LỜI CHÚA :
“Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh Thiên Chúa, Thiên Chúa sáng tạo con người có nam có nữ” (St 1,27b).
BÀI HỌC :
Giữa cảnh lưu đày (khoảng thế kỷ VII trước Đức Kitô), người Do Thái mới suy nghĩ ngược dòng lịch sử, và tin nhận Thiên Chúa mà họ tôn thờ cũng chính là Thiên Chúa tạo dựng vũ trụ và con người; và chính vì con người đã lạm dụng tự do nên đã gây ra sự dữ.
I – THIÊN CHÚA TẠO DỰNG TRỜI ĐẤT
Những chương đầu của sách Sáng Thế không bao giờ nhằm dạy những bài học khoa học, song tác giả chỉ mượn những kiến thức bình dân và phổ thông thời bấy giờ để dạy một bài học tôn giáo. Như vậy, tác giả không muốn nói thế giới , vũ trụ và con người được tạo dựng như thế nào, nhưng điều tác giả quan tâm là thế giới và con người từ đâu đến, và sẽ đi về đâu?
St 1,1-8.27-28-2,3
1,1 Lúc khởi đầu, Thiên Chúa sáng tạo trời đất. 2Đất còn trống rỗng, chưa có hình dạng, bóng tối bao trùm vực thẳm, và thần khí Thiên Chúa bay lượn trên mặt nước. 3Thiên Chúa phán: “Phải có ánh sáng.“ Liền có ánh sáng. 4Thiên Chúa thấy rằng ánh sáng tốt đẹp. Thiên Chúa phân rẽ ánh sáng và bóng tối. 5Thiên Chúa gọi ánh sáng là “ngày”, bóng tối là “đêm”. Qua một buổi chiều và một buổi sáng: đó là ngày thứ nhất. 6Thiên Chúa phán: “Phải có một cái vòm ở giữa khối nước, để phân rẽ nước với nước.” 7Thiên Chúa làm ra cái vòm đó và phân rẽ nước phía dưới vòm với nước phía trên. Liền có như vậy. 8Thiên Chúa gọi vòm đó là “trời”. Qua một buổi chiều và một buổi sáng: đó là ngày thứ hai. … 27Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh mình, Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh Thiên Chúa, Thiên Chúa sáng tạo con người có nam có nữ. 28Thiên Chúa ban phúc lành cho họ, và Thiên Chúa phán với họ: “Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất, và thống trị mặt đất. Hãy làm bá chủ cá biển, chim trời, và mọi giống vật bò trên mặt đất.”
2,1 Thế là trời đất cùng với mọi thành phần đã hoàn tất. 2Ngày thứ bảy, Thiên Chúa đã hoàn thành công việc Người làm. Khi làm xong mọi công việc của Người, ngày thứ bảy, Thiên Chúa nghỉ ngơi.
Giáo huấn Thánh Kinh không bao giờ sai lạc, và có thể tóm tắt các chân lý của trình thuật tạo dựng như sau
1* Chỉ có một Thiên Chúa mà thôi !
Tất cả thần Mặt Trăng, Mặt Trời, Sông, Núi… mà dân ngoại thờ kính chẳng phải là thần linh vì tất cả chỉ là thụ tạo của Thiên Chúa.
2* Thiên Chúa sáng tạo vũ trụ từ hư vô.
Thiên Chúa là Đấng Toàn Năng, Người tạo dựng không phải từ những chất liệu có sẵn, song từ Lời quyền năng của Người. Thiên Chúa phán một Lời thì mọi sự liền có, từ không sang có.
3* Từ nguyên thủy, mọi tạo vật đều tốt đẹp.
Vì phát xuất từ lòng nhân từ của Thiên Chúa nên mọi vật đều tốt đẹp, theo kiểu nói: “Thiên Chúa thấy thế là tốt đẹp”. Thánh Kinh muốn khẳng định Thiên Chúa không tạo ra sự xấu hay sự dữ.
4* Con người vốn cao quý hơn mọi loài.
Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh của Thiên Chúa, nghĩa là con người có một giá trị cao cả và vượt xa con vật.
5* Thiên Chúa cho con người làm chủ vũ trụ.
Tất cả thế giới này được tạo dựng là để cho con người, được giao phó cho con người trông coi và định đoạt.
6* Trước mặt Thiên Chúa, con người vốn bình đẳng.
Thiên Chúa sáng tạo con người có nam có nữ, bình đẳng và bổ túc cho nhau (chống lại quan niệm trọng nam khinh nữ thời bấy giờ).
7* Thiên Chúa muốn con người phải nghỉ một ngày trong tuần.
Sắp xếp công trình tạo dựng trong một tuần lễ là tác giả Thánh Kinh muốn cổ võ tập quán thánh hóa ngày lễ nghỉ (Sabbat).
II – THIÊN CHÚA TẠO DỰNG CON NGƯỜI
Thánh Kinh không nói con người được tạo dựng như thế nào, song chỉ có ý nói con người là bởi Thiên Chúa. Kiểu nói Thiên Chúa lấy đất nắn và thổi hơi là một kiểu nói “nhân hình hóa” rất quen thuộc trong Thánh Kinh. Thời Cựu Ước, người ta vẫn biết Thiên Chúa không phải là người, nhưng họ vẫn dùng kiểu nói ‘như nhân’ đó để chỉ rằng Thiên Chúa không phải là một ý niệm trừu tượng, song là một hữu thể, một ngôi vị, một Đấng luôn luôn sống và hành động. Thánh Kinh diễn tả Thiên Chúa với dấu vết nam tính, phụ tính và cả nữ tính, mẫu tính; tuy nhiên Thiên Chúa không phải là nam, cũng chẳng phải là nữ vì Ngài chẳng phải là người (trừ Con Thiên Chúa sau này làm người). Thiên Chúa ở bên kia phái tính, các từ ‘cha’, ‘chồng’, ‘mẹ’… chỉ được hiểu như một từ ngữ biểu trưng.
St 2,4b-5.7-9.18-24
· Câu: 2,4…Ngày ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa làm ra đất và trời,
· 2,5 chưa có bụi cây ngoài đồng nào trên mặt đất, chưa có đám cỏ ngoài đồng nào mọc lên, vì ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa chưa cho mưa xuống đất và không có người để canh tác đất đai.
· 2,7 ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật.
· 2,8 Rồi ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa trồng một vườn cây ở Ê-đen, về phía đông, và đặt vào đó con người do chính mình nặn ra.
· 2,9 ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa khiến từ đất mọc lên đủ mọi thứ cây trông thì đẹp, ăn thì ngon, với cây trường sinh ở giữa vườn, và cây cho biết điều thiện điều ác. …
· 2,18 ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa phán: “Con người ở một mình thì không tốt. Ta sẽ làm cho nó một trợ tá tương xứng với nó.
· 2,19 ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa lấy đất nặn ra mọi dã thú, mọi chim trời, và dẫn đến với con người, xem con người gọi chúng là gì: hễ con người gọi mỗi sinh vật là gì, thì tên nó sẽ là thế.
· 2,20 Con người đặt tên cho mọi súc vật, mọi chim trời và mọi dã thú, nhưng con người không tìm được cho mình một trợ tá tương xứng.
· 2,21 ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa cho một giấc ngủ mê ập xuống trên con người, và con người thiếp đi. Rồi Chúa rút một cái xương sườn của con người ra, và lắp thịt thế vào.
· 2,22 ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa lấy cái xương sườn đã rút từ con người ra, làm thành một người đàn bà và dẫn đến với con người.
· 2,23 Con người nói: “Phen này, đây là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi! Nàng sẽ được gọi là đàn bà, vì đã được rút từ đàn ông ra.”
· 2,24 Bởi thế, người đàn ông lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai thành một xương một thịt.
Đây là một trình thuật tạo dựng khá muộn, có vẻ trái ngược với trình thuật ban đầu, song tác giả muốn nhấn mạnh một số điểm:
1* Con người là hình ảnh của Thiên Chúa bởi vì:
· Con người mang phẩm giá đặc biệt, vượt trên vạn vật (Tv 8,4-7) nên con người phải được tạo dựng trước.
· Con người có khả năng đặc biệt: nhận biết và yêu mến Thiên Chúa và tha nhân (St 2,23).
· Con người là đỉnh cao của tạo thành và Thiên Chúa tạo dựng mọi sự là cho con người.
2* Con người là một toàn thể gồm xác và hồn:
· Nơi con người có hai yếu tố vật chất và tinh thần là bùn đất và sinh khí (hơi thở của Thiên Chúa).
· Thể xác là một tổng hợp vật chất nhưng lại được linh động hóa bởi một nguyên lý là hồn thiêng.
· Hồn thiêng do Thiên Chúa tạo dựng trực tiếp, do Thiên Chúa ban tặng chứ không do cha mẹ tạo nên. Vợ chồng chỉ làm theo những định luật đã được Thiên Chúa an bài khi kết hợp với nhau, và sự sống có thể đến hoặc không đến. Vợ chồng chỉ đón nhận sự sống, chứ không trực tiếp tạo ra sự sống mà chỉ là cộng tác với Chúa. Thế nên, cha mẹ phải bảo vệ và phát triển sự sống, chứ không có quyền trên sự sống. Linh hồn vốn bất tử vì do Thiên Chúa tạo dựng lúc con người thành thai, nhưng con người chỉ có một hồn và một xác (khác với thuyết luân hồi). Chết là hồn tạm lìa xác đợi ngày thân xác Phục Sinh để hưởng hạnh phúc trọn vẹn bên Chúa nếu xứng đáng.
3* Con người có nam có nữ, bình đẳng và bổ túc cho nhau.
· Ngay từ khởi thủy của tạo dựng đã có nam có nữ, khác biệt nhưng bình đẳng (St 1,27), cả hai đều có nét độc đáo riêng và bổ túc cho nhau.
· Con người được tạo dựng là để sống cho nhau (St 2,18). Adam ở một mình thì không tốt song ông không tìm được người trợ tá nào nơi loài vật hay cây cối mà chỉ có nơi Eva, nghĩa là từ xương thịt ông, và đó là tiếng reo khám phá của tình yêu và thông hiệp.
4* Con người được cộng tác vào công trình của Thiên Chúa.
Thiên Chúa là căn nguyên vạn vật và con người có một ưu vị trong vũ trụ, bởi đó Thiên Chúa tạo dựng vật chất và những định luật thiên nhiên để rồi con người có thể phát triển dựa vào những định luật đó. Nhờ Thiên Chúa là nguyên lý tối cao mà con người có quyền đồng sáng tạo.
Tự bản chất con người chỉ là thụ tạo, được hưởng những đặc ân của Thiên Chúa nhưng con người vẫn khác xa và cách biệt ngàn trùng với Thiên Chúa Tạo Hoá. Chỉ trong Chúa Giêsu Kitô, con người mới trở thành con Chúa, mới được tham dự và chia sẻ sự sống đời đời.
Dù sao đây cũng là công trình tạo dựng đầu tiên và dĩ nhiên là chưa hoàn hảo và trọn vẹn vì đã có tội lỗi chen chân vào. Thế nên công trình sáng tạo hoàn hảo chỉ được thực hiện trong Đức Giêsu Kitô, Đấng cứu đọâ.
CẦU NGUYỆN :
Lạy Chúa, con cảm tạ Chúa vì con đã được sinh ra làm người, và được Chúa yêu thương cứu độ. Xin cho con luôn ý thức điều đó, như lời sách Thánh Vịnh: “Ngắm trời xanh, tay Chúa sáng tạo, muôn trăng sao Chúa đã an bài, thì con người là chi, mà Chúa cần nhớ đến, phàm nhân là gì, mà Chúa phải bận tâm?” (Tv 8,4).
Bài hát : Con chỉ là tạo vật, trang 191
Học kinh : Lạy Cha, trang 12
TÓM LƯỢC :
1. Khi tường thuật về việc tạo dựng, tác giả Thánh Kinh muốn nói gì ?
* Khi tường thuật về tạo dựng, tác giả Thánh Kinh không có ý trình bày thế giới được tạo dựng như thế nào, song chỉ muốn dạy những chân lý tôn giáo.
2. Những chân lý tôn giáo ấy là gì ?
* Chẳng hạn chỉ có một Thiên Chúa tối cao, toàn năng và tốt lành,sáng tạo nên mọi vật mọi loài, và con người vốn cao quý, làm chủ mọi loài vì mang hình ảnh của Thiên Chúa.
3. Con người theo Thánh Kinh là gì ?
4. Con người là một toàn thể gồm xác và hồn, tự do, bình đẳng và bổ túc cho nhau.
QUYẾT TÂM
Ý thức về phẩm giá cao quý của mình, tôi tập làm chủ các bản năng của mình.
