“Nếu có người bắt anh đi một dặm, thì hãy đi với người ấy hai dặm”. (Mt 5, 41)
BÀI ĐỌC I: (Năm I) 2 Cr 6, 1-10
“Chúng tôi chứng tỏ mình là những người phục vụ Thiên Chúa”.
Trích thư thứ hai của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Côrintô.
Anh em thân mến, với tư cách là những người cộng sự với Chúa Giêsu, chúng tôi khuyên anh em đừng nhận lấy ơn của Thiên Chúa một cách vô ích. Quả thật Chúa phán: “Dịp thuận tiện đến, Ta đã nhậm lời ngươi, vào ngày cứu thoát, Ta đã cứu vớt ngươi”. Bây giờ là cơ hội thuận tiện, giờ đây là ngày cứu thoát. Chúng tôi không hề làm cớ cho ai phải vấp phạm, để công việc phục vụ của chúng tôi khỏi bị đàm tiếu. Nhưng trong mọi sự, chúng tôi chứng tỏ mình là những người phục vụ Thiên Chúa, với hết lòng kiên nhẫn: trong gian truân thiếu thốn, nguy khốn, đòn vọt, tù đày, biến loạn, khó nhọc, nhịn ăn, nhịn ngủ với lòng thanh khiết, am hiểu, đại lượng, dịu dàng, bằng sức mạnh Thánh Thần, bằng lòng yêu thương không giả dối, bằng lời chân thật, và bằng quyền năng Thiên Chúa; nhờ khí giới công chính bên tả bên hữu; trải qua vinh quang cũng như tủi nhục, tiếng xấu cũng như tiếng tốt, bị coi là phường bịp bợm, mặc dầu là chân thành; bị coi là vô danh, nhưng hằng được biết đến; bị coi là đang giẫy chết, nhưng này chúng tôi vẫn sống; bị coi như bị gia hình, mà nào đã chết đâu; bị coi như phải ưu sầu, nhưng chúng tôi vẫn luôn an vui; bị coi là kẻ nghèo túng, nhưng chúng tôi lại làm cho nhiều người được giàu có; bị coi như không có gì, nhưng chúng tôi làm chủ tất cả.
ĐÁP CA: Tv 97, 1. 2-3ab. 3cd-4
Ðáp: Chúa đã công bố ơn cứu độ của Người
Xướng: Hãy ca mừng Chúa một bài ca mới, vì Người đã làm nên những điều huyền diệu. Tay hữu Người đã tạo cho Người cuộc chiến thắng, cùng với cánh tay thánh thiện của Người.
Xướng: Chúa đã công bố ơn cứu độ của Người, trước mặt chư dân Người tỏ rõ đức công minh. Người đã nhớ lại lòng nhân hậu và trung thành, để sủng ái nhà Israel.
Xướng: Khắp nơi bờ cõi địa cầu đã nhìn thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta. Toàn thể địa cầu hãy reo mừng Chúa, hãy hoan hỉ, mừng vui và đàn ca.
Bài Ðọc I: (Năm II) 1 V 21, 1-16
“Noboth đã bị ném đá chết”.
Trích sách Các Vua quyển thứ nhất.
Khi ấy, ông Naboth, người Giêrahel, có một vườn nho, sát cạnh đền của Acáp vua xứ Samaria. Acáp nói với Naboth rằng: “Hãy nhượng vườn nho cho ta, để ta làm vườn rau, vì nó gần đền ta: bù lại, ta sẽ đổi cho ngươi vườn nho khác tương đương”. Nhưng Naboth thưa lại rằng: “Xin Chúa đừng để tôi nhượng cho đức vua phần gia nghiệp của tổ tiên tôi”. Acáp tức giận bỏ về nhà, và căm hờn vì lời ông Naboth, người Giêrahel đã nói: “Tôi sẽ không nhượng cho đức vua phần gia nghiệp của tổ tiên tôi”. Vua nằm lăn xuống giường, quay mặt vào vách và không ăn uống gì.
Giêzabel, vợ vua, đến cùng vua và nói rằng: “Tại sao đức vua buồn phiền, và không ăn uống gì?” Vua đáp: “Tôi đã nói với Naboth người Giêrahel rằng: “Hãy bán vườn nho lại cho ta, hoặc nếu ngươi muốn, ta sẽ đổi cho vườn nho khác tốt hơn”. Nó lại nói: “Tôi không thể nhượng vườn nho tôi cho đức vua”. Giêzabel vợ vua liền nói với vua rằng: “Quyền thế nhà vua cao cả biết bao, và nhà vua cai trị nước Israel khéo như thế nào! Thôi, dậy ăn uống đi, và cứ yên tâm. Thiếp sẽ tặng cho nhà vua vườn nho của Naboth người Giêrahel”.
Bà ta nhân danh Acáp mà viết thơ, lấy ấn vua đóng vào, và gởi cho các bậc kỳ lão và chức sắc ở cùng thành với Naboth. Nội dung bức thư như thế này: “Hãy công bố một thời kỳ chay tịnh, và đặt Naboth ngồi giữa hàng nhân sĩ trong dân. Hãy xúi hai đứa gian ác thuộc phường Bêlial đến trước mặt nó và cáo gian nó thế này: “Nó đã nguyền rủa Thiên Chúa và đức vua”. Các ngươi hãy điệu nó đi mà ném đá cho nó chết”. Vậy dân chúng ở cùng thành với Naboth, các kỳ lão và chức sắc cùng ở một thành với ông, làm như Giêzabel đã truyền, đúng như đã viết trong thư bà gởi cho họ. Họ công bố một thời kỳ chay tịnh, đặt ông Naboth ngồi giữa hàng nhân sĩ trong dân. Họ dẫn đến hai thằng con cái ma quỷ, đặt chúng ngồi đối diện với ông. Và hai đứa này, đúng là hạng quỷ sứ, đã cáo trước mặt dân chúng rằng: “Naboth đã nguyền rủa Thiên Chúa và đức vua”. Nghe thế, họ liền điệu ông ra khỏi thành, và ném đá hạ sát ông. Rồi họ sai người đi nói với Giêzabel rằng: “Naboth đã bị ném đá chết rồi”.
Khi nghe tin Naboth đã bị ném đá chết, Giêzabel liền nói với Acáp rằng: “Nhà vua hãy chỗi dậy và chiếm lấy vườn nho của Naboth người Giêrahel, kẻ đã không muốn theo ý nhà vua nhượng lại vườn nho mà lấy tiền: Naboth không còn sống nữa, nhưng đã chết rồi”. Khi hay tin Naboth đã chết, Acáp chỗi dậy và xuống chiếm lấy vườn nho của Naboth người Giêrahel.
Ðáp Ca: Tv 5, 2-3. 5-6. 7
Ðáp: Lạy Chúa, xin lưu tâm đến tiếng con than thở (c. 2b).
Xướng: Xin lắng tai nghe lời con, thân lạy Chúa, xin lưu tâm đến tiếng con than thở. Xin để ý nghe tiếng con cầu khẩn, ôi Ðại Vương và Thiên Chúa của con!
Xướng: Ngài không phải là Chúa tể ưa điều gian ác; kẻ độc dữ không được cư trú nhà Ngài; đứa bất nhân không thể đứng trước thiên nhan; Chúa ghét những kẻ làm điều gian ác.
Xướng: Ngài tiêu diệt những đứa nói man; người độc ác và gian xảo thì Chúa ghê tởm không nhìn.
Alleluia: 1 Sm 3, 9
Alleluia, alleluia! – Lạy Chúa, xin hãy phán, vì tôi tớ Chúa đang lắng tai nghe. Chúa có lời ban sự sống đời đời. – Alleluia.
TIN MỪNG: Mt 5, 38-42
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
38 “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng. 39 Còn Thầy, Thầy bảo anh em: đừng chống cự người ác, trái lại, nếu bị ai vả má bên phải, thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa. 40 Nếu ai muốn kiện anh để lấy áo trong của anh, thì hãy để cho nó lấy cả áo ngoài. 41 Nếu có người bắt anh đi một dặm, thì hãy đi với người ấy hai dặm. 42 Ai xin, thì hãy cho; ai muốn vay mượn, thì đừng ngoảnh mặt đi.”
SUY NIỆM
A/ 5 phút với Lời Chúa
CUNG CÁCH MỚI CỦA TIN MỪNG
“Ai xin, thì hãy cho; ai muốn vay mượn, thì đừng ngoảnh mặt đi.” (Mt 5,42)
Suy niệm: Hôm nay, Chúa Giê-su cho chúng ta một lối sống mới với cái nhìn và cách cư xử mới theo cung cách Tin Mừng của Ngài. Cung cách mới của Chúa không đi theo lối mòn của thế gian nhưng đi xa hơn, vượt lên cao hơn khái niệm thông thường về công bằng, nhân ái trong xã hội. “Ai kiện lấy áo trong của anh thì luôn cả áo ngoài, ai vả má bên phải thì giơ luôn cả má bên trái…” Lời dạy này có vẻ cổ võ cho bạo lực, khuyên dạy cam chịu bất công, chấp nhận yếu đuối khiếp nhược. Thế nhưng, Chúa Giê-su đã dùng sự yếu đuối và điên rồ của thập giá để tỏ rõ sự khôn ngoan và sức mạnh của Thiên Chúa để nhờ cái Chết và sự Phục sinh của Ngài mà cứu độ nhân loại.
Mời Bạn: Con đường Thập giá của Chúa Giê-su qua hơn 2.000 năm đã chứng minh được tính đúng đắn và hiệu quả của nó. Sự sống của Chúa Phục sinh và ân sủng Chúa Thánh Thần tiếp sức cho con người chúng ta thực hiện được những lời khuyên tưởng như không tưởng của Đức Giê-su.
Chị thánh Tê-rê-sa Hài Đồng là một mẫu gương thành công khi theo sát lời khuyên dạy của Chúa: Chị luôn chọn phần xấu nhất để nhường cho chị em phần tốt hơn. Người môn đệ Chúa luôn biết quên mình, xả thân, lấy thiện ích và hạnh phúc cho người khác làm mục tiêu cho mọi hành động của mình.
Chia sẻ: Bạn nhận được phản hồi từ người xung quanh thế nào khi bạn sống theo lời dạy này của Chúa?
Sống Lời Chúa: Hôm nay, tôi sẽ không ngoảnh mặt với bất cứ ai cần sự trợ giúp.
Cầu nguyện: Lạy Chúa, xin giúp con từ bỏ lối sống trả vay theo kiểu thế gian, để sống như người môn đệ Chúa sẵn sàng chấp nhận thiệt thòi để yêu thương phục vụ và làm vinh danh Chúa. Amen.
B/ Lasan Ngô Văn Vỹ, O.Cist
“ĐỪNG CHỐNG CỰ NGƯỜI ÁC…”
Khi đọc đoạn Tin mừng hôm nay, triết gia Nietzsche phê bình rằng Kitô giáo hèn nhát, chủ bại vì không dám chống cự kẻ ác, kitô hữu là người hèn nhát buông xuôi, phó mặc cho sự ác thống trị. Và để tỏ ra mình là kẻ mạnh hơn người, người ta đã sống bất khoan nhân, hậu quả là chiến tranh nối tiếp chiến tranh, “oán trùng oán”.
Theo sự khôn ngoan tự nhiên của con người là: “hòn đất ném đi, hòn chì ném lại”; “có qua có lại, mới toại lòng nhau”. Luật Môsê cũng chỉ dừng lại ở đức công bằng, khi dạy: “Mắt đền mắt, răng đền răng”. Thành ra, Chúng ta thường thương người thương mình và tự nhiên ghét kẻ hại mình. Thế mà, Tin Mừng hôm nay Chúa dạy ta: “Đừng chống cự người ác”, tức là không dùng cái ác chống lại cái ác, không lấy lẽ công bằng mà đối xử với nhau, mà trái lại, lấy đức bác ái mà thực hiện hơn những gì được yêu cầu. Cho nên, nếu bị ai vả má bên phải thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa, nghĩa là sẵn sàng đón lấy cái tát còn đau hơn cái vả. Nhẫn nhịn như thế, không phải vì ta nhu nhược hay để được yêu thân, cũng không phải vì sợ hãi, hay vì một lý do tầm thường, nhưng chỉ vì yêu thương tha nhân. Dĩ nhiên, kiên nhẫn trong yêu thương không đồng nghĩa với bao che, dung dưỡng cho sự ác lộng hành. Xét cho cùng, chỉ những ai có chí khí quân tử, có tình yêu đại độ mới làm được điều ấy! Chuyện rể rằng:
Hàn Tín, một danh tướng của vua Hán Cao Tổ, thuở hàn vi phải đi câu cá đổi gạo ăn. Thế mà có những lúc cũng không đủ ăn, Hàn Tín được một bà lão thợ giặt gọi về cho ăn cơm. Có một điều lạ là, đi đâu Hàn Tín cũng mang theo một thanh gươm kè kè bên mình.
Một hôm, có một tên đồ tể thô lỗ ở chợ tên là Ác Thiểu muốn hạ nhục Hàn Tín nên chặn đường thách thức:
– Chú thường mang gươm, chả biết để làm gì. Bây giờ tôi không cho chú đi. Chú có to gan thì sẵn gươm đó, hãy chém tôi mà đi, bằng không thì phải lòn dưới “chôn” tôi mà qua!
Hàn Tín chẳng chút do dự, lòn dưới “chôn” tên hạ tiện đó mà đi, lòng tự nhủ:
– Giết thằng này thì dễ thôi, nhưng mà phải lấy mạng mình mà đổi mạng nó, thì không đáng tí nào.
Sau đó, Hàn Tín nhờ có công giúp Hán Cao Tổ dựng nước mà được phong làm một vua chư hầu vùng Tam Tề. Lúc bấy giờ, Hàn Tín bèn mời bà thợ giặt đến biếu một nghìn lạng vàng để tạ ơn. Rồi không những không thèm trả thù tên đồ tể mất dạy ngày xưa, Hàn Tín lại còn phong cho hắn chức Trung Húy. Ác Thiểu rất kinh ngạc, khúm núm nói:
– Lúc trước tôi ngu lậu thô bỉ, đã dại dột xúc phạm đến ngài, nay tội ấy được tha chết đã là may lắm rồi, đâu còn dám mong được ban chức tước?
Hàn Tín ôn tồn bảo:
– Ta chẳng phải là kẻ tiểu nhân hay cố chấp, đem lòng cừu hận. Hành động của ngươi ngày xưa tuy quá đáng, nhưng cũng là bài học để ta luyện chí, luyện đức để có ngày hôm nay.
Vâng! Chỉ người nào rất mạnh mới chế ngự được khuynh hướng trả oán vốn nằm sẵn trong lòng mình. Và hơn thế nữa, chỉ những ai có tình yêu Chúa mới dám hy sinh tính mạng vì tha nhân, chỉ có tình yêu thương mới cảm hóa được kẻ tội lỗi.
Giả như Chúa chỉ đối xử với chúng ta theo lẽ công bằng thì ai được cứu rỗi? Giả như Chúa chỉ đối xử với chúng ta công bằng, sằng phẳng: “Mắt đền mắt, răng đền răng”, thì có lẽ chúng ta không còn mắt để nhìn nhau, không còn răng để nhai. Vì đã có biết bao nhiêu lần ta xúc phạm đến Chúa, đến tha nhân là hiện thân của Chúa. Thế đấy, Chúa đối xử với ta hoàn toàn theo lòng khoan nhân, Người đối xử với ta không như ta đáng tội, và không trả cho ta theo lỗi của ta. Vì Người biết ta được nhồi nắn bằng gì hẳn Người nhớ ta chỉ là cát bụi (x. Tv 102).
Theo gương Chúa, đấng đáng kính – ĐHY Phanxicô Nguyễn Văn Thuận trong 13 năm tù đày, đã để lại cho chúng ta bài học yêu thương. Ngài không bao giờ chống lại hay ghét bỏ, khinh khi, chửi mắng những người đã giam cầm, tra tấn ngài… Trái lại, ngài thực lòng yêu thương tha thứ và cầu nuyện cho họ, ngài đã dùng chính tình yêu của Chúa để yêu thương họ, nhờ thế ngài đã cảm hoá hầu hết các cán bộ canh giữ ngài, biến họ thành những người bạn – cùng tin vào Chúa.
Cuộc sống của chúng ta cũng không thiếu những người xấu người ác, có khi lại là những người ruột thịt thân thiết của chúng ta. Xin Chúa giúp chúng ta biết nhẫn nại cảm hóa họ bằng đức ái Kitô giáo: tha kẻ rể ta, nhịn kẻ mất lòng ta. Amen.
C/ Lm. Giuse Đinh Lập Liễm
ĐỪNG TRẢ THÙ
Luật xưa dạy rằng: “Mắt đền mắt, răng đền răng”. Phạm nhân phải đền bù tương xứng với thiệt hại đã gây nên. Đó là luật công bằng. Còn Chúa Giêsu, Ngài dạy chúng ta phải quảng đại bao dung: lấy ân báo oán, lấy yêu thương đáp trả hận thù. Chúa muốn con cái mình phải biết yêu thương như Chúa đã yêu và trải rộng tình thương cho tất cả mọi người kể cả thù địch.
Bộ luật cổ nhất của nhân loại là bộ luật của Hammurabi vua cai trị Babylon khoảng gần 2.300 năm trước CN, qui định hễ ai gây thiệt hại hoặc thương tích cho người khác thế nào thì phải đền bù đúng như vậy. Luật ấy được lặp lại nhiều lần như nguyên tắc cơ bản cho luật Cựu ước: “Mắt đền mắt, răng đền răng” (x. Xh 21, 23-25; Lv 14, 19-20; Đnl 19, 21).
Dù nó cổ nhất thật, luật đó vẫn còn thể hiện ưu điểm của chế độ pháp trị là ngăn ngừa sự báo thù quá khích và tuỳ tiện. Chúa Giêsu dạy một nền giáo lý mới: Chẳng những Ngài loại bỏ hẳn sự báo thù theo kiểu “ăn miếng trả miếng” hay “hòn đất ném đi, hòn chì ném lại”, mà Ngài còn dạy phải vượt qua sự công bằng theo luật, bằng cách sống tinh thần quảng đại bao dung, không giận dữ, không báo thù (5 phút Lời Chúa).
“Ai vả má bên phải, thì hãy giơ cả má bên trái ra…”
Chúa Giêsu còn đi xa hơn các bậc tiền nhân Cựu ước khi đòi hỏi rằng phải yêu thương đáp lại hận thù, có như thế mới diệt được tận căn cái ác ở trong con người. Ngài chủ trương một thái độ rất cá biệt, tương phản hoàn toàn với thái độ bình thường: “Đừng chống cự với người ác”. Ngài đòi hỏi các môn đệ phải bẻ gãy vòng xích bạo lực, dù hợp pháp và được báo thù.
Nguyên tắc yêu thương của Chúa Giêsu làm đảo lộn cách xử sự theo qui ước của loài người. Sứ điệp Tin mừng vượt quá giới hạn công bằng giao hoán kiểu xử sự dân ngoại. Đức ái Kitô giáo chấp nhận cả các giới hạn và khiếm khuyết của con người và lòng nhân ái của Kitô hữu là thông dự vào tình yêu của chính Thiên Chúa.
Khi dạy đừng báo thù, Chúa Giêsu không có ý cổ võ sự nhu nhược, nhát đảm, nhưng là để nêu cao tinh thần khoan dung, hiền từ, quảng đại và tha thứ. Chỉ người nào rất mạnh mới chế ngự được khuynh hướng trả đũa vốn nằm sẵn trong lòng mình. Người đó còn mạnh về tình thương nữa, vì chỉ những ai có tình thương rất mạnh, mới có thể tiếp tục yêu thương và không trả đũa kẻ xúc phạm đến mình.
Ngày 4/4/1968, mục sư Luther King lãnh tụ da đen tranh đấu cho quyền bình đẳng của người Mỹ da đen bị bắn chết. Hàng triệu người da đen và những người da trắng hiểu biết đã thương tiếc ông. Martin Luther King đã hy sinh cả cuộc đời mình để “ôn hoà” đấu tranh, chống cảnh kỳ thị chủng tộc màu da. Cũng chính vì đã dám lên tiếng đòi cho mọi người được đối xử bình đẳng như nhau trong một đại gia đình của Thiên Chúa mà ông đã bị bắn gục.
Theo quan niệm dân gian thì người ta nghĩ thế nào ?
Người đời chia con người thành hai loại xung khắc nhau: hiền nhân quân tử và tiểu nhân. Trong xã hội chịu ảnh hưởng Nho giáo thì con người hiền nhân quân tử được đề cao, coi là bậc thầy, mẫu mực của mọi người. Còn tiểu nhân là những con người tầm thường, bê bối, và nếu hiểu trong tinh thần Kitô giáo, thì ta hiểu tiểu nhân là những kẻ tội lỗi. Những kẻ tiểu nhân, những kẻ vũ phu có những hành động vụt chạc, thiếu suy nghĩ, không cầm được mình, khi bị sỉ nhục là tuốt gươm xông đánh kẻ thù, giống như trường hợp anh chàng Tân Ti Tụ; còn người quân tử thì hiếu dũng không thèm chấp nhặt những sỉ nhục ấy, họ bình tĩnh đón nhận một cách vui vẻ như hiền triết Socrates.
Vì thế, người đời coi tha thứ là đặc tính của người trượng phu, anh dũng:
Đấng trượng phu đừng thù mới đáng,
Đấng anh hùng đừng oán mới hay.
Truyện: Trả thù làm chi ?
Văn hào Nga ông Leon Tolstoi có kể chuyện ngụ ngôn như sau: Có một người hành khất nọ đến trước cửa nhà người giàu có để xin bố thí một đồng xu nhỏ hay một miếng bánh vụn, đó là tất cả những gì người ăn xin chờ đợi. Nhưng, mặc cho người khốn khổ van xin, người giàu có vẫn ngoảnh mặt làm ngơ. Đến một lúc không chịu nổi những lời van xin, thay vì bố thí, người giàu đã lấy đá ném vào con người khốn khổ.
Người hành khất lặng lẽ nhặt lấy hòn đá cho vào bị rồi thì thầm trong miệng: “Ta mang hòn đá này cho đến ngày nhà ngươi sa cơ thất thế. Ta sẽ dùng nó để ném trả lại ngươi”.
Năm tháng qua đi. Lời chúc dữ của người hành khất đã thành sự thật. Vì biển lận, người giàu có bị tước đoạt tất cả và bị tống giam vào ngục. Ngay hôm đó, người hành khất chứng kiến cảnh áp giải người giàu có vào tù. Nỗi căm hờn sôi sục trong lòng. Ông đi theo đoàn người áp tải. Tay không rời khỏi hòn đá mà người giàu có đã ném vào người ông cách đây mười mấy năm.
Ông muốn ném hòn đá đó vào người tù để rửa sạch mối nhục đeo đẳng bên ông. Nhưng cuối cùng, nhìn thấy khuôn mặt tiều tuỵ đáng thương của kẻ đang bị cùm tay, người hành khất thả nhẹ hòn đá xuống đất rồi tự nhủ: “Tại sao ta phải mang nặng hòn đá này từ bao nhiêu năm qua ? Con người này, giờ đây, cũng chỉ là một con người khốn khổ như ta”.
