Hình ảnh thường được dùng như dấu chỉ diễn tả về một người, về ý nghĩa trong đời sống. Đức Chúa Thánh Thần là một người, Ngôi thứ ba Thiên Chúa. Nhưng không ai biết hình thể của Ngài như thế nào. Nên hình ảnh con chim bồ cầu là một trong những hình ảnh được dùng để chỉ diễn tả về Ngài.
Nhưng đâu là nguồn gốc cùng ý nghĩa chim bồ câu cho đời sống tinh thần đạo giáo?
Hình ảnh chim bồ câu xưa nay trong dân gian được dùng là dấu chỉ ẩn chứa ý nghĩa sâuj thẳm dưới nhiều phương diện khía cạnh trong đời sống từ thời xa xưa, và không chỉ riêng giới hạn trong nền văn minh văn hóa Kytô giáo.
Từ thời thượng cổ xa xưa, chim bồ câu được vẽ tạc đứng trên đầu vị thần Ischar như dấu chỉ sự sinh sản phì nhiêu.
Ở bên Hylạp chim bồ câu được coi như thần thánh hiện thân của thần Aphrodite.
Ở bên Ấn độ chim bồ câu mầu đen là hình ảnh của con chim mang lại bất hạnh, mang đến sự chết chóc.
Bên đạo Hồi giáo trái lại xem chim bồ câu là con chim thánh, vì chim bồ câu gìn giữ che chở Tiên Tri Mahommed trên đường tỵ nạn chạy trốn.
Thời xa xưa, có quan niệm chim bồ câu còn non nhỏ chỉ về người phụ nữ , và người ta thả chim bồ câu cho bay đi lên trời vào ngày lễ cưới. Tập tục này có lẽ cho rằng chim bồ câu sẽ sống chung song đôi với nhau như vợ chồng luôn mãi. Chim bồ câu là hình ảnh của nữ thần tình yêu.
Chim bồ câu còn được gọi là con cừu của loài chim trên thế giới, vì tính tình hiền từ của chúng. Chim bồ cầu xưa nay là loài giữ lòng trung thành với nhau. Hình ảnh thường vễ diễn tả hai chim bồ chuyền qua miệng mỏ đưa chuyền cho nhau giây sợi khi đan tổ xây nhà cho nhau. Hình ảnh này giống như hai người đang yêu thương nhau hôn nhau.
Thời thượng cổ hình chim bồ câu được chạm khắc chung quanh cỗ áo quan người qua đời như dấu chỉ linh hồn người qua đời bay bổng về thiên đàng.
Trong Kytô giáo hình chim bồ câu ngậm cắn triều thiên các Thánh Tử đạo ở mỏ của nó. Và hình ảnh chim bồ câu còn là hình ảnh diễn tả vẽ về Đức Chúa Thánh Thần.
Chim bồ câu được trình bày là hình tượng của Đức Chúa Thánh Thần tạo nguồn thần hứng cho bốn vị Thánh sử viết Phúc âm của Chúa Giêsu, và cho Thánh giáo phụ trong Hội thánh – đôi khi hình chim bồ câu được vẽ tạc đậu trên vai các vị đang khi quay đầu nói rót vào tai các ngài.
Trong tranh ảnh diễn tả cảnh Thiên Thần truyền cho Đức Mẹ hình ảnh Đức Chúa Thánh Thần như chim bồ câu cũng là hình ảnh bay đậu trên không trung nơi đỉnh đầu Đức Mẹ Maria. Bức tranh vẽ hinh ảnh Chúa Ba ngôi, hình chim bồ câu là ngôi thứ ba ở giữa Đức Chúa Cha, ngôi thứ nhất và Chúa Giêsu, ngôi thứ hai. Trong bỡ ngỡ ngạc nhiên có thể nói được rằng, hai ngôi bản tính Thiên Chúa của đức Chúa Cha và Đức Chúa con, được trình bày là con người, đang khi ngôi thứ ba, Đức Chúa Thánh Thần, lại là chim bồ câu, một con vật.
Như thế phải hiểu thế nào về Đức Chúa Thánh Thần?
Trong Kinh Thánh diễn tả Đức Chúa Thánh Thần bay lượn trên khoảng không gian còn hỗn độn lúc Thiên Chúa tạo dựng vũ trụ ( St 1,2). Điều này nói lên, Chúa Thánh Thần như một con chim dương cánh bay lượn nhẹ nhàng, chiếu tỏa sự sống động đầy sức năng động, mang đến sự biến chuyển thay đổi cho vụ trụ được thành hình.
Chim bồ câu báo tin cho gia đình Ông Noah cơn lụt đại hồng thủy kéo dài 40 đêm ngày đã chấm dứt. Điều này nói lên chim bồ câu là sứ gỉa của sáng tạo mới. Trong bài tường thuật về sáng tạo thiên nhiên, từ hư không Thiên Chúa đã tão thành vũ trụ. Qua lụt đại hồng thủy nước bao phủ toàn vũ trụ 40 ngày đêm, mọi sự chìm ngập trôi đi trong biển nước. Sau khi nước lụt rút đi, mặt đất khô trồi lên và Thiên Chúa bắt đạo một tạo dựng mới.
Phúc âm thuật lại, khi Chúa Giêsu chịu phép rửa tội ở sông Giordan, Đức Chúa Thánh Thần như hình con chim bồ câu bay đậu trên Chúa Giêsu ( Lc 3,22). Chim bồ câu được dùng là hình ảnh chỉ về đức Chúa Thánh Thần muốn nói lên sự bén nhạy thiên nhiên đã bẩm sinh nơi con vật này. Cũng vậy, công việc rao giảng phục vụ của Chúa Giêsu được nhấn mạnh ngay từ lúc đầu là sự bén nhậy, cảm thông của Chúa với con người. Không hẳn qua sự chữa lành làm phép lạ của Chúa Giêsu, nhưng còn qua sự dấn thân sẵn sàng hy sinh đời sống mình làm hiến lễ mang lại ơn cứu chuộc cho con người.
Hình ảnh chim bồ câu tượng trưng cho Đức Chúa Thánh Thần bay đậu trên các Thánh Tông đồ và Đức Mẹ Maria ngày lễ Ngũ tuần.
Hình ảnh chim bồ câu bay đậu trên đỉnh đầu Đức Mẹ Maria khi Thiên Thần đến truyền tin cho Maria sẽ thụ thai Giêsu làm người bởi phép Đức Chúa Thánh Thần. Chim bồ câu là hình ảnh vẽ diễn tả về Đức Chúa Thánh Thần.
Lễ Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống 2012
Lm. Đaminh Nguyễn ngọc Long (www.songductin.de)
