“Ai giữ và dạy người ta giữ những điều đó,
sẽ được kể là người cao cả trong Nước Trời”.
(Mt 5,19)
BÀI ĐỌC I: Đnl 4, 1. 5-9
“Các ngươi hãy tuân giữ các giới răn và đem thực hành bằng việc làm”.
Trích sách Đệ Nhị Luật.
Môi-sen nói với dân chúng rằng: “Hỡi Israel, giờ đây hãy nghe các lề luật và huấn lệnh mà tôi dạy bảo các ngươi phải thực hành, để được sống và được vào chiếm hữu phần đất mà Chúa là Thiên Chúa cha ông các ngươi sẽ ban cho các ngươi. Các ngươi nên biết, tôi thừa lệnh Chúa là Thiên Chúa tôi mà truyền dạy cho các ngươi biết lề luật và huấn lệnh của Chúa, để các ngươi thi hành các điều ấy trong phần đất mà các ngươi chiếm hữu; các ngươi phải tuân giữ và thực hành, vì đó là sự khôn ngoan và sáng suốt của các ngươi trước mặt muôn dân, để khi nghe nói đến tất cả các lề luật ấy, họ nói: ‘Thật, dân tộc vĩ đại này là một dân khôn ngoan và sáng suốt’. Không một dân tộc vĩ đại nào được các thần ở bên cạnh mình, như Chúa là Thiên Chúa chúng ta ở bên cạnh chúng ta khi chúng ta kêu cầu Người. Có dân tộc thời danh nào khác có lễ nghi, huấn lệnh công chính, và bộ luật như tôi trình bày trước mặt các ngươi hôm nay không?
“Vậy các ngươi hãy ý tứ và giữ mình. Trong suốt đời các ngươi, đừng quên và đừng để lòng xao lãng những điều các ngươi đã thấy. Hãy dạy cho con cháu các ngươi biết các điều ấy”.
ĐÁP CA: Tv 147, 12-13. 15-16. 19-20
Giêrusalem hỡi, hãy ngợi khen Chúa.
Xướng:
1/ Giêrusalem hỡi, hãy ngợi khen Chúa. Hãy ngợi khen Thiên Chúa của ngươi, hỡi Sion! vì Người giữ chặt các chốt cửa thành ngươi; Người đã chúc phúc cho con cái ngươi trong thành nội. – Đáp.
2/ Người đã sai lời Người xuống cõi trần ai, và lời Người lanh chai chạy rảo. Người khiến tuyết rơi như thể lông cừu, Người gieo rắc sương đông như tro bụi trắng. – Đáp.
3/ Người đã loan truyền lời Người cho Giacóp, những thánh chỉ và huấn lệnh Người cho Israel. Người đã không làm cho dân tộc nào như thế, Người đã không công bố cho họ các huấn lệnh của Người. – Đáp.
TIN MỪNG: Mt 5,17-19
17 Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Các con đừng tưởng Ta đến để hủy bỏ lề luật hay các tiên tri: Ta không đến để hủy bỏ, nhưng để kiện toàn.
18 Vì Ta bảo thật các con: Cho dù trời đất có qua đi, thì một chấm, một phẩy trong bộ luật cũng không bỏ sót, cho đến khi mọi sự hoàn thành.
19 Bởi vậy, ai huỷ bỏ một trong những điều luật nhỏ mọn nhất, và dạy người khác làm như vậy, sẽ kể là người nhỏ nhất trong Nước Trời; trái lại, ai giữ và dạy người ta giữ những điều đó, sẽ được kể là người cao cả trong Nước Trời”.
SUY NIỆM
A/ 5 phút với Lời Chúa
ĐỨC GIÊ-SU “ĐẾN ĐỂ KIỆN TOÀN”
“Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Mô-sê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn.” (Mt 5,17)
Suy niệm: Trong Cựu Ước, Thiên Chúa cho biết ý muốn của Ngài qua Lề Luật và lời các ngôn sứ. Nhưng “vào thời sau hết này, Thiên Chúa phán dạy qua Người Con” là Đức Giê-su (x. Hr 1,1). Ngài đến không phải để xoá sổ Cựu Ước, nhưng để kiện toàn, để mặc khải trọn vẹn ý định của Thiên Chúa. Kiện toàn ở đây không có nghĩa là thêm hay bớt theo số lượng mà là đưa tinh thần của Lề luật đạt đến ý nghĩa trọn hảo, là làm cho lời hứa cứu độ của Chúa Cha được thực hiện hoàn tất nơi Đức Ki-tô.
Mời Bạn: Quả thật, chẳng những Chúa Giê-su gói gọn tất cả Lề Luật trong một giới răn “mến Chúa yêu người”, trong đó, yêu người là thước đo chính xác nhất cho lòng mến Chúa; mà hơn nữa, “yêu người như chính mình” cách tuyệt hảo nhất là phải “yêu người như Chúa yêu ta”; đó chính là điều mà Đức Giê-su gọi là “giới răn mới của Thầy” (Ga 13,34). Đồng thời, để thực hiện luật yêu thương đó đến chỗ kiện toàn thì phải bắt đầu từ chỗ “yêu thương người anh em mà mình trông thấy” trước đã, rồi mới có thể “yêu mến Thiên Chúa là Đấng mà minh không trông thấy” (x. 1Ga 4,20).
Sống Lời Chúa: Dành thời gian để thăm viếng một người già yếu neo đơn hoặc bệnh tật đang ở gần bạn.
Cầu nguyện: Lạy Chúa Giê-su, luật Chúa là luật đem lại hạnh phúc cho con người. Xin cho chúng con biết thi hành luật ấy cách trung thành với lòng yêu mến. Xin cũng ban cho chúng con lòng nhân ái và vị tha, để chúng con biết yêu thương và đối xử với người khác như Chúa đã yêu thương và đối xử với chúng con. Amen.
B/ Lm. Phaolô Vũ Đức Vượng
Thứ Tư Tuần III Mùa Chay
Mt 5, 17-19
“Ai bãi bỏ dù chỉ là một trong những điều răn nhỏ nhất ấy, và dạy người ta làm như thế, thì sẽ bị gọi là kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời. Còn ai tuân hành và dạy như thế, thì sẽ được gọi là lớn nhất trong Nước Trời.”
Có những chuyện tưởng là ‘nhỏ’ thế nhưng lại ‘gây hậu quả nghiêm trọng’. Người ta thường nói: ‘sai một ly đi một dặm’, hoặc: ‘lỗ nhỏ làm đắm thuyền’. Đức Giê-su cũng dạy chúng ta quan tâm đến những việc nhỏ, và Ngài nhấn mạnh đến phương diện tích cực: đừng khinh thường những điều răn nhỏ nhất bởi vì Ngài dành phần thưởng lớn cho những ai trung thành sống những điều đó: “Ai trung tín trong việc nhỏ thì sẽ trung tín trong việc lớn”. Vị trí nhỏ hay lớn trong Nước Thiên Chúa đã bắt đầu từ chỗ trung tín trong những việc nhỏ nhất ngay ở đây và từ lúc này.
Trung tín trong việc nhỏ khác với việc giữ luật cách chi li tỉ mỉ ở chỗ chúng ta làm việc nhỏ nhưng với một tấm lòng không nhỏ. Chẳng hạn tránh một cớ vấp phạm dù nhỏ nhặt, nói một lời xin lỗi, một tiếng cám ơn, làm thật chu đáo tận tình một công việc nhỏ nhặt thường ngày… những việc đó chẳng tốn bao nhiêu công sức cả, nhưng chúng đem lại những hiệu quả thật khác biệt. Nếu chúng ta được mời gọi để đem lối sống Kitô làm cho xã hội được tốt đẹp lên thì đây chính là cơ hội.
Nếu chúng ta trung thành với những giáo huấn của Chúa, thì chúng ta tạo ra được nền văn minh gọi là văn minh Kitô Giáo, và nền văn minh Kitô giáo chắc chắn sẽ làm thay đổi bộ mặt thế giới.
C/ Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB
ĐƯỢC NUÔI DƯỠNG BẰNG LỜI HẰNG SỐNG
Qua Lời Tổng Nguyện của Thứ Tư Tuần 3 Mùa Chay này, các nhà phụng vụ muốn chúng ta ý thức rằng: Chúa dùng Mùa Chay Thánh mà rèn luyện và nuôi dưỡng chúng ta bằng Lời Hằng Sống, xin Chúa cho chúng ta biết ăn ở tiết độ, hầu chúng ta được thanh thoát mà phụng sự Chúa hết lòng và đồng tâm nhất trí trong lời cầu nguyện.
Lời Hằng Sống của Thiên Chúa là các điều răn được viết trên hai bia đá, mà ông Môsê mang từ trên núi xuống cho Dân Chúa. Trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, sách Xuất Hành cho thấy: Tương quan giữa ông Môsê với Thiên Chúa thân tình như với bạn hữu. Gương mặt tỏa sáng của ông Môsê cho thấy con người phải trong sáng như thế nào, mới có khả năng: đón nhận Lời Hằng Sống và truyền đạt lại cho người khác.
Sống theo Lời Chúa dạy sẽ làm cho tâm hồn chúng ta trở nên trong sạch, để có thể nhìn thấy Thiên Chúa. Trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, thánh Thêôphilô, Giám Mục Antiôkhia đã nói: Nếu bạn hiểu những điều ấy mà sống cho trong sạch, thánh thiện và công chính, bạn sẽ được thấy Thiên Chúa. Đây là lúc Thiên Chúa thi ân, đây là ngày Thiên Chúa cứu độ. Chúng ta phải chứng minh giá trị của mình qua bao nỗi gian nan, qua bao phen đói khát. Trong mọi sự, chúng ta phải chứng tỏ mình là những người phục vụ Thiên Chúa. Chúng ta hãy lấy sự công chính, lấy sức mạnh của Thiên Chúa làm vũ khí chống lại kẻ thù.
Đức Giêsu nói: Lương thực của Thầy là làm theo thánh ý Chúa Cha. Là môn đệ của Đức Giêsu, chúng ta cũng không có một lương thực nào khác ngoài những gì Chúa truyền dạy, như trong bài đọc một của Thánh Lễ, sách Đệ Nhị Luật đã tường thuật: Ông Môsê nói với dân rằng: Giờ đây, hỡi Ítraen, hãy nghe những thánh chỉ và quyết định tôi dạy cho anh em, để anh em đem ra thực hành. Như vậy anh em sẽ được sống và sẽ được vào chiếm hữu miền đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của cha ông anh em, ban cho anh em. Trong bài Đáp Ca, Thánh Vịnh 147, vịnh gia cũng cùng chung một tâm tình như thế khi kêu gọi: Giêrusalem hỡi, nào tôn vinh Chúa! Chúa bày tỏ lời Người cho nhà Giacóp, chiếu chỉ luật điều cho Ítraen. Chúa không đối xử với dân nào như vậy, không cho họ biết những điều luật của Người.
Lề Luật, đường lối, thánh chỉ, quyết định của Chúa đều là Lời Hằng Sống, và câu Tung Hô Tin Mừng, mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay đã cho chúng ta thấy sức mạnh và hiệu năng của Lời ấy: Lạy Chúa, Lời Chúa là thần khí và là sự sống. Chúa mới có những lời đem lại sự sống đời đời. Trong bài Tin Mừng, chính Đức Giêsu cũng đã xác nhận: Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Môsê hoặc lời các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn. Ai tuân hành và dạy làm như thế, thì sẽ được gọi là lớn trong Nước Trời.
Lời Hằng Sống là của ăn nuôi dưỡng chúng ta, là linh dược chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền của chúng ta. Ước gì chúng ta biết dìm mình vào trong Lời Chúa, để cho Lời Chúa thấm nhập vào trong chúng ta, như rượu thấm nhập vào xác con rắn độc, để biến nọc độc của nó thành dược chất, thành rượu thuốc chữa bệnh. Khi đi theo đường lối của Chúa, sống theo những gì Chúa dạy, chắc chắn, chúng ta phải chấp nhận trả giá, bởi vì, con cái Thiên Chúa luôn bị con cái thế gian bách hại. Tuy nhiên, nếu chúng ta cứ kiên trì nhẫn nại sống theo đường lối, huấn lệnh của Chúa, thì chúng ta sẽ được nhìn thấy Chúa, chiêm ngưỡng vinh quang của Chúa trong cuộc đời chúng ta. Ước gì được như thế!
D/ Lm. Giuse Đinh Lập Liễm
CHÚA ĐẾN KIỆN TOÀN LỀ LUẬT
Đức Giêsu chính là Đấng Kitô phải đến mà dân Israel đang mong chờ. Ngài đến để hoàn tất mọi lời Thiên Chúa hứa, và để kiện toàn Lề luật. Ngài đến để đưa Lề luật tới ý nghĩa trọn hảo. Kiểu nói: “Một chấm, một phết trong luật cũng không thể qua đi” diễn tả tầm quan trọng của luật: đó là ý muốn của Thiên Chúa. Thiên Chúa đã muốn dùng Lề luật để giáo dục con người, thì không có luật gì là nhỏ bé tầm thường. Vì vậy, chúng ta chỉ đạt được sự sống đời đời, khi trung thành tuân giữ luật Chúa và Lời Chúa. Chúng ta giữ luật không vì sợ tội, nhưng vì tình yêu. Trong tình yêu, càng cần sự tế nhị từ những điều nhỏ mọn.
Bất cứ quốc gia hay tổ chức lớn nhỏ nào trong xã hội loài người đề cần có luật, để giữ kỷ cương phép tắc, giữ trật tự an ninh và đảm bảo sự công bằng xã hội.
Ngay từ thời xa xưa, Thiên Chúa đã ban cho con người luật pháp. Nó phát triển và hoàn thiện dần trong lịch sử cứu độ. Luật cũ cho ta ý niệm là dân được tuyển chọn phải sống qua mười điều răn, lời các tiên tri, là những hướng dẫn con người cách thức mến Chúa và yêu người bằng cách chỉ rõ thánh ý Chúa đối với thái độ và hành động trong đời sống thường nhật.
Các luật sĩ và biệt phái giữ luật rất đúng, nhưng giữ “luật vì luật” và kiên định tới mức trở thành câu nệ hình thức cứng nhắc, khắt khe: luật là cứu cánh. Cách sống của họ trong tư cách bậc thầy và mô phạm làm cho mọi người nghĩ rằng đức công chính chỉ gói gọn trong việc chu toàn lề luật: tất cả vì luật. Đức Giêsu lên án cách giữ luật hình thức, vì thế biệt phái và luật sĩ đã liệt Ngài vào hàng tội lỗi, khi cho rằng Ngài có thái độ coi thường, bất tuân luật thánh…
“Thầy đến không phải là để bãi bỏ…”
Những lời Đức Giêsu nói về luật Cựu ước thực sự gây sốc nhất là đối với những người thượng tôn Lề luật Maisen… Quả thật những lời Đức Giêsu dạy xem ra khó nghe và có vẻ như trái nghịch với luật cũ khiến một số người phản đối; nhưng xét cho cùng, đó không phải là Ngài phá đổ hay phế bỏ Lề luật mà là Ngài kiện toàn nó. Ngài đào sâu tận nguyên lý của Lề luật và áp dụng vào hoàn cảnh mới của Tân ước, để thực hành đúng tinh thần của Lề luật chứ không chỉ theo hình thức bên ngoài. Ta có thể dẫn chứng trường hợp ăn chay chẳng hạn: nhịn đói ít hôm, cúng dường… rồi sau đó bóc lột, ức hiếp người nghèo khổ, thì hành vi ấy còn có nghĩa gì, nó lố bịch và chuốc thêm tội vào mình thôi… Như thế, Đức Giêsu chính là Maisen mới vì Ngài đến kiện toàn Luật Maisen và lời các tiên tri (5 phút Lời Chúa).
Việc kiện toàn ít nhất mang hai ý nghĩa
Đức Giêsu đã đến kiện toàn Lề luật và lời các tiên tri. Như vậy:
Đối với Do thái, lề luật và tiên tri liên kết với nhau, nên việc kiện toàn của Đức Giêsu có nghĩa là Ngài thực hiện và đưa đến mức độ viên mãn những gì Thiên Chúa đã hứa trong Sách thánh. Ngài là điểm đến và ứng nghiệm những gì chép trong Cựu ước. Luật không bị mất hiệu lực một chấm một phẩy nào, nhưng đạt tới sự viên mãn nơi Đức Kitô và nhờ Đức Kitô.
Từ nay trong Đức Giêsu, luật được tuân giữ với tinh thần tự do và yêu mến Chúa, chứ không phải là một sự bó buộc phải làm hay phải giữ. Từ nay luật mang lấy một diện mạo mới là luật vì sự sống con người chứ không phải kềm hãm con người theo mặt chữ.
Tóm lại, kiện toàn lề luật mà Đức Giêsu dạy chúng ta là không bãi bỏ luật nhưng mặc cho luật một tinh thần mới, nghĩa là vượt qua sự giữ luật cách tiêu cực để thi hành cách tích cực trong Đức Kitô: ` giữ luật không vì sự bó buộc phải làm, mà là với cả sự tự do muốn làm vì lòng mến Chúa và tha nhân, biến luật từ việc kìm hãm bản thân thành sự thanh thoát thánh hoá bản thân, giữ luật không dừng lại ở sự thể hiện ở ngoài mà là cả một tâm hồn ngay thẳng và trong sạch.
Lề luật giúp cho con người nên thánh và trung thành với Chúa
Lề luật giống như đường rầy giữ cho xe lửa chạy an toàn, hoặc như sợi dây cương giữ cho con ngựa chạy đúng hướng. Bị buộc sống và làm trong khung khổ của lề luật thì hơi khó chịu đấy. Nhưng ta hãy nghĩ đến lý do và mục đích của luật thì sẽ dễ vâng theo hơn. Hơn nữa, ai biết giữ luật vì tình yêu thì tất cả sẽ trở nên nhẹ nhàng. Thánh Augustinô chia sẻ một kinh nghiệm quí giá: “Ubi amatur, non laboratur”: khi ta yêu thì ta không cảm thấy nhọc nhằn.
Truyện vui: Giữ luật hình thức
Vào ngày thứ sáu buộc kiêng thịt, có người tín hữu nọ đi ăn quán. Anh biết quán có món cá, nhưng trong lòng thì thích ăn thịt. Thế là anh ta gọi những món cá mà anh ta biết chắc chắn chủ quán sẽ trả lời là không có.
Rồi anh tự nhủ: “Lạy Chúa, Chúa biết đấy, con đã làm hết cách để gọi nhiều thứ cá mà chẳng có, thôi con đành gọi một tô phở tái để ăn trong ngày thứ sáu buộc kiêng thịt vậy”.
Cầu nguyện xong, anh thi hành liền. Anh đã tự tạo ra những lý do, những hoàn cảnh để có thể khỏi bị lỗi luật Chúa.
E/ Lasan Ngô Văn Vỹ, O.Cist
LUẬT YÊU
Thầy đến không để bãi bỏ luật Môsê hoặc lời các ngôn sứ, nhưng để kiện toàn.
Chúa Giêsu với uy quyền của vị Thiên Chúa nhập thể, Ngài khẳng định Tôi đến thế gian là để kiện toàn Luật. Bởi, luật Môsê đã bị giới lãnh đạo tôn giáo Do Thái thêm thắt những nghi thức, những tập tục rườm rà, vụ hình thức, làm mờ đi nột dung căn bản, tính cốt lõi của Luật là lòng bác ái. Chúa Giêsu kiện toàn khi chỉnh sửa lại một số điều Luật cũ đã bị hiểu sai lạc, Ngài làm sáng tỏ Luật, nhằm giúp con người sống chân thành với Thiên Chúa và đồng loại.
Chúa kiện toàn mà không bãi bỏ, dù: “Một chấm, một phết trong Luật cũ cũng không bỏ sót…”. Theo các nhà chú giải, thì cái chấm, cái phết không hiểu theo cách phân câu trong văn chương, mà nó là những chữ nhỏ trong mẫu tự Do Thái. Điều ấy, có ý rằng: Lề Luật của Thiên Chúa, chính là ý muốn của Thiên Chúa. Và đã là thánh ý Thiên Chúa thì không có gì là nhỏ bé tầm thường.
Dĩ nhiên, luật Chúa quả là toàn thiện. Cho nên: “Ai thiết tha và trung thành tuân giữ luật trọn hảo, luật mang lại tự do, ai thi hành luật Chúa, chứ không nghe qua rồi bỏ, thì sẽ được hạnh phúc trong mọi việc mình làm (Gc 1,25). Mà thực tế, luật Chúa có mang lại hạnh phúc thật cho ta hay không lại tùy thuộc vào chủ ý của ta khi thực hành. Hành vi có thể giống nhau nhưng ý hướng khác nhau sẽ tạo nên giá trị khác nhau. Chẳng hạn, hai người cùng làm một hành vi bố thí cho người nghèo khổ. Nhưng người thứ nhất bố thí với lòng thương mến, còn người kia bố thí với thái độ khoe khoang, thì rõ ràng người thứ nhất đã tuân giữ Luật Chúa cách trọn hảo, còn người kia thì không.
Chúa Giêsu đặt ta vào cuộc sống thực tế với các công việc bổn phận hằng ngày. Ngài mời gọi chúng ta không nên mơ tưởng những việc lớn lao, xa xôi nào đó. Mà Ngài chỉ yêu cầu chúng ta chu toàn mọi việc hằng ngày với lòng mến.
Trong một giáo xứ nọ, có tổ chức một thánh lễ với chủ đề: “Sống tình huynh đệ bác ái theo gương Chúa Giêsu”. Trước giờ lễ, mọi người từ muôn phương đã quy tụ về và được ban hành giáo đón tiếp rất long trọng, họ được đón tiếp ngay từ ngoài cổng chính nhà thờ. Nhưng ngay bên cổng phụ, người ta nhìn thấy ban hành giáo cương quyết không cho một người khách nọ vào dự lễ, chỉ vì đó là một người ăn mày nghèo khổ. Bởi lẽ anh không có thiệp mời. Mặc dù anh chỉ dám xin đứng nép bên góc cuối nhà thờ để dự lễ thôi.
Nài nỉ cũng không được, đứng lặng lẽ trong cô đơn buồn tủi, người ăn mày ngước mắt nhìn vào tấm băng rôn to, bay phất phới hiên ngang, giữa cổng chính vời hành chữ: “Sống tình huynh đệ theo ngương Chúa Giêsu”, lòng thầm nghĩ: “Phải chăng ngay nay, người ta nói thế, nhưng không làm thế?”
Mùa chay là thời gian thuận tiện để ta coi lại cách giữ luật Chúa trong cuộc sống thường ngày. Xin Chúa giúp chúng ta sống tinh thần bác ái huynh đệ mà Chúa đã sống và truyền lại cho chúng ta: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau. Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 12,34).
