Chính viên đá bọn thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc;
đó là việc Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta”.
(Mt 21,42)
BÀI ĐỌC I: St 37, 3-4. 12-13a. 17b-28
“Này thằng chiêm bao đến kia rồi, anh em hãy lại đây, chúng ta bắt giết nó”.
Trích sách Sáng Thế.
Israel mến thương Giuse hơn mọi đứa con khác, vì ông sinh ra Giuse trong lúc tuổi già. Ông may cho Giuse một chiếc áo nhiều mầu. Các anh của Giuse thấy cha mình thương Giuse hơn mọi đứa con, nên sinh lòng ghen ghét và không thể nói chuyện thân mật với Giuse.
Khi các anh Giuse đi chăn những đoàn chiên của cha mình tại Sikem, thì Israel nói với Giuse: “Có phải các anh con đang chăn chiên ở Sikem không ? Con hãy lại đây, cha sai con đi tìm các anh con”.
Giuse đi tìm các anh mình và gặp các anh tại Đôtain. Khi các anh thấy Giuse từ đằng xa tiến lại gần, họ liền âm mưu tìm cách giết Giuse. Họ nói với nhau rằng: “Này thằng chiêm bao đến kia rồi, anh em hãy lại đây, chúng ta bắt giết nó, ném xác nó xuống một cái giếng cạn và nói nó bị thú dữ ăn thịt, rồi xem các điềm chiêm bao của nó sẽ ra sao ?”
Ruben nghe nói thế, liền định cứu Giuse khỏi tay anh em, nên nói rằng: “Chúng ta đừng giết nó, đừng làm đổ máu, song ném nó xuống giếng nơi hoang vu này, và như thế, tay các em không phải vấy máu”. Ruben nói như thế, vì có ý muốn cứu Giuse khỏi tay các anh em, để đem Giuse về cho cha mình. Khi Giuse vừa đến gần, các anh liền cởi áo dài Giuse đang mặc, và bắt ném xuống giếng cạn.
Đang khi các ông ngồi ăn bánh, thì thấy một đoàn người Ismael từ Galaad tiến về Ai-cập, các con lạc đà của họ chở đầy hương liệu, nhựa thơm và dầu thơm. Giuđa nói với các anh em rằng: “Chúng ta giết em chúng ta và giấu máu nó đi, thì có ích lợi gì ? Tốt hơn là chúng ta đem bán nó cho người Ismael và tay chúng ta không phải vấy máu, vì Giuse là em ruột thịt chúng ta”. Các anh em nghe theo lời Giuđa, nên khi các người lái buôn từ Mađian đi ngang qua đó, các ông kéo Giuse lên khỏi giếng và đem bán cho các người Ismael với giá hai mươi đồng bạc, và họ dẫn Giuse sang Ai-cập.
Đó là lời Chúa.
ĐÁP CA: Tv 104, 16-17. 18-19. 20-21
Đáp: Các ngươi hãy nhớ lại những điều kỳ diệu Chúa đã làm (c. 5a).
Xướng:
1) Chúa đã gọi cảnh cơ hàn về trên đất nước, và rút đi mọi sự nâng đỡ bằng cơm bánh. Ngài đã sai một người đi trước họ: Giuse đã bị bán để làm nô lệ. – Đáp.
2) Thiên hạ đã lấy xiềng để trói chân người, và cổ người bị cột bằng xích sắt, cho tới khi ứng nghiệm lời tiên đoán của người, lời của Chúa đã biện minh cho người. – Đáp.
3) Vua đã sai cởi trói cho người, Chúa của chư dân cũng đã giải phóng người. Vua đã tôn người làm chủ của mình, và làm chúa trên toàn diện lãnh thổ. – Đáp.
Tin mừng: Mt 21,33-43.45-46
33 Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lão trong dân rằng: “Các ông hãy nghe dụ ngôn này: Có ông chủ nhà kia trồng được một vườn nho. Ông rào dậu chung quanh, đào hầm ép rượu và xây tháp canh; đoạn ông cho tá điền thuê, rồi đi phương xa.
34 Đến mùa nho, ông sai đầy tớ đến nhà tá điền để thu phần hoa lợi. 35 Nhưng những người làm vườn nho bắt các đầy tớ ông: đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác.
36 Chủ lại sai một số đầy tớ khác đông hơn trước, nhưng họ cũng xử với chúng như vậy. 37 Sau cùng chủ sai chính con trai mình đến với họ, vì nghĩ rằng: Họ sẽ kính nể con trai mình.
38 Nhưng bọn làm vườn vừa thấy con trai ông chủ liền bảo nhau: “Đứa con thừa tự kia rồi: Nào anh em! Chúng ta hãy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó”. 39 Rồi họ bắt cậu, lôi ra khỏi vườn nho mà giết.
40 Vậy khi chủ về, ông sẽ xử trí với bọn họ thế nào ? 41 Các ông trả lời: “Ông sẽ tru diệt bọn hung ác đó và sẽ cho người khác thuê vườn nho để cứ mùa nộp phần hoa lợi”. 42 Chúa Giêsu phán: “Các ông chưa bao giờ đọc thấy trong Kinh Thánh sao:
“‘Chính viên đá bọn thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc; đó là việc Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta’ ? 43 Bởi vậy, Ta bảo các ông: Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái”.
45 Các Thượng tế và biệt phái nghe dụ ngôn đó, thì hiểu Người ám chỉ về mình. 46 Họ liền tìm cách bắt Người, nhưng lại sợ dân chúng, vì thiên hạ đều tôn Người là Tiên tri.
Suy niệm
1. 5 Phút Cho Lời Chúa: SINH HOA LỢI CHO NƯỚC CHÚA
“Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi.” (Mt 21,43)
Suy niệm:Ngôn sứ I-sai-a đã ví dân Do Thái, dân riêng của Chúa, như một vườn nho quý giá được Ngài yêu thương chăm sóc một cách thật đặc biệt. Tiếc thay, vườn nho ấy bị tàn phá tan hoang, cây nho quý bị thoái hoá trở thành nho dại (x. Is 5,1-7; Tv 79,13-14). Hôm nay, Chúa Giê-su kể lại bài ca vườn nho ấy bằng một dụ ngôn và Ngài cho biết thảm trạng ấy là do bàn tay của các tá điền, chẳng những làm cho vườn nho hoang tàn mà còn dã tâm chiếm đoạt cả vườn nho nữa. Ông chủ vườn nho đã ra quyết định tối hậu đối với bọn tá điền hung ác, ám chỉ những người lãnh đạo Do Thái đương thời, đồng thời cũng là thông điệp cho mỗi người chúng ta trong thời đại này: “Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi.”
Mời Bạn: Mỗi người chúng ta là một cành nho, đồng thời là tá điền trong vườn nho của Thiên Chúa là Hội thánh. Chúng ta được mời gọi nên thánh và được sai đi để “sinh lợi cho Nước Thiên Chúa”. Hãy là những sứ giả đem Tin Mừng Đức Giê-su Ki-tô đến những người mà bạn gặp gỡ trong cuộc sống hôm nay.
Sống Lời Chúa: Là công dân Nước Trời, bạn tận tâm phục vụ những người mà bạn có bổn phận phải chăm sóc với ý hướng “sinh lợi cho Nước Thiên Chúa”.
Cầu nguyện: Lạy Chúa Giê-su, cám ơn Chúa cho chúng con được là con dân Nước Chúa, và chúng con có bổn phận làm cho Nước ấy sinh hoa lợi. Xin ban thêm niềm tin và lòng yêu mến Chúa trong tâm hồn chúng con để suy nghĩ, cử chỉ, hành động của chúng con nên khí cụ kiến tạo Nước Chúa!
2. Lm. Giuse Đinh Lập Liễm: DỤ NGÔN NHỮNG TÁ ĐIỀN SÁT NHÂN
- Qua dụ ngôn này ta thấy Thiên Chúa đã yêu thương tuyển chọn và chăm sóc dân Người. Nhưng những con người bất tín, điển hình là các nhà lãnh đạo Do thái đã đưa dân vào con đường bất nghĩa. Người đã sai các tiên tri đến với họ, và đã bị đối xử tàn tệ. Cuối cùng Thiên Chúa đã sai chính Con Một của Người đến. Ngài đã bị họ sỉ nhục, đánh đòn và đóng đinh vào thập giá. Nhưng chính nhờ Ngài, ơn cứu độ đã được thực hiện cho muôn người. Qua cái chết của Đức Giêsu, một dân tộc mới được hình thành. Giáo hội được khai sinh.
- Ý nghĩa của dụ ngôn: chủ vườn nho là Thiên Chúa, vườn nho là dân Do thái, những tá điền làm vườn nho là các tư tế, biệt phái và luật sĩ, các đầy tớ được sai đến bị bắt, bị đánh đập và bị giết chết là các tiên tri, hoa lợi là kết quả của những việc lành, con trai duy nhất của ông chủ là Đức Giêsu, bị lôi ra khỏi vườn tức là bị đem ra khỏi thành Giêrusalem mà giết. Cuối cùng, ông chủ sẽ tru diệt bọn hung ác đó, tức là Thiên Chúa sẽ trừng phạt dân Do thái.
- Dụ ngôn này có tính cách lịch sử: nghĩa là một đàng diễn tả những biến cố có thực, là những can thiệp của Thiên Chúa trong lịch sử dân Do thái, và thái độ của dân Do thái đối với những tiên tri Chúa sai đến với họ, thái độ của họ đối với chính Chúa.
Dụ ngôn cũng mang tính cách tiên tri: nơi con người thời đại đang và sẽ đến đối xử với Thiên Chúa và những tá điền vườn nho là hình ảnh các giới lãnh đạo Do thái nhưng cũng chỉ trực diện mỗi chúng ta ngày hôm nay, những người trong giao ước mới, được mời gọi đi làm vườn nho. Chúng ta là những tá điền được Chúa trao phó trách nhiệm trông coi vườn nho và làm phát sinh hoa lợi. Những gì ta đang có là hoa lợi từ vườn nho.
- Mình muốn tước lấy hoa trái của Thiên Chúa, muốn mình định đoạt tất cả, loại Thiên Chúa trong cuộc đời mình, chính là hình ảnh của những tá điền bất lương của ngày hôm nay, con người vẫn đang đi vào vết xe đổ của lịch sử: Khi chúng ta chọn lựa cho mình một cách sống tự mình là chủ định đoạt “vườn nho” mà không cần biết Đấng làm chủ vườn nho, chúng ta muốn tước đoạt của “thừa tự” của Đấng làm Con Thiên Chúa. Chúng ta đang phác hoạ lại hình ảnh Nguyên tổ trong Vườn Địa đàng xưa: muốn lấy cái “biết” của Thiên Chúa qua hành động hái và ăn trái “hiểu biết” theo ý đồ của Satan, để có vinh quang bằng Đấng Tạo Hoá. Nhưng, sự “biết” không thấy, lại bị tước đoạt vườn Địa đàng được trao phó. Những tá điền vườn nho cũng vậy, khi giết con thừa tự, vườn nho không những không được hưởng, mà lại còn bị chủ vườn nho lấy lại giao cho tá điền khác (Vinh Sơn, Suối nguồn tình yêu, I, tr 198).
- Ngày nay, chúng ta cũng được coi là vườn nho của Thiên Chúa. Tất cả những gì Chúa ân cần săn sóc ban cho đều là hồng ân của Chúa. Chúng ta được tự do hành động, sắp xếp công việc theo ý ta, nhưng ta phải chịu trách nhiệm về những việc làm ấy. Bổn phận của chúng ta là phải cố gắng làm việc cho tốt đẹp để đáp lại tình thương của Chúa đối với chúng ta.
Sách có chữ rằng: “Tiền xa ký phúc, hậu xa khả giới”: xe trước đổ, xe sau phải coi chừng. Dân Do thái ngày xưa đã bất trung nên đã bị Thiên Chúa ruồng bỏ. Ngày nay chúng ta là dân Do thái mới được Thiên Chúa săn sóc giữ gìn, chúng ta phải tránh xa vết xe cũ kẻo phải hư đi, nhưng phải trung thành với hồng ân Chúa ban, bằng cách làm cho ơn Chúa được sinh hoa kết quả dồi dào trong đời sống; đồng thời cũng phải biết chia sẻ cho người khác nữa.
- Truyện: Không biết chia sẻ của Chúa ban
Một người nghèo nọ được thần tài gõ cửa, nên không mấy chốc căn nhà của anh bỗng rộn lên tiếng cười của vợ con, họ hàng và láng giềng. Một cuộc sống xứng với nhân phẩm hơn đó là điều mà con người may mắn này đã cảm nhận được.
Tuy nhiên, may mắn nào cũng kéo theo những đòi hỏi mà đòi hỏi thách thức nhất của người nghèo bỗng trở thành giàu có là: hãy chia sẻ với người khác. Không mấy chốc, bà con họ hàng từ các nơi đổ xô về căn nhà nghèo nàn của anh để xin giúp đỡ, trước là nhận họ sau là nhận hàng, đó là thói thường của người đời.
Kẻ trúng số hiểu được các tâm lý thông thường ấy, lúc đầu được thúc đẩy bởi lòng quảng đại, ông không ngần ngại chia sớt cho mọi người. Nhưng dần dà con số người đến xin giúp đỡ ngày càng gia tăng cho đến một lúc cuộc sống riêng tư và êm ấm của gia đình hầu như bị xáo trộn triền miên. Người đàn ông không còn đủ kiên nhẫn nữa.
Một hôm, ông đề nghị với vợ:
– Hay là ta dọn đi một nơi khác.
Người vợ lắc đầu bảo:
– Mình có đi đâu thì thiên hạ cũng tìm tới.
Nhưng người chồng giải thích:
Mình sẽ đi đến một chỗ không ai biết, mình sẽ đổi tên đổi họ, cũng không cho ai biết mình đi đâu, và sẽ cố gắng sống một cách đơn giản, để không ai để ý đến mình nữa, ngay cả mấy đứa nhỏ cũng không cho biết mình đã trúng số.
Người vợ thắc mắc:
– Còn tiền bạc thì mình để đâu ?
Chồng trả lời dứt khoát:
Mình sẽ đem chôn giấu, mình sẽ sống như thể không hề trúng số, chỉ đem ra dùng khi nào cần thiết mà thôi.
Thế là cả gia đình dọn đến một nơi khác như dự kiến: họ lén lút ra đi không ai biết, tiền bạc đem chôn cất, con cái còn quá nhỏ nên không biết việc gì đã xảy ra, họ sống nghèo nàn trong một khu ổ chuột. Ngày qua ngày, chính họ cũng quên rằng mình đã có lần trúng số, và khi họ chết thì tất cả mọi tài sản đều mất hết. Họ quên cả việc viết chúc thư cho con cái để trao lại tài sản cho chúng.
3. Lasan Ngô Văn Vỹ, O.Cist: SINH HOA TRÁI TỐT GIỮA ĐỜI
Tin Mừng hôm nay cho ta thấy lòng yêu thương kiên nhẫn của Thiên Chúa trước sự bộ bạc, bất trung của con người.
Ông chủ trong du ngôn, đã hào phóng giao vườn nho tốt tươi màu mỡ với đầy đủ những điều kiện cần thiết cho các tá điền được tự do canh tác. Và đến mùa ông chỉ thu một phần hoa lợi.
Ông chủ quảng đại là vậy. Thế mà, thái độ của các tá điền thật là đáng trách: họ đã đánh đập, và giết những đầy tớ được ông sai đến. Ngay cả “người con trai” của ông, họ cũng giết chết. Cho nên, theo cách cư xử thường tình, mà các thượng tế trả lời Chúa Giêsu rằng: “Ác giả thì ác báo, ông sẽ tru diệt chúng và cho các tá điền khác thuê vườn nho, để cứ đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông”. Thật may, ông chủ là Thiên Chúa giàu lòng xót thương đã không hành động như thế. Ngài không từng phạt tức khắc nhãn tiền, mà vẫn luôn yêu thương tha thứ và kiên nhẫn đợi chờ phạm nhân sám hối.
Câu chuyện Tin Mừng ấy, chẳng phải là câu chuyện phản ánh tình yêu của Thiên Chúa trên cuộc đời mỗi chúng ta hay sao? Thiên Chúa đã trao vườn nho cho chúng ta là muôn vàn hồng ân: sự sống, sức khỏe, tài năng cùng với vô vàn cơ hội, vô vàn điều kiện thuận lợi, để ta trổ sinh hoa thơm trái tốt trong cuộc đời này. Thế nhưng, biết bao lầm ta bội bạc tình Chúa, giả điếc, làm ngơ trước tiếng gọi yêu thương của Ngài. Cho nên, đời ta vẫn còn sầu buồn, vẫn còn bất an. Có câu chuyện rằng:
Thần chết tháp tùng anh khổng lồ nổi tiếng là có sức mạnh ghê gớm, thần chết từ từ lái anh khổng lồ vào cõi chết. Nhưng anh khổng lồ không chịu, thế là hai bên đánh nhau. Cuối cùng, thần chết thua, bị anh khổng lồ đánh cho lê lết bên vệ đường. Bỗng có anh thanh niên đi qua lối ấy, anh nhìn thấy, thương cảm và chăm sóc cho, đến khi tỉnh dậy thần chết nói với anh thanh niên:
– Ngươi biết ta là ai không? Ta là thần chết đây. Chắc chắn một ngày nào đó ta sẽ đến gọi ngươi như đã gọi bao người khác. Nhưng để trả ơn ngươi đã cứu sống ta, nên ta cho ngươi một đặc ân, đó là: khi nào ta gọi ngươi về thì ta sẽ báo trước cho ngươi biết mà chuẩn bị. Anh thanh niên nghe thế, sợ vã mồ hôi, nhưng cũng tin lời hứa của chết. Thế là, anh ta an tâm, ăn chơi vô độ cho đến nỗi tán gia bại sản. Nhưng anh ta vẫn chắc chắn rằng mình chưa chết, mà thật, anh ta may mắn thoát ra khỏi cảnh nghèo, làm ăn thành công trở lại, lại tiếp tục ăn chơi trác tán. Có những khi anh ta suy nghĩ. Tại sao mình giàu có thành đạt ăn chơi thỏa mãn như vậy, mà sao vẫn thấy buồn chán, bồn chồn, chẳng được an vui thư thái. Thế nhưng mà, anh gạt phăng những ý nghĩ đó, rồi tiếp tục lao vào cuộc sống hưởng thụ. Thói ăn chơi vô độ đó đã khiến anh rơi vào cuộc sống bệnh hoạn. Bạn bè đều bảo phen này chắc chắn mày chết thôi, chuẩn bị chu đáo mà lên đường. Nhưng mà anh ta bảo: Không, tao chưa chết. Tao biết chắc như vậy. Tao sẽ qua cơn bệnh này dù có bị siđa đi nữa thì tao cũng không chết, vì thần chết chưa bảo gì. Mà thật, anh ta không chết, lại khỏe lại, cho đến một hôm đang ăn chơi, nhậu nhẹt quay cuồng cùng với bạn bè thì thần chết gõ cửa. Anh ta mới cự lại:
– Sao ông bảo là báo trước mà bây giờ lại bảo đi ngay? Thần chết trả lời:
– Đâu có phải là ta không báo. Ta báo rất nhiều lần, ta gửi sự cùng khổ đến, ta gửi bệnh tật đến, ta gửi những nỗi chán trường trong đời sống mà ngươi có nghe đâu.
Vâng, Thiên Chúa vẫn luôn dùng nhiều cách thế: qua lời Chúa, qua các Bí tích, qua giáo huấn của Hội thánh để giúp ta được sống an vui hạnh phúc với Ngài. Xin cho chúng ta biết khôn ngoan đón nhận hầu sinh hoa quả tốt lành, cho tới ngày Chúa đến. Amen