THỨ TƯ LỄ TRO 2018
(Bài giảng của ĐC Antôn)
Thứ Tư Lễ Tro năm nay trùng vào những ngày cuối năm âm lịch. Năm hết Tết đến, muôn hoa khoe sắc, có thể gợi ý cho chúng ta suy nghĩ về cuộc đời con người như một loài hoa. Hôm nay hoa tươi đẹp, ngày mai hoa héo tàn. Hôm nay “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa”, ngày mai hoa rụng úa như rác rưởi. Thánh Vịnh 102 mô tả:
“Đời sống con người giống như hoa cỏ
Như bông hoa nở trên cánh đồng
Một cơn gió thoảng đủ làm nó biến đi
Nơi nó mọc không còn mang vết tích”.
Sách Giảng viên nhắc nhớ: “Phù vân nối tiếp phù vân, tất cả chỉ là phù vân” (Gv 1,2). Phù là trôi nổi. Vân là mây. Phù vân là bèo dạt mây trôi, là mau qua, là chóng tàn. Mọi thứ trên trần gian này, kể cả cuộc sống của mỗi người, đều là phù vân.
Chính vì thế, Mùa Chay được khởi đầu bằng nghi thức xức tro trên đầu. Thừa tác viên đọc “Hỡi người hãy nhớ mình là tro bụi và sẽ trở về bụi tro”. Đây là lời Thiên Chúa báo cho Ađam biết khi nguyên tổ vừa phạm tội. Giáo Hội cũng lặp lại những lời ấy trong phần xức tro để nhắc nhở về thân phận cát bụi của con người.
Nhưng Mùa Chay lại là thời gian chuẩn bị đón mừng mầu nhiệm Phục Sinh. Do đó, tuy ý thức mình là bụi tro để sống khiêm tốn, nhưng tin tưởng rằng bụi tro ấy sẽ được tỏa sáng trong ngày phục sinh nhờ quyền năng của Thiên Chúa. Điều kiện để được tỏa sáng là sám hối tội lỗi: “Hãy ăn năn sám hối và tin vào Tin Mừng”.
Nghi thức xức tro bắt nguồn từ truyền thống xa xưa của dân Do thái. Trong Cựu ước, mỗi khi muốn tỏ lòng ăn năn hối cải, người Do thái thường xức tro trên đầu, ngồi trên đống tro và mặc áo vải thô hoặc xé áo ra.
Ông Gióp, sau khi tha thiết kêu cầu Thiên Chúa cứu mình trong cơn cực khổ, hoạn nạn, đã trở về với Chúa với tất cả niềm tin và thề hứa: “Lạy Chúa, con xin rút lời than phiền, trách móc, con đau đớn bỏ tro bụi trên con” (Job 42, 6). Bị đe dọa tàn phá, sau khi nghe tiên tri Giona giảng, toàn dân thành Ninivê, từ Vua đến dân bỏ tro trên đầu, mặc áo nhặm, xin ơn tha thứ và đã được Thiên Chúa thương đến (Jona 3,5).
Việc xức tro dạy ta ý thức cuộc đời con người mau chóng tàn phai như bông hoa sớm nở tối tàn. Phận người dù phù hoa, phải trở về bụi tro, nhưng con người có sinh khí, có hơi thở, là hoạ ảnh và hình ảnh của Đấng dựng nên mình. Sự cao cả của con người bắt nguồn từ chính Đấng là Sự Sống, Đấng Hằng Sống.
Ba việc đạo đức được nhắc nhở rất nhiều trong Mùa Chay là: bố thí, ăn chay và cầu nguyện. Đây là ba vũ khí tuyệt hảo để chống lại sự tấn công của ma quỷ và đền bù tội lỗi. Những việc lành phúc đức này, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta hãy làm với tất cả tấm lòng của mình, không làm để khoe khoang. Chỉ cần Thiên Chúa thấu hiểu và biết là đủ rồi (x. Mt 6,1-6).
Ăn chay, kiêng thịt và xức tro chỉ là hình thức bên ngoài mà thôi. Canh tân đời sống nội tâm mới là trọng tâm của Mùa Chay. Sửa đổi tính nết để trở thành người tốt hơn, đạo đức hơn, thánh thiện hơn, cụ thể là yêu thương nhau hơn. “Hãy xé tâm hồn, chớ đừng xé áo các ngươi. Hãy trở về với Chúa là Thiên Chúa các ngươi” (x. Joel 2, 12-18).
Steve Jobs, người sáng tạo ra Iphone Apple, qua đời năm 2011 vì bệnh ung thư ở tuổi 66, đã viết những lời cuối cùng làm chấn động thế giới: “Tôi đã đạt đến tột đỉnh của thành công. Trong con mắt người khác, cuộc đời tôi là một biểu tượng của thành công. Tuy vậy phía sau của công việc tôi có rất ít niềm vui… Trong lúc này trên giường bệnh, hồi tưởng về cuộc đời, về những lời khen ngợi, tự cao, tự hào về tài sản, tôi cảm thấy thật vô nghĩa trước cái chết… Bây giờ tôi mới hiểu thấu…Tiền tài, danh vọng tôi không thể đem theo được. Những gì tôi có thể đem theo chỉ là những gì đọng lại bởi tình yêu… Làm ơn hãy nâng niu và nhận thức được giá trị tình yêu gia đình, tình yêu bạn đời và tình yêu bạn hữu”.
Trong sứ điệp Mùa Chay năm 2017, ĐTC Phanxicô đã suy niệm về tình yêu đối với tha nhân qua dụ ngôn người giàu có và ông Lazarô nghèo khổ. ĐTC ghi nhận rằng: “Bậc thấp nhất của sự suy thoái đạo đức là thói tự đắc. Người giàu có phục sức như một vị vua và hành xử như một vị thần, mà quên rằng ông là người sẽ phải chết”.
ĐTC nhắc nhở: “Phụng vụ Thứ Tư Lễ Tro mời gọi chúng ta đến với một kinh nghiệm gần giống như với kinh nghiệm của người giàu có (trong dụ ngôn). Khi linh mục xức tro trên đầu chúng ta, ngài lặp lại những lời này: “Hãy nhớ mình là bụi tro và sẽ trở về bụi tro”. Quả vậy, cả người giàu và người nghèo đều chết, và phần quan trọng hơn cả của dụ ngôn này diễn ra ở đời sau”.
Trong Sứ điệp Mùa Chay năm 2018, ĐTC lưu ý: “Nếu, đôi khi, lửa mến dường như tắt lịm trong trái tim chúng ta, anh chị em hãy biết rằng điều đó không bao giờ xảy ra trong Thánh Tâm Thiên Chúa! Ngài liên tục ban cho chúng ta một cơ hội để tái yêu thương một cách mới mẻ.”.
Vì thế, “Mùa Chay là mùa thuận lợi để đổi mới cuộc gặp gỡ của chúng ta với Chúa Kitô, Đấng đang sống trong lời của Người, trong các bí tích, và nơi người thân cận của chúng ta. Chúa là Đấng đã chiến thắng sự lừa dối của Tên Cám Dỗ trong bốn mươi ngày ở sa mạc, sẽ chỉ cho chúng ta con đường chúng ta phải đi. Nguyện xin Chúa Thánh Thần dẫn đưa chúng ta vào một cuộc hành trình hoán cải thực sự, để chúng ta có thể tái khám phá hồng ân lời Chúa, được thanh tẩy khỏi tội lỗi khiến chúng ta ra mù lòa, và phục vụ Chúa Kitô hiện diện trong những anh chị em của chúng ta… Như thế chúng ta mới có thể sống và làm chứng cho niềm vui Phục Sinh cách trọn vẹn”.
Ước gì được như vậy.