Giáo, sau khi tham khảo ý kiến hiền tử MARIO BRINI , Khâm sứ toà thánh tại Ðông Dương, đã nghĩ việc thiết lập phẩm trật Giáo hội tại Việt Nam là thích thời và tốt lợi cho giáo sự. TA đây cũng đồng ý, lại tự suy xét chính chắn và thêm ý kiến những người liên hệ, TA lấy quyền Tông Toà mà quyết định và truyền thi hành như sau : tại Việt nam sẽ thành lập ba Giáo Tỉnh, tức là :
GIÁO TỈNH HÀ NỘI gồm Tổng Giám Mục Hà Nội, tới nay chỉ là Ðại Diện Tông Toà, với Nhà thờ Chính Toà danh hiệu Thánh Giuse, và thêm những Giám Toà thuộc hạt từ nay cũng hết là Ðại diện Tông Toà, để trở thành Ðịa Phận Chính Toà, tức là :
Lạng Sơn với Nhà Thờ Chính Toà danh hiệu Thánh ÐaMinh hiển tu .
Hải Phòng và Bắc Ninh với hai Nhà Thờ Chính Toà danh hiệu Nữ Vương Rất Thánh Văn Khôi .
Hưng Hoá với Nhà Thờ Chính Toà danh hiệu Ðức Mẹ lên trời.
Thái Bình với Nhà Thờ Chính Toà danh hiệu thánh Tâm Chúa Giêu.
Bùi Chu với Nhà thờ Chính Toà danh hiệu Nữ Vương rất Thánh Văn Khôi.
Phát Diệm với Nhà thờ Chính Toà danh hiệu Nữ Vương rất Thánh Văn Khôi .
Thanh Hoá với Nhà thờ Chính Toà danh hiệu Ðức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội.
Vinh với Nhà Thờ Chính Toà danh hiệu Ðức Mẹ lên Trời .
GIÁO TỈNH HUẾ gồm Tổng Giám Mục Huế, trước đây chỉ là Ðại Diện Tông Tòa với Nhà Thờ Chính Toà danh hiệu Trái Tim cực sạch Ðức Mẹ, và thêm các Giám toà thuộc hạt đã được trở thành Ðịa phận Chính Toà :
Quy Nhơn, Nhà thờ chính Toà danh hiệu Ðức Mẹ lên Trời.
Nha trang với Nhà thờ Chính Tòa Chúa Giêsu Vua.
KonTum với Nhà Thờ chính Tòa danh hiệu Ðức Mẹ Vô Nhiễm nguyên Tội.
Sau cùng,
GIÁO TỈNH SAIGON gồm Tổng Giám mục Saigon, trước đấy chỉ là Ðại diện Tông Toà, với Nhà Thò Chinh Tòa danh hiệu Ðức Mẹ vô nhiễm nguyên tội , và thêm các địa phận thuộc hạt trước kia chỉ là Ðại Diện Tông Tòa, tức là:
Vĩnh Long với Nhà thờ Chính Tòa danh hiệu Bà Thánh Anna, thân mẫu Ðức Bà Maria .
Cần Thơ với Nhà Thờ Chính Tòa danh hiệu Thánh Tâm Chúa Giêsu.
Và các Ðịa phận mới được thành lập :
Ðàlạt với Nhà thờ chính tòa danh hiệu Thánh Nicolas Bari .
Mỹ tho với Nhà thờ Chính Toà danh hiệu Ðức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội;
Long Xuyên với Nhà Thờ Chính Tòa sắp được xây dựng .
TA cũng lệnh cho các Ðịa phận Lạng Sơn, Hải Phòng, Bắc Ninh, Thanh Hoá, Thái Bình, Huế, đến nay vẫn do Hội Thừa Sai Balê và dòng ÐaMinh điều khiển, và các Ðịa phận mới Ðàlạt, Mỹ Tho, Long Xuyên, tất cả các địa phận kể trên, từ naysẽ trao cho giáo sĩ triều Việt Nam quản nhậm. TA cũng ban cho các Ðịa phận vừa nói và các Ðịa phận khác đã kể trên, cho các Nhà Thờ Chính Toà cũng như các Giám mục lãnh đạo được mọi quyền lợi, danh dự, đặc ân thích xứng. Ðối với các Giám mục lãnh đạo, TA còn đặ thêm trọng trách và nhiệm vụ. Tất cả các Ðịa phận trên đây sẽ tiếp tục trực thuộc Thánh Bộ Truyền Giáo, còn các Giám mục lãnh đạo thì ta thuyên chuyển như sau :
– Thân huynh đáng kính GIU SE MARIA TRỊNH NHƯ KHUÊ, trước đây là Ðại Diện Tông Toà với hiệu toà Synaitana, từ nay là Tổng Giám Mục HàNội.
– Thân huynh đáng kính VICENTÊ PHẠM VĂN DỤ, Giám Quản Lạng Sơn, với hiệu toà Bosetana, từ nay là Giám mục chính Toà địa phận Lạng Sơn.
– Thân huynh đáng kính PHÊRÔ KHUẤT VĂN TẠO, Giám Quản Hải Phòng, với hiệu toà Caralliensin, từ nay là Giám mục Chính Toà Ðịa phận Hải Phòng đồng thời kiêm Giám quản Ðịa phận Bắc Ninh.
– Thân huynh đáng kính PHÊRÔ NGUYỄN HUY QUANG , Giám Quản Hưng Hoá, với hiệu toà Claudiopolitana xứ Isauria, từ nay là Giám mục Chính Toà địa phận Hưng Hoá.
– Thân huynh đáng kính ÐAMINH ÐINH ÐỨC TRỤ , Giám Quản Thái Bình với hiệu toà Cataquensi, từ nay Giám mục chính toà địa phận Thái Bình.
– Thân huynh đáng kính GIUSE PHẠM NĂNG TĨNH , Giám quản Bùi Chu với hiệu toà Bernicensi, từ nay là Giám mục Chính Tòa địa phận Bùi Chu.
– Thân huynh đáng kính PHAOLÔ BÙI CHU TẠO , Giám Quản Phát Diệm với hiệu toà Numida, từ nay là Giám mục Chính toà Ðia phận Phát Diệm.
– Thân huynh đáng kính PHÊRÔ PHẠM TẦN , Giám Quản Thanh Hóa với hiệu tòa Justiniapoli bên Galatia, từ nay là Giám mục Chính Tòa địa phận Thanh Hoá.
– Thân huynh đáng kính GIOAN BAOTIXITA TRẦN HƯŨ ÐỨC, Ðại diện Tông Tòa ở Vinh với hiệu tòa Niciotana, từ nay là Giám Mục Chính Tòa Ðịa Phận Vinh.
– Thân huynh đáng kính PHÊRÔ MARTINÔ NGÔ ÐÌNH THỤC , Ðại diện Tông Tòa tại Vĩnh Long với hiệu tòa Saesinensi, từ nay là Tổng Giám mục Ðịa phận Huế.
– Thân huynh đáng kính PHÊRÔ PHẠM NGỌC CHI , Ðại diện Tông tòa tại Bùi Chu và giám quan Tông Toà ở Qui Nhơn với hiệu tòa Sozoporitana bên Haemimonto, từ nay là Giám mục Chính tòa Ðịa phận Qui Nhơn.
– Thân huynh đáng kính MARCELLÔ PIQUET, Ðại diện Tông Toà tại Nha Trang với hiệu tòa Erizê, từ nay là Giám Mục Chính Tòa Ðịa phận Nha Trang .
– Thân huynh đáng kính PHAOLÔ SEITZ , Ðại diện Tông Tòa tại Kon tum với hiệu tòa Catulensi, từ nay là Giám mục Chính tòa tại Ðịa phận Kon Tum.
– Thân huynh đáng kính PHAOLÔ NGUYỄN VĂN BÌNH, Ðại diện Tông Tòa tại Cần Thơ với hiệu tòa Agnusiensi, từ nay là Tổng Giám mục Ðịa phận Saigon.
– Thân huynh đáng kính SIMON HÒA NGUYỄN VĂN HIỀN , Ðại diện Tông Toà ở Saigon với hiệu toà Sagalassê, từ nay là Giám mục Chính tòa Ðịa phận Ðàlạt.
Và TA đặt các hiền tử :
– GIUSE TRẦN VĂN THIỆN làm Giám mục Chính tòa địa phận Mỹ Tho.
– ANTÔN NGUYỄN VĂN THIỆN làm Giám mục Chính tòa Ðịa phận Vĩnh Long.
– PHILIPPHÊ NGUYỄN KIM ÐIỀN làm Giám mục Chính tòa Ðịa phận Cần Thơ.
– MICAE NGUYỄN KHẮC NGỮ làm Giám mục Chính tòa Ðịa phận Long Xuyên.
Trong các Ðịa phận mới này, thuộc Giám mục Chính toà cũng như Tổng giám mục Chính tòa, nếu vì hoàn cảnh sự vụ hay địa phương, chưa thể thành lập Kinh Sĩ Hội , thì phải lựa đặt Ban Cố vấn Ðịa phận theo Giáo luật, và một khi Kinh Sĩ Hội được thành lập, Ban Cố Vấn tức khắc chấm dứt nhiệm vụ. Các vị lãnh đạo cũng phải đặc biệt lưu ý việc đào luyện thanh niên có triển vọng lên chức linh mục: họ là hướng đạo tương lai của giáo dân. Ngân quỹ Giám tòa thành bởi của cải địa phận hiện có, lợi tức Giám tòa, tặng vật người ta tự cúng và tiền Thanh Bộ Truyền Giáo trợ cấp. Việc cai quản và điều hành địa phận, quyền lợi giáo sĩ và giáo dân, bổ nhiệm vị Ðại diện Kinh Sĩ Hội khi trống ngôi và mọi việc khác, thì cứ chiếu Giáo Luật mà thi hành.
Sắc chỉ của Ta đây sẽ được niêm ấn chì và ta truyền cho vị khâm sứ Tòa Thánh tại Ðông Dương Ta đã nói trên, phải đích thân hay uỷ nhiệm người khác thi hành, miễn là người ấy có chức vị trong Gíao Hội. Nếu trong thời gian thi hành, Vị khác sẽ nhậm chức vụ Khâm sứ Tòa thánh tại Ðông Dương, thì Vị ấy sẽ thi hành lệnh của Ta. Vị thi hành phải thận trọng lập biên bản đầy đủ khi việc đã hoàn tất kíp đệ lên Thánh Bộ Truyền Giáo các văn kiện đã ký nhận chắc chắn. Ý ta là Sắc Chỉ có hiệu lực tức khắc và mãi về sau, cho nên tất cả những gì được ấn định tong Sắc này phải được những người liên hệ tôn trọng thi hành, và như thế là có hiệu lực. Không một luật lệ nào nghịch lại có thể ngăn cản hiệu lực của Sắc Chỉ này : chính Sắc Chỉ này hủy bỏ các luật lệ ấy. Vì thế bất kỳ ai, ở chức vị nào, hữu ý hay vô tình nghịch lại những sự Ta vừa nói trên, thì Ta luận phi và kể là vô giá trị.
Lại nữa, không ai được phép xé hủy hay giả mạo Sắc Chỉ này của Ta ,và nếu công bố hoặc là ấn loát hay viết tay, thì những bản đó phải được chức vị trong Giáo Hội đóng ấn và đồng thời phải mang chữ ký của một Vị chính thức coi giữ văn kiện thì mới đáng tin. Nếu ai dám khinh dể hay khước từ cách nào toàn Sắc Chỉ này thì hãy biết rằng sẽ bị những hình phạt Giáo Luật đã ra cho những người không tuân lệnh các Ðức Giáo Hoàng.
Làm tại Rôma nơi Ðền Thánh Phêrô, ngày hai mươi bốn tháng mười một , năm một ngàn chín trăm sáu mươi, cũng là năm thứ ba Triều đại của Ta.
Ký tên
Thay Ðức Hồng Y Chưởng ấn giáo Hội Rôma :
Ðôminicô Tardini, Hồng y Quốc Vụ khanh.
Grêgorio P. Agagianian , Hồng Y và tông Trưởng T.B.T.G.
Phanxicô Tinello, Nhiếp Chính Chưởng Ấn Tông Tòa.
Phanxicô Annibale Feretti, Tổng Lục Sự tông Tòa
Alberto Serafini, Tổng lục sự Tông Tòa .
Gửi đi ngày 24 tháng 11 năm 1960, năm thứ ba Triều đại giáo Hòang .
D. Rodomon Galligani , thay người ấn chì .
Ghi tại Chưởng ấn Tông Tòa, cuốn 105 , (col CV ) số 31 .
( Trích tài liệu của Cha Trần anh Dũng , Paris )