“Ðang khi Người chúc phúc cho các ông, Người rời khỏi các ông mà lên trời”.
Bài Ðọc I: Cv 1, 1-11
“Trước sự chứng kiến của các ông, Người lên trời”.
Trích sách Tông đồ Công vụ.
Hỡi Thêôphilê, trong quyển thứ nhất, tôi đã tường thuật tất cả những điều Ðức Giêsu đã bắt đầu làm và giảng dạy, cho đến ngày Người lên trời, sau khi căn dặn các Tông đồ, những kẻ Người đã tuyển chọn dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần. Sau cuộc thương khó, Người đã tỏ cho các ông thấy Người vẫn sống, với nhiều bằng chứng Người đã hiện ra với các ông trong khoảng bốn mươi ngày và đàm đạo về Nước Thiên Chúa. Và trong một bữa ăn, Người đã ra lệnh cho các ông chớ rời khỏi Giêrusalem, nhưng hãy chờ đợi điều Chúa Cha đã hứa. Người nói: “Như các con đã nghe chính miệng Thầy rằng: Gioan đã làm phép rửa bằng nước, phần các con, ít ngày nữa, các con sẽ chịu phép rửa trong Thánh Thần”.
Vậy các kẻ có mặt hỏi Người rằng: “Lạy Thầy, có phải đã đến lúc Thầy khôi phục Nước Israel chăng?” Người bảo họ rằng: “Ðâu phải việc các con hiểu biết thời gian hay kỳ hạn mà Cha đã ấn định do quyền bính Ngài. Nhưng các con sẽ nhận được sức mạnh của Thánh Thần ngự xuống trên các con, và các con sẽ nên chứng nhân cho Thầy tại Giêrusalem, trong tất cả xứ Giuđêa và Samaria, và cho đến tận cùng trái đất”. Nói xong, Người được cất lên trước mắt các ông, và một đám mây bao phủ Người khuất mắt các ông.
Ðang khi các ông còn ngước mắt lên trời nhìn theo Người đang xa đi, thì bỗng có hai người mặc áo trắng đứng gần các ông và nói rằng: “Hỡi người Galilê, sao các ông còn đứng nhìn lên trời? Ðức Giêsu, Ðấng vừa lìa các ông mà lên trời, sẽ đến cùng một thể thức như các ông đã thấy Người lên trời”.
Ðáp Ca: Tv 46, 2-3. 6-7. 8-9
Ðáp: Thiên Chúa ngự lên giữa tiếng tưng bừng, Chúa ngự lên trong tiếng kèn vang (c. 6).
Hoặc đọc: Alleluia.
Xướng: Hết thảy chư dân, hãy vỗ tay, hãy reo mừng Thiên Chúa tiếng reo vui! Vì Chúa là Ðấng Tối cao, khả uý, Người là Ðại Ðế trên khắp trần gian.
Xướng: Thiên Chúa ngự lên giữa tiếng tưng bừng, Chúa ngự lên trong tiếng kèn vang. Hãy ca mừng, ca mừng Thiên Chúa’ hãy ca mừng, ca mừng Vua ta!
Xướng: Vì Thiên Chúa là Vua khắp cõi trần gian, hãy xướng ca vịnh mừng Người. Thiên Chúa thống trị trên các nước, Thiên Chúa ngự trên ngai thánh của Người.
Bài Ðọc II: Ep 1, 17-23
“Người đặt Ngài ngự bên hữu mình trên trời”.
Trích thư của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Êphêxô.
Anh em thân mến, xin Thiên Chúa của Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, là Cha vinh hiển, ban cho anh em thần trí khôn ngoan và mạc khải, để nhận biết Người, xin cho mắt tâm hồn anh em được sáng suốt, để anh em biết thế nào là trông cậy vào ơn Người kêu gọi, thế nào là sự phong phú gia nghiệp vinh quang nơi các thánh, và thế nào là quyền năng vô cùng lớn lao của Người đối với chúng ta, là những kẻ tin, chiếu theo hành động của sức mạnh quyền năng Người, công việc mà Chúa đã thực hiện trong Ðức Kitô, tức là làm cho Ngài từ cõi chết sống lại, và đặt Ngài ngự bên hữu mình trên trời, vượt trên mọi cấp trật, các lãnh thần, quyền thần, dũng thần, và quản thần, vượt trên mọi danh hiệu được xưng hô cả đời này lẫn đời sau. Chúa khiến mọi sự quy phục dưới chân Ngài, và tôn Ngài làm đầu toàn thể Hội Thánh là thân thể Ngài, và là sự sung mãn của Ðấng chu toàn mọi sự trong mọi người.
Alleluia: Mt 28, 19 và 20
Alleluia, alleluia! – Chúa phán: “Các con hãy đi giảng dạy muôn dân: Thầy sẽ ở cùng các con mọi ngày cho đến tận thế”. – Alleluia.
Tin Mừng: Lc 24, 46-53
Bài kết Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Như đã ghi chép là Ðức Kitô phải chịu khổ hình và ngày thứ ba từ cõi chết sống lại; và nhân danh Người mà rao giảng việc sám hối và ơn tha tội trong mọi dân, bắt đầu từ Giêrusalem. Các con là nhân chứng những sự việc ấy. Thầy sẽ sai đến với các con Ðấng Cha Thầy đã hứa; vậy các con hãy ở lại trong thành cho đến khi mặc lấy quyền lực từ trên cao ban xuống”. Rồi Người dẫn các ông ra ngoài, đến làng Bêtania, và giơ tay chúc phúc cho các ông. Sự việc xảy ra là đang khi Người chúc phúc cho các ông, Người rời khỏi các ông mà lên trời. Các ông thờ lạy Người, và trở về Giêrusalem lòng đầy vui mừng. Các ông luôn luôn ở trong đền thờ mà chúc tụng Thiên Chúa. Amen.
SUY NIỆM
A/ 5 phút Lời Chúa
B/ TGM Giuse Vũ Văn Thiên
HƯỚNG VỀ TRỜI
Từ nhiều năm trở lại đây, để thuận lợi cho giáo dân tham dự lễ trọng, đa số các Giáo phận chuyển dịch ngày lễ Thăng Thiên vào Chúa nhật thứ VII Phục Sinh. Tổng Giáo phận Hà Nội vẫn cử hành long trọng lễ Thăng Thiên vào thứ Năm sau Chúa nhật VI Phục sinh, vì theo truyền thống của Giáo Tỉnh miền Bắc, lễ này thuộc “Tứ Quý”: lễ Giáng Sinh, lễ Chúa Thăng Thiên, lễ Đức Mẹ Lên Trời và lễ các Thánh Nam Nữ. Trong bốn ngày lễ này, người tín hữu phải kiêng việc xác và tham dự thánh lễ.
Dù mừng lễ Thăng Thiên vào ngày nào, thì Phụng vụ vẫn nhắc người tín hữu hướng về Quê Trời, đồng thời cố gắng chu toàn bổn phận dưới đất. Đức Giêsu là Con Thiên Chúa nhập thể. Người về trời sau khi đã hoàn tất chương trình cứu độ. Người về với Chúa Cha, vì Người đã từ Chúa Cha mà đến. Dưới ánh sáng phục sinh, một nhãn quan mới về nhân sinh Kitô giáo đã mở ra: con người không đơn giản chỉ là “đầu đội trời, chân đạp đất”, mà họ đã thuộc về trời ngay khi họ đang sống nơi trần gian. Nói cách khác, Kitô hữu luôn hướng về trời, và đối với những người đạo đức thánh thiện, họ được nếm trước vinh quang Nước Trời ngay ở đời này. Khi suy niệm Kinh Mân côi, ở mầu nhiệm thứ hai Mùa Mừng, chúng ta xin cho được yêu mến (ái mộ) những sự trên trời, để dầu còn sống trên trần gian, một cách nào đó, chúng ta đã hưởng hạnh phúc như các thánh trên trời.
Hướng về trời không phải là một ảo tưởng hão huyền hay là một thứ “thuốc phiện mê dân”, nhưng là niềm hy vọng và niềm xác tín của Kitô hữu. Chúng ta dựa vào lời cầu nguyện của Chúa Giêsu với Chúa Cha trong Tin Mừng Thánh Gioan chương 17. Qua lời cầu nguyện này, Chúa Giêsu vừa thân thưa với Chúa Cha, vừa thể hiện tâm tình thương mến đặc biệt đối với các môn đệ. Người xin Chúa Cha cho các môn đệ được ở với Người, vì các môn đệ – và những người kế tiếp các ngài là chính chúng ta hôm nay – là những quà tặng mà Chúa Cha ban cho Chúa Giêsu. Như thế, những ai tin vào Chúa Giêsu, sẽ được ở với Người và cùng Người chiêm ngưỡng vinh quang vĩnh cửu. Vinh quang này đến từ nơi Chúa Cha. Chính Chúa Giêsu cũng được đón nhận vinh quang ấy, rồi Người lại chia sẻ cho chúng ta.
Hướng về trời mở ra cho người tín hữu một chân trời hy vọng. Hy vọng là chờ đợi những điều tốt đẹp ở phía trước. Người tin Chúa biết rõ tương lai hậu vận đời mình, đó là được sống với Chúa, được chia sẻ vinh quang hạnh phúc với Ngài. Nhờ có niềm hy vọng, chúng ta vững tin ngay cả khi gặp những gian nan thử thách, với xác tín rằng, người yêu mến Chúa sẽ vượt thắng tất cả. Trong lời cầu nguyện vừa nêu ở trên, Chúa Giêsu khẳng định những ai tin vào Người sẽ được Chúa Cha yêu thương. Ở một nơi khác trong Tin Mừng Thánh Gioan, Chúa Giêsu nói đến sự hiện diện của Chúa Cha và Chúa Con trong tâm hồn những ai yêu mến và thực thi giáo huấn của Chúa Con “Ai yêu mến Thầy thì sẽ giữ lời Thầy. Cha của Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy” (Ga 14,23). Đây là hạnh phúc kỳ diệu. Chúa Ba Ngôi sẽ ở trong tâm hồn người công chính.
Hướng về trời cũng giúp cho người tín hữu có được những nghị lực siêu nhiên. Thế gian là bãi chiến trường, là thung lũng nước mắt, là bể khổ. Đức tin khẳng định với chúng ta: Thiên Chúa hiện diện giữa bãi chiến trường ấy, vì Ngài là Cha giàu lòng thương xót. Ngài luôn nâng đỡ trợ lực chúng ta trên mọi nẻo đường đời. Tác giả sách Công vụ Tông đồ đã kể lại chứng từ của thánh Stêphanô, vị tử đạo đầu tiên của Kitô giáo: trong lúc sắp tắt thở vì bị ném đá, ông đã nói: “Kìa, tôi thấy trời mở ra, và Con Người ngự bên hữu Thiên Chúa”. Đức tin vào đời sống vĩnh cửu đã ban cho vị tử đạo của chúng ta sức mạnh và niềm xác tín phi thường, với niềm xác tín: chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời.
“Hỡi những người Galilêa, sao còn đứng nhìn trời? Đức Giêsu, Đấng vừa lìa bỏ các ông và được rước lên trời, cũng sẽ ngự đến y như các ông đã thấy Người lên trời” (Cv 1,11). Lời của hai sứ thần mặc áo trắng nói với các môn đệ năm xưa lúc thày trò chia tay, cũng là lời ngỏ với chúng ta hôm nay. Mừng Chúa lên trời hướng chúng ta về quê hương vĩnh cửu, đồng thời nhắc chúng ta về bổn phận đối với quê hương trần thế. Kitô hữu không phải là người bị “bứng” khỏi cuộc sống đời này, nhưng là những người dấn thân trong mọi môi trường cuộc sống, để làm chứng cho niềm vui của Đức tin, nhất là làm chứng cho Chúa Giêsu trong khi mong đợi Người lại đến.
“Lạy Chúa Giêsu, xin ngự đến! Đời sống Kitô hữu là sự chờ đợi liên lỉ, với tâm tình cầu nguyện và phó thác cậy trông. Đấng Phục sinh đang hiện diện giữa chúng ta. Người sẽ đến trong vinh quang vào ngày tận thế. Chúa đã hứa với chúng ta như vậy.
C/ Học viện Giáo Hoàng Piô X Đà Lạt
DẶN DÒ CUỐI CÙNG CHO MÔN ĐỆ – VỀ TRỜI
1. Đầu bản văn này, Lc cẩn thận xác định: việc rao giảng Tin Mừng phải “khởi từ Giêrusalem”. Điều đó làm cho ta gặp lại một viễn ảnh vĩ đại và mỹ quan và thần học của ông mà nhiều lần ta đã nhắc tới (x. những bài chú giải về Lc trong tập này). Là một nghệ sĩ, Lc biết truyền vào toàn bộ tác phẩm của mình một chuyển động đánh vào mắt chúng ta. Trong phúc âm của ông, phần lớn đời sống công khai của Chúa Giêsu được trình bày dưới hình thức một cuộc đăng trình chậm rãi nhưng vĩ đại tiến về Giêrusalem. Chính tại nơi đây mà Chúa Giêsu phải đến để được “siêu thăng” (9,51). Ngay cả sau khi phục sinh, Chúa Giêsu tự thấy mình bị bắt buộc không được rời khỏi Giêrusalem, nếu có thể nói được như vậy. Ngài chỉ hiện ra trong thành hay trong các vùng phụ cận. Và để duy nhất hơn nữa các cuộc hiện ra của Ngài đều xảy ra trong cùng ngày Phục sinh. Đến các tông đồ cũng không được bỏ Gierusalem trước khi lãnh nhận thánh thần (24,49). Chỉ lúc bấy giờ mới bắt đầu rao giảng tin mừng và bành trướng Giáo hội “khởi từ Gierusalem” ra toàn cõi Giuđê, Samari, cho đến tận cùng trái đất” (Cv 1,8), như Cv đã ghi lại. Chắc hẳn viễn tượng này phần nào có tính cách văn chương, nhưng phải nhận là Lc nhờ đó đã khéo léo trình bày ơn cứu rỗi đã xuất phát thế nào từ công cuộc duy nhất mà Thiên Chúa đã thực hiện trong Đức Kitô tử nạn và vinh hiển.
2. Như vậy, chính tại Giêrusalem mà Chúa Giêsu đã hoàn thành công trình cứu rỗi của Ngài, cũng như tại đó mà các tông đồ đã được mặc lấy “mãnh lực từ trên ban xuống” để phổ biến ơn cứu độ cho hết mọi người. “Mãnh lực từ trên ban xuống” đó là Thánh Thần. Quả vậy, sức mạnh và Thánh Thần luôn luôn đi đôi với nhau. Sau khi thắng cám dỗ của satan, Chúa Giêsu đã trở về Galilê trong quyền năng của Thánh Thần để khởi sự công việc loan báo “năm hồng ân của Chúa” (4,14). Quyền năng của Thánh Thần lại được trao ban cho các môn đệ sau khi Chúa Giêsu một lần nữa toàn thắng Tên Cám Dỗ trong cuộc tử nạn và sau khi Ngài đã được cất về trời. Họ tiếp tục công việc của Chúa Giêsu giữa mọi dân tộc trong quyền năng của Chúa Thánh Thần “Với một quyền năng lớn lao, các tông đồ làm chứng về sự sống lại của Chúa Giêsu Kitô (Cv 4,33). Không phải nhờ quyền năng riêng mình mà họ làm được những phép lạ (Cv 3,16) song là nhờ quyền năng và danh Chúa Giêsu Kitô (Cv 4,7.10). Thời gian của Chúa Giêsu khai mạc với việc “Thái dương từ cao xanh khấn đến viếng thăm” (1,78). Thời gian của Giáo hội bắt đầu với “quyền năng từ trên ban xuống”. Các tông đồ được mặc lấy mãnh lực ấy cũng như Chúa Giêsu đã được xức dầu nhờ Thánh thần và quyền năng (Cv 10,38) “Khả năng nghề nghiệp” (tenue professionnelle) của các tông đồ, chính là mãnh lực trên ban này. Sức mạnh ấy cho các Ngài được mọi quyền năng thần linh như Chúa Giêsu đã được. “Các tông đồ ra đi rao giảng khắp nơi, có Chúa cùng hoạt động và củng cố lời bằng phép lạ kèm theo” (Mc 16,20). Vào đầu thời gian của Đức Kitô, đã vang lên sứ điệp hồng ân cứu rỗi này: “Thánh Thần sẽ đến trên bà và quyền năng Đấng tối cao sẽ trên bà rợp bóng” (1,35). Vào đầu thời gian Giáo hội đã hoàn thành lời hứa của Chúa Giêsu Kitô, lời hứa sai đến trên các tông đồ và mọi tín hữu quanh họ điều Chúa Cha đã hứa: mãnh lực từ trên cao. Chính Thánh Thần làm dấy lên trong cung lòng Đức Maria Đấng Thánh tuyệt vời Con Thiên Chúa (1,35); chính Thánh Thần, qua Giáo hội, tạo ra “các thánh”, các “con cái của Thiên Chúa” (tên gọi dành riêng cho các Kitô hữu đầu tiên). Sức sinh nở của Giáo hội cũng như của Đức Maria là do mãnh lực từ trên tác động. Đức Maria là tiền ảnh của Giáo hội vậy.
3. Các câu 50 đến 53, nơi Lc kể lại việc Chúa lên trời, xem ra mâu thuẫn với Cv 1,3-11. Theo bản văn Cv: “Sau cuộc tử nạn, Chúa Giêsu đã cho thấy mình vẫn sống với nhiều tang chứng rành rành. Suốt 40 ngày, Ngài đã hiện ra cho họ…” (Cv 1,3). Bản văn phúc âm hình như cho thấy tất cả những gì Lc thuật lại trong chương 24 đã xảy ra trong ngày phục sinh” lời chối trăn của Chúa trước khi từ giã cõi trần (cc.41-49) và tiếp ngay sau khi hiện ra chiều ngày phục sinh.
Xem ra Lc đã theo những ý hướng phụng vụ trong việc trình bày các biến cố trên: ông muốn nói mỗi chúa nhật của cộng đoàn kitô hữu là một lễ Phục sinh, một ngày vượt qua. Chính theo những quan niệm vừa có tính cách văn chương vừa có tính cách thần học mà Lc đã đặt trỉnh thuật tử đạo của Gioan tẩy giả trước thời gian vị tiền hô thực sự đi vào chuỗi lịch sử các biến cố được tường thuật. Cũng trong viễn tượng này mà Lc nói Chúa Giêsu bắt đầu rao giảng tại Nazareth (4,14-30)(như thể theo một chương trình toàn bộ nào đó) mặc dầu đáng lý ra ông phải đặt về sau thì mới đúng lịch sử hơn. Có nhiều dấu hiện trong phúc âm thứ ba mà công vụ cho thấy Lc đã hình thành một quan niệm về sách Cv khi ông bắt đầu viết phúc âm (x.H.J.Cadbury, The Making of Luke-Acts) Cho nên giả thiết rằng một cách nào đó, ông đã muốn dùng Cv “sửa sai” phúc âm thì không đúng lắm. Chỉ cần biết rằng ông không theo những ý hướng thuần túy lịch sử.
4. Trước khi từ giã các môn đệ, Chúa Giêsu “giơ tay” chúc lành cho họ (c.50). Đấng chưa bao giờ chúc lành cho môn đệ của mình, giờ đây chúc lành cách trọng thể. Việc giơ hai tay để chúc lành là một chỉ không gặp thấy chỗ nào khác trong phúc âm Lc cũng như trong Tân ước. Cử chỉ này muốn nói Chúa Giêsu như là vị tư tế đang chúc lành. Quang cảnh này nhắc nhở cho độc giả một cảnh tương tự trong sách Huấn đạo. Trong đoạn cuối sách này nói về thày cả thượng phẩm Simon như sau: “Bấy giờ người bước xuống và giơ tay lên trên cộng đoàn Israel đang tụ họp. Người thốt lên lời chúc lành của Chúa và hãnh diện nói ra thánh danh Giavê. Và họ phục lạy một lần nữa để lãnh nhận phúc lành của Người” (Hđ 50,20-21).
Đối với Lc, Đức Kitô qua việc chúc lành, mạc khải ra phúc lành mà Thiên Chúa đã ban trong chính con người của Ngài và đã hứa từ xưa cho Abraham: “Mọi thế hệ trên mặt đất sẽ được chúc phúc trong giòng giống của ngươi” (Cv 3,25-26). Có lẽ chúng ta được phép coi Lc đã có ý hướng đó trong việc ông mở đầu phúc âm với câu chuyện một vị tư tế, sau khi dâng của lễ, đã không thể chúc lành cho dân vì sự cứng tin của mình (Lc 1,22). Thừa tác vụ của Giacaria là một phụng vụ chưa hoàn tất. Nhưng vào cuối phúc âm, người ta thấy một tư tế đã kết thúc hy lễ của mình bằng một phúc lành đích thực. Ở đây phụng vụ đã đi đến chỗ hoàn thành.
5. Chúng ta nhận thấy Lc đã khách quan, vắn gọn và kín đáo, thuật lại các công việc của cộng đoàn tông đồ sau khi Chúa Giêsu về trời. Họ trở lại Giêrusalem theo mệnh lệnh của Chúa phục sinh (c.49). Nhưng bản văn nói tiếp: “Họ trở lại…trong niềm hân hoan”. Người theo sát mặt chữ sẽ tự hỏi như nhiều nhà chú giải: Chúa Giêsu từ giã họ mà lại vui được sao? Thật ra Lc muốn nhấn mạnh rằng cộng đoàn tông đồ đã xem biến cố này không phải là một cuộc ra đi cho bằng là việc Chúa Giêsu khuất mắt họ để ở gần họ hơn. Lc nơi đây đã tỏ ra giống Gioan một cách kín đáo.
Niềm vui bây giờ là niềm vui của những người không những đã được thấy Đấng sống lại mà còn thấy sự phục sinh của Ngài liên hệ với sự ra đi, và sự ra đi liên hệ với lời hứa ban Thánh Thần của Ngài. “Niềm vui vĩ đại” này chứng tỏ việc Thăng thiên để chấm dứt cuộc đời trần gian của Chúa Giêsu là một sự hoàn thành việc phục sinh, là khởi điểm cho thời gian thánh của Giáo hội. Niềm vui vĩ đại này là dấu hiệu đầu tiên của “thời buổi thanh nhàn Chúa gởi tới” trong đó “mọi sự đã được thực hiện” và Thiên Chúa “sẽ sai Đấng Messia Người đã tiền định” (Cv 3,20-21). “Nỗi vui lớn lao” của các nhân chứng Thăng thiên là việc đi vào “niềm hân hoan”, niềm hân hoan từ nay không hề chấm dứt, mà còn bùng vỡ ra nơi nào có Kitô hữu, “và ông hân hoan với cả nhà vì đã được tin vào Thiên Chúa” (Cv 16,34); niềm vui ấy tái diễn mỗi lần cộng đoàn Kitô hữu tụ họp bẻ bánh: “Họ cùng nhau dùng bữa, lòng hân hoan, dạ đơn thành” (Cv 2,46). Và có lẽ nơi đây Lc cũng có một chủ ý rõ rệt: “Niềm vui vĩ đại” của các nhân chứng Thăng thiên là âm vang và kết thúc của niềm vui mà thiên sứ hứa cho thày cả Giacaria và cho một số người sau khi Gioan tẩy giả sinh ra: “Ngươi sẽ mừng vui hoan hỉ; và lắm người sẽ được vui mừng vì việc nó sinh ra” (Lc 1,14). Nhưng đặc biệt đó là sự thể hiện trọn vẹn niềm vui mà thiên sứ hứa ban cho các mục đồng, “một niềm vui vĩ đại cho cả toàn dân” (Lc 2,10). Ở đây, khởi đầu và kết thúc của Phúc âm Lc đã liên kết với nhau.
6. Ý nghĩa, trong chương trình cứu rỗi, của việc Đấng phục sinh từ giã môn đệ và thế gian còn được kín đáo diễn tả trong câu sau cùng của Phúc âm Lc. Sau khi các môn đệ trở lại Giêrusalem “họ hằng ở trong đền thờ mà chúc tụng Thiên Chúa”. Đối với Lc, Đền thờ là mục đích thực sự của Chúa Giêsu, là nơi sau cùng Ngài cư trú và giảng dạy (Lc 19,45tt; 21,37-38; 22,53). Bây giờ đền thờ trở thành nơi cư trú của cộng đoàn chứng nhân thăng thiên, và còn là nơi tập trung sau này cho cộng đoàn chứng nhân hiện xuống (Cv 2,46; 3,1tt; 5,12.20-21; 5,42…) Trong đền thờ, từ nay sẽ vang lên lời ngợi khen Thiên Chúa do Giáo hội của các chứng nhân thăng thiên, sẽ vang lên lời chúc tụng (c.53: eulogein) phát xuất từ lời chúc lành (c.50: êulôgêsein) của Đấng đã lên trời. Ở đây cũng như trong Cựu ước, eulogein ám chỉ lời cảm tạ và chúc tụng Thiên Chúa qua kinh nguyện và thánh ca. Và một lần nữa, có lẽ trong ý của tác giả phúc âm, khởi điểm và cùng điểm đã liên kết chặt chẽ với nhau. Vì ngay từ Lc 1 và 2, Đền thờ đã đóng một vai trò quan trọng, đặc biệt là như chỗ của những người “ngóng đợi phúc cứu chuộc của Israel” (Lc 2,38; 1,8tt; 2,27.37.46). Khi Gioan tẩy giả sinh ra, Giacaria đã cất lời khen ngợi: “Chúc tụng Chúa, Thiên Chúa của Israel” (1,64.68). Simêon cũng ẵm lấy con trẻ Giêsu trên tay mà ca ngợi rằng: “Mắt tôi đã thấy ơn cứu độ Người đã dọn sẵn trước mặt muôn dân” (2,28.30). Và hôm nay bắt đầu thực hiện những gì đã được đoan hứa và diễn tả ra trong lời ngợi khen chúc tụng ấy. Ơn cứu độ đã dọn sẵn và đã được ban tặng cho muôn dân trong lời chúc tụng ngợi khen Thiên Chúa, một phụng vụ chẳng bao giờ cùng.
KẾT LUẬN
Trình thuật Thăng thiên được trình bày như sự khai mào cho cảnh hiện xuống vĩ đại và cho lịch sử của một Giáo hội từ nay vắng bóng Đức Giêsu. Cuối phúc âm, có lẽ chúng ta có một dấu hiệu tiên báo sự bành trướng của Giáo hội trong việc Chúa Giêsu đem các môn đệ ra ngoài thành Giêrusalem; nhưng đó chưa phải là điều cốt yếu. Trong đoạn kết phúc âm này, Chúa Giêsu vẫn còn là mục tiêu. Và chủ ý của Lc ở đây còn lộ rõ hơn nữa khi ông cố ý tìm cho cử chỉ cuối cùng của Đấng hiển vinh một hình ảnh vĩ đại trong Cựu ước: hình ảnh vị thượng tế giơ tay chúc lành cho dân chúng đang phủ phục dưới chân mình.
Ý HƯỚNG BÀI GIẢNG
1. Hôm nay chúng ta mừng lễ Thăng thiên, mừng ngày Chúa Giêsu trở về với Cha Ngài và lãnh nhận vinh quang đã hứa ban cho Con Người. Thực ra, mầu nhiệm thăng thiên còn phong phú hơn thế. Chúa Giêsu đã trở về với Chúa Cha từ lâu; ngay từ ngày phục sinh, Ngài đã được tôn vinh rồi, như nhiều đoạn trong kinh thánh đã minh chứng. Hôm nay đúng ra chúng ta mừng việc Ngài tỏ mình một cách khả giác sau cùng cho các môn đệ trước khi trở lại vào ngày cánh chung. Các bài đọc cho chúng ta thấy việc thăng thiên thực ra là việc biến đổi cách thức hiện diện của Chúa Kitô trên trần gian này. Thật vậy, nếu Chúa Giêsu trở về với Chúa Cha luôn mãi, điều đó không có nghĩa là Ngài từ bỏ loài người, nhưng chỉ muốn đổi cách thức hiện diện với họ. Vì nếu phúc âm phải được rao giảng cho mọi người ở mọi thời và ở mọi nơi, thì Chúa Giêsu phải hiện diện cho họ một cách thích ứng. Để được như vậy, Ngài đã chọn nhiều cách hiện diện khác nhau: qua những chứng nhân được Chúa Thánh Thần tác động, qua bí tích Thánh thể, qua tiếng nói của Giáo hội trong tâm hồn người tín hữu. Bằng những cách thức khác nhau đó, Chúa Giêsu có thể hiện diện trong mỗi người chúng ta và trong mọi thế hệ nhân loại. Nhưng nếu Chúa Giêsu tiếp tục mang một thể xác trên trần gian này, sự hiện diện của Ngài sẽ bị giới hạn vào một nơi, một thời. Với việc Thăng thiên, Chúa Giêsu đã bỏ cách hiện diện hạn hẹp bằng thể xác, để từ nay hiện diện luôn mãi cho mỗi người chúng ta.
2. Cuộc khải hoàn của Chúa Giêsu cũng là cuộc khải hoàn của các tín hữu. Như việc tử nạn, Ngài lên trời là vì chúng ta. Cả hai biến cố đều nhằm cứu rỗi chúng ta. Ngài đã nói cùng các môn đệ: “Ta đi dọn chỗ cho các con”. Khi từ giã họ, Ngài đã dâng lên Thiên Chúa một lời cầu nguyện mà cũng là một lời hứa: “Lạy Cha, những kẻ Cha đã ban cho con, con muốn là con ở đâu họ cũng được ở đó để họ chiêm ngắm vinh quang của Con” (Ga 17,24) Chúa Giêsu lên trời để lãnh lấy vinh quang cho các tín hữu kết hợp với Ngài.
3. Khi về trời dưới mắt các môn đệ, Chúa Giêsu dạy cho chúng ta một cách hết sức cụ thể đây là mục đích của đời sống. “Đô thành chúng ta là ở trên trời” (Ph 3,20), kinh thánh đã nói. Chỗ khác kinh thánh cũng rút từ việc thăng thiên một kết luận áp dụng cho các môn đệ: “Anh em hãy tìm kiếm những điều trên cao, nơi Đức Kitô đang ngự” (Col 3,1). Vậy nếu chúng ta xác tín rằng mình phải ở “trên cao”, thì trước hết hãy qui hướng đời sống chúng ta về đó để bảo đảm hạnh phúc vĩnh cửu cho mình. Dĩ nhiên điều đó không có nghĩa là phải xuất thế, xa lánh trần gian. Trái lại, phải nỗ lực làm việc để chu toàn phận sự Thiên Chúa giao phó cho mỗi người trong hoàn cảnh Ngài đã đặt định. Nhưng đừng để mình bị nô lệ bởi những vật trần gian này: của cải, gia đình, việc làm, thành công đến độ bỏ quên thiên đàng. Hạnh phúc cho ai trải qua cuộc đời trong việc tuân theo “Đấng đã lên ngự bên hữu ngai uy nghi trên các tầng trời” (Dt 8,1). Chúa Giêsu cũng đã nói với Thánh Gioan trong một thị kiến: “Ai thắng, ta sẽ cho ngự với Ta trên ngai của ta” (Kh 3,21)
D/ Lm. Đaminh Trần đình Nhi
SỨ MỆNH TRUYỀN GIÁO
Ta có khuynh hướng coi lễ Chúa Thăng Thiên là một biến cố trong cuộc đời Chúa Giê-su tại trần gian. Điều đó đúng vì biến cố ấy là một trong những biến cố nằm trong kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa. Tuy nhiên, hơn cả một biến cố, việc Chúa Giê-su lên trời sau khi sống lại còn là một sứ mệnh, sứ mệnh đưa nhân loại về cùng Chúa Cha. Do đó, ta không chỉ chiêm ngưỡng Chúa lên trời như việc hoàn tất sứ mệnh của Người ở trần gian, mà còn suy nghĩ về sứ mệnh lên trời của Giáo Hội, một tiếp nối sứ mệnh của Chúa Giê-su và con đường Người thiết lập để đưa nhân loại lên cùng Thiên Chúa.
1) “Người rời khỏi các ông và được rước lên trời”
Khung cảnh biến cố Chúa lên trời xảy ra gần Bê-ta-ni-a và được thánh sử Lu-ca mô tả như một buổi cử hành phụng vụ. Chúa Giê-su nhắc lại về sứ mệnh của Người đã được nói đến trong Kinh Thánh, rồi truyền cho các Tông Đồ đi rao giảng và làm chứng nhân cho Người. Chúa chúc lành cho các ông. Còn các ông thì bái lạy Người, cử chỉ tôn sùng Chúa Giê-su là Đức Chúa.
Bốn mươi ngày sau khi sống lại từ kẻ chết, Chúa Giê-su đã hiện diện với các Tông Đồ qua thân xác phục sinh của Người. Trong các lần hiện ra, Chúa thường nhắc nhở các ông nhớ lại những lời Kinh Thánh nói về Người để các ông hiểu và xác tín ý nghĩa tại sao Người đến trần gian, giảng dạy, chịu tử nạn và sống lại. Giờ đây các ông đã biết khá rõ Chúa Giê-su là Đấng Ki-tô như thế nào và sứ mệnh của Người là gì. Các ông chỉ còn chờ Đấng Bảo Trợ là Thánh Thần được sai đến giúp các ông nắm được “sự thật toàn vẹn” (Ga 16:13). Đây sẽ là chuẩn bị cuối cùng để các Tông Đồ sẵn sàng ra đi rao giảng Chúa Giê-su Ki-tô và Tin Mừng cứu độ của Người.
Đã đến lúc Chúa Phục Sinh kết thúc việc hiện ra với các Tông Đồ và trở về với Đấng đã sai Người đi. Thánh sử ghi lại một hình ảnh đầy uy nghi: “Và đang khi chúc lành, thì Người rời khỏi các ông và được rước lên trời”. Thật khác hẳn với khi Người từ trời đến với nhân loại. Khi ấy, Người nhận một thiếu nữ đơn sơ khiêm nhượng làm mẹ (Lc 1:30-31) và tại một thành phố chẳng có cái gì hay đẹp (Ga 1:46), sinh ra trong cảnh nghèo cùng cực (Lc 2:7). Cung cách Người đến với ta trong nghèo nàn và trở về với Chúa Cha trong vinh quang diễn tả thân phận của những kẻ được Thiên Chúa cứu độ, từ tình trạng nghèo nàn bụi đất của con người tiến lên chia sẻ hạnh phúc vĩnh cửu của Thiên Chúa. Đó là cuộc xuất hành của ta từ trần gian về nhà Cha, tham dự vào mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa Ki-tô là Trưởng Tử nhân loại mới. Với tư cách là con đầu lòng của nhân loại mới, Chúa Ki-tô đi trước để dọn chỗ cho ta. “Nếu Thầy đi dọn chỗ cho anh em, thì Thầy sẽ trở lại và đem anh em về với Thầy, để Thầy ở đâu, anh em cũng ở đó” (Ga 14:3). Như vậy ta mới hiểu được việc lên trời của Chúa Giê-su là giai đoạn kết thúc công cuộc cứu độ loài người và là bảo đảm cho số phận tương lai của ta.
2) “Chính anh em là chứng nhân của những điều này”
Đã nhiều lần Chúa Giê-su dạy các môn đệ phải làm chứng nhân cho Người và cho Tin Mừng (Mt 10:18; 24:14). Họ đã tận mắt nhìn thấy những điều Chúa làm, cách Chúa sống và đối xử với tha nhân. Chính tai họ đã nghe tiếng Người, nghe những lời giảng đơn sơ nhưng vô cùng thâm thúy, nghe những lời ca ngợi từ rất nhiều người nói về Chúa. Nhất là họ đã được tiếp xúc hằng ngày với Người, cảm nghiệm được tình yêu Người dành cho họ. Có biết bao điều họ có thể làm chứng về Người. Thánh Gio-an Tông Đồ quả thực chẳng nói phóng đại: “Còn có nhiều điều khác Đức Giê-su đã làm. Nếu viết lại từng điều một, thì tôi thiết nghĩ: cả thế giới cũng không đủ chỗ chứa các sách viết ra” (Ga 21:25).
Trong bối cảnh Chúa lên trời vinh hiển, Người dạy các Tông Đồ: “Có lời Kinh Thánh chép rằng: Đấng Ki-tô phải chịu khổ hình, rồi ngày thứ ba từ cõi chết sống lại, và phải nhân danh Người mà rao giảng cho muôn dân” (Lc 24:46-47). Nội dung việc rao giảng là nói về Đấng Ki-tô và sứ mệnh của Người. Cao điểm sứ mệnh của Người là “phải chịu khổ hình, rồi ngày thứ ba, từ cõi chết sống lại”. Các Tông Đồ đã nghe Chúa tiên báo về cuộc Thương Khó và Phục Sinh. Thế mà khi gian nan xảy ra cho Chúa, họ đã cao chạy xa bay, bỏ Thầy mà trốn hết. Giờ đây trước khi lên trời, Chúa truyền cho họ phải làm chứng nhân cho cái chết và sự sống lại của Người, dù họ có phải chịu bách hại vì việc làm chứng ấy. Nhưng từ nay họ sẽ đủ can đảm và nghị lực để làm công việc ấy vì “Thầy sẽ gửi cho anh em điều Cha Thầy đã hứa” tức là Thánh Thần xuống trên họ trong ngày lễ Ngũ tuần (Cv 1:8; 2:3).
Thế nào là chứng nhân của cuộc Thương Khó và Phục Sinh? Thực không ai hiểu ý nghĩa này thấu đáo hơn thánh Phao-lô Tông Đồ. Ngài cho ta câu trả lời qua lời nhắn nhủ người môn đệ yêu dấu Ti-mô-thê: “Anh hãy nhớ đến Đức Giê-su Ki-tô, Đấng đã sống lại từ cõi chết, Đấng xuất thân từ dòng dõi Đa-vít, như tôi vẫn nói trong Tin Mừng tôi loan báo. Vì Tin Mừng ấy, tôi chịu khổ… Tôi cam chịu mọi sự, để mưu ích cho những người Thiên Chúa đã chọn, để họ cũng đạt tới ơn cứu độ trong Đức Ki-tô Giê-su, và được hưởng vinh quang muôn đời. Đây là lời đáng tin cậy: Nếu ta cùng chết với Người, ta sẽ cùng sống với Người. Nếu ta kiên tâm chịu đựng, ta sẽ cùng hiển trị với Người” (2 Tm 2:8-12).
3) Sứ mệnh xuất hành của Giáo Hội
Chúa Giê-su là Đầu của Giáo Hội để thâu hợp mọi phần tử nhân loại về một mối (recapitulation), làm thành một cuộc Vượt Qua Mới tiến về quê trời. Người trao cho Giáo Hội sứ mệnh tiếp tục công việc thâu hợp ấy qua việc rao giảng. Trong Tin Mừng Lu-ca, Giê-ru-sa-lem là khởi điểm cuộc Xuất Hành của Chúa Giê-su để về với Chúa Cha. “Khi đã tới ngày Đức Giê-su được rước lên trời, Người nhất quyết đi lên Giê-ru-sa-lem” (Lc 9:51). Do đó, Người cũng truyền cho các Tông Đồ và Giáo Hội phải lấy Giê-ru-sa-lem như điểm xuất phát rao giảng Tin Mừng cứu độ. Theo lời Chúa dạy, các ông đã “ở lại trong thành” để chờ lãnh nhận “quyền năng từ trời ban xuống” là Thánh Thần, trước khi ra đi mời gọi người ta “sám hối để được ơn tha tội” như ta thấy được kể lại trong sách Công vụ Tông Đồ.
Sứ mệnh truyền giáo là sứ mệnh chung cho mọi Ki-tô hữu. Ta đã được Chúa Ki-tô quy tụ và lãnh nhận quyền năng Thánh Thần để tham gia vào cuộc xuất hành của Giáo Hội. Ta không đi một mình, nhưng dưới sự lãnh đạo của Mô-sê Mới là Chúa Ki-tô và cùng với anh chị em khắp nơi. Ta cũng không đi một cách thụ động hoặc vô ý thức, nhưng biết mình đang đi về đâu và phải làm gì trong cuộc xuất hành ấy. Lời Đức Ki-tô là châm ngôn trong cuộc hành trình: Chính anh em là chứng nhân của những điều này, nghĩa là chứng nhân cho cuộc tử nạn và sống lại của Người.
4) Suy nghĩ và cầu nguyện
Có khi nào tôi suy nghĩ về ý nghĩa của việc Chúa lên trời gắn liền với số phận được cứu độ của tôi không? Biến cố lên trời của Chúa có giúp tôi luôn luôn lạc quan và hy vọng không?
Chúa Giê-su nói với tôi: Con là chứng nhân của những điều này. Vậy tôi sẽ làm chứng điều gì về Chúa thích hợp nhất và rõ ràng nhất qua cuộc sống của tôi hiện nay?
Lời thánh Phao-lô (2 Tm 2:12) sẽ giúp tôi sống kiên nhẫn trong cuộc sống khó khăn của tôi như thế nào?
Cầu nguyện
“Lạy Chúa Giê-su phục sinh, Chúa đã sống đến cùng cuộc Vượt qua của Chúa, xin cho con biết sống cuộc Vượt qua mỗi ngày của con, Vượt qua sự nhỏ mọn và ích kỷ. Vượt qua những đam mê đang kéo ghì con xuống. Vượt qua nỗi sợ khổ đau và nhục nhã. Vượt qua đêm tăm tối cô đơn của Vườn Dầu. Vượt qua những khắc khoải của niềm tin. Vượt qua những thành kiến con có về người khác… Chính vì Chúa đã phục sinh nên con vui sướng và can đảm vượt qua, dù phải chịu mất mát và thua thiệt. Ước gì con biết noi gương Chúa phục sinh gieo rắc khắp nơi bình an và hy vọng, tin tưởng và niềm vui. Ước gì ai gặp con cũng gặp thấy sự sống mãnh liệt của Chúa.”
(Trích RABBOUNI, lời nguyện 83)
